ስለ ተዋሕዶ ሃይማኖት

"መንግሥተ ሰማያት ቀርባለችና ንስሐ ግቡ!" (ማቴ 3: 1-2)

ተከታታይ ትምህርትና ለጥያቄዎት ምላሽ ለማግኘት ቴሌግራም ግሩፓችንን ይቀላቀሉ

ስለ ተዋሕዶ ሃይማኖት

ተደጋግሞ የሚነሱ ጥያቄዎች​

ነገረ ተዋህዶ (ነገረ ክርስቶስ)
እየሱስ ክርስቶስ በእውነት የባሕሪይ አምላክ ነው
 
ቀዳማዊ ቃል እየሱስ ክርስቶስ ከድንግል ማርያም ተወልዶ ሥጋን ተዋህዶ ሰው በሆነ ጊዜ ከተጠራባቸው የተዋህዶ ስሞቹ እየሱስ የሚለው ስም አንዱ ሲሆን ምስጢራዊ ትርጓ ሜውም መድኃኒት ማለት ነው ::
ወንጌላዊው ቅዱስ ማቴዎስ የጌታ ቃል የሆነውን ቅዱስ ወንጌል ሲፅፍ “እርሱ ህዝቡን ከኅጢአታቸው ያድናቸዋልና ሰውንም እየሱስ ትለዋለህ በማለት አዳኝነቱን ገልጿልናል :(ማቴ1፣ 21)
ቅዱስ ሉቃስም በፃፈው ቅዱስ የወንጌል ቃል ላይ ” መድኃኒት እርሱም ክርስቶስ ጌታ የሆነ ተወልዶላችኋልና” በማለት መድኃኒት የሆነው እየሱስ ክርስቶስ መወለዱን ባበሰረበት የወንጌል ቃል ይገልፃል።(ሉቃ 2፥11)
ወንጌላዊ ቅዱስ ዮሐንስም “ሳምራዊቷ ሴት ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ በነጋገራት ጊዜ የአምላክነቱ ምስጢር ተገልፆላት የእርሱም በእውነት ክርስቶስ የአለም መድኃኒት እንደሆነ እናውቃለን ይሏት ነበር” (ዮሐ 4፥42)
እየሱስ ክርስቶስ ማለት ብቻ የመለኮታዊ ቃል ብቻ የትስብዕት ስም ያልሆነ ከ2 ባህርይ አንድ ባሕሪይ፤ ከ2 አካል አንድ አካል ሆኖ ” አምላክ ወሰብእ” ተብሎ የተጠራበት የሥጋዌ ስሙ ነው። ሌሎቹም ስሞቹ ለምሳሌ ክርስቶስ፣አማኑኤል ፣መድኀኔዓለም ወዘተ የተባሉት ስሞቹ አካላዊ ቃል ሥጋን በተዋሀደ ጊዜ የተጠራባቸው ሲሆኑ ትርጓሜውም በዚሁ ዓለም ሳለ በአምላክነቱ እና እንደ ሰውነቱ የፈፀማቸውን ልዩ ልዩ ተአምራትና የቃሉ ትርጉም ያመላክታል ::
የእሱ ስሞች እንደ ሰብአዊ ፍጡር ስም ፤ ክፉው ሰው በመልካሙ ሰው ስም፣ ደጉ ሰው በክፉው ሰው ስም እንደሚጠራው ሳይሆን የእሱ ስሞች ባሕሪይውን እና ግብሩን የገለፀባቸው ስለሆኑ በመንፈሳዊ ጥበብ ካልሆነ በስተቀር በሥጋዊ እውቀት ለመመርመር አይቻልም። እየሱስ ክርስቶስ የባሕሪይ አምላክ ነው ሲባል፤ ለሁሉም ፍጥረት የራሱ የሆነ ደካማም ይሁን ጠንካራ ባሕሪይ የሌለው ፍጡር የለም፤ የእግዚአብሔር ባሕሪይ ግን ሥጋን እንደለበሰ እንደማንኛውም የሰው ልጅ ባሕሪይ ወይም ሰብዓዊ ባሕሪይ ማለት ሳይሆን ፤ የማይጨበጠውንና የማይዳሰሰውን የእግዚአብሔርነት ባሕሪይ ማለታችን ነው።
እንዲህ ሲባል ግን ለልባሞች ካልሆነ በስተቀር ለሰነፎች ፈፅሞ ሊረዳቸውም ሆነ ሊገባቸው አይችልም። ምክንያቱም መንፈስ ቅዱስ ካልገለፀለት በስተቀር፣ የእግዚአብሔርን ባሕሪይ የፍጡር ሰብአዊ እውቀት ሊመረምረው ስለማይችል በሃይማኖት እና በምግባር ልባሞች ያልሆኑ ሰነፍ ሰዎች በስጋ ጥበብ ባሕሪየ ክርስቶስን ይመረምሩ ዘንድ ፈጽሞ አይቻላቸውም። (1ኛ ቆሮ 2፥ 7 -16)
በ325 ዓ.ም.አርዮስና ተከታዮቹ በምሳሌ 8 ፥22 ባለው ቃል ባልተረዱት እና ባላወቁት ምስጢር የክርስቶስን ባሕሪይ በስጋ ጥበብ ሊመረምሩ በመሞከራቸው ክርስቶስን ያህል አምላክ መንግስተ ሰማያትን ያህል ርስት አጥተዋል።
ዛሬም በዘመናችን ለብዙዎቹ ያልተረዳቸው ይኸው ክርስቶስ የባሕሪይ አምላክ ነው የሚለው ምስጢር ነው። ይህን ጥበብ ከማየት የተከለከሉ እጅግ ብዙዎችም ናቸው። “የእግዚአብሔር ኀይልና የእግዚአብሔር ጥበብ የኾነው ክርስቶስ ነው።” (በ1ኛ ቆሮ 1፥24) ጥበብ በክርስቶስ ተጠቅሷል :: “የተሰወረ የጥበብና የእውቀት መዝገብ ሁሉ በእርሱ ነውና ::” (ቆላ 2፥3)
ክርስቶስ ወልድ፤ አባቴ ወለደኝ ከአብ ወጥቼ ወደ አለም መጣሁ ይላል እንጂ በአንድም ቦታ ፈጠረኝ አላለም፡ (የሐ16፥ 28 ፣ መዝ 110፥3)
መውለድ እና መፍጠር የሰማይ እና የምድር ያህል የተለያዩ እና የተራራቁ ሁለት ነገሮች ናቸው። ማንም የሚወልደውን አይፈጥረውም፤ የሚፈጥረውንም አይወልደውም።
የአብ መውለድ የወልድ መወለድ በሥጋ ለባሽ ስርዓት/ ድርጊት ሕግ የሚተረጐም አይደለም።ሰዉ ህልውናውን የሚጀምረው በዘመን ነው፤ ለእሱ ግን ዘመን አይቆጠርለትም።
በአንድ ወቅት ልጅ ይባል የነበረው በሌላ ጊዜ አባት ይባላል ልጅ ያለ አባት አይኖርም። በአብ እና በወልድ ግን እንደዚህ አይነት የለም። የስም ለውጥም ሆነ የአካል ለውጥ የለም ፤ አብም አባት ሲባል ይኖራል ወልድም ሁልግዜ ፍጻሜ ማይኖረው ወልድ ሲባል ይኖራል።
ወደመጀመሪያ ርዕሰ ስንመለስ እየሱስ ክርስቶስ ፍፁም የባሕሪይ አምላክ እንጂ መናፍቃን እንደሚሉት በአብ የተዘጋጀ ትንሽ አምላክ አይደለም :: ከአንድ አምላክ ሌላ ትንሽ አምላክ እንዳለ የሚመሰክር መጽሐፍም ሆነ እውነተኛ አማኝ እስካሁን አልተገኘም።
ቅዱሳት መጻሕፍትም የክርስቶስን የባሕሪይ አምላክነት (እግዚአብሔርነት)በእርግጠኝነት ይመሰክራሉ።
ማስረጃ: –
1ኛ / “ህፃን ተወልዶልናልና ወንድ ልጅም ከሰጥቶናልና አለቅነት በጫንቃው ላይ ነው:: ስሙም ድንቅ መካር፥ ኃያል አምላክ፥ የዘላለም አባት፥ የሰላም አለቃ ተብሎ ይጠራል።” (ኢሳ 9፥2)
2. “አንቺ ቤተ ልሔም ኤፍራታ… ከአንቺ የወጣው ከቀድም ጀምሮ የሆነ፥ በእስራኤልም ላይ ገዥ የሚሆን ይወጣልኛል” (ሚካ5፤ 3)
3. “ከዚች ዓለም ገዥዎች አንዱ እንኳ ይህን ጥበብ አላወቀውም፤ አውቀውትስ ቢሆን የክብርን ጌታ ባልሰቀሉትም ነበር” (የ1ቆሮ 2፥8 )
4. “በእርሱ የመለኮት ሙላት ሁሉ በሰውነት ተገልጦ ይኖራልና። ለአለቅነትና ለሥልጣንም ሁሉ ራስ በሆነ በእርሱ ሆናችሁ ተሞልታችኋል።(ቆላ2፥9:10)
5 “ከእነርሱም ክርስቶስ በሥጋ መጣ፥ እርሱም ከሁሉ በላይ ሆኖ ለዘላለም የተባረከ አምላክ ነው” (ሮሜ9፥5)
6. “አምላካችንና አባታችን ራሱ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ” (1ኛ ተሰ3፥ 11) .
7. “የተባረከውን ተስፋችንን እርሱም የአምላካችንንና የመድኃኒታችንን የእየሱስ ክርስቶስ ክብር መገለጥ እየጠበቅን ራሳችንን በመግዛትና በፅድቅ እግዚአብሔርን በመምሰል በአሁኑ ዘመን አንኑር” .( ቲቶ2፥ 13:14)
8- “እርሱ የዘለዓለም አምላክ እና የዘለዓለማዊ ሕይወት ነው።”( 1 ዮሐ5፥20)
9. ” በክርስቶስም ትምህርት ለማይኖር ሰው አምላክ የለውም፤ በክርስቶስ ትምህርት ለሚኖር አብና ወልድ አሉት። ማንም ወደ እናንተ ቢመጣ ይህንም ትምህርት ባያመጣ በቤታችሁ አትቀበሉት ሰላምም አትበሉት፤ ሰላም የሚለው ሰው በክፉ ሥራው ይካፈላልና.” (2ኛ ዮሐ 1፥9-11)
10. “ሳትሰናከሉም እንዲጠብቃችሁ፥ በክብሩም ፊት በደስታ ነውር የሌላችሁ አድርጎ እንዲያቆማችሁ ለሚችለው
ብቻውን ለሆነ አምላክና መድኃኒታችን ከዘመን ሁሉ በፊት አሁንም እስከ ዘላለምም ድረስ በጌታችን በኢየሱስ ክርስቶስ ክብርና ግርማ ኃይልም ሥልጣንም ይሁን፤ አሜን።” (ይሁዳ 24፥ 25)
11. “ይህን ቤተ መቅደስ አፍርሱት፥ በሦስት ቀንም አነሣዋለሁ አላቸው።” (ዮሐ2፥19)
12. “ህይወቴን በፈቃዴ አሳልፌ እሰጣትም ዘንድ አስነሳትምዘንድ ስልጣን አለኝ” (ዮሐ10፥18)
13. ድሆችስ ሁልጊዜ ከእናንተ ጋር ይኖራሉና፥ እኔ ግን ሁልጊዜ ከእናንተ ጋር አልኖርም አለ።(ዮሐ12፥8)
14.ሰንበትን የፈጠረ እግዚአብሔር ሲሆን ፈሪሳውያን ስለ ሰንበት መሻር ሲጠይቁት እሱ የሰንበት ጌታ መሆኑን ገለፀላቸው” (ማቴ12፣ 8)
15 “ቶማስም ጌታዬ አምላኬ ባለው ጊዜ አምላክ አትበለኝ አላለውም ….. አለው እንጂ (የሐ20፥2፣8፥28)
16. በሥጋ የተገለጠው ክርስቶስ ዋጋ ከፋይ እንደሆነ እና ፊተኛውና መጨረሻው እሱ እንደሆነ በራዕ 22፥ 12፣ 1፥8 እና 11 እንደተናገረችው በብሉይም ኢሳ 41፥4፣ 44፥6፣ 48፥12
17 ” አባቴ ሁል ጊዜ ይሰራል እኔም ደግሞ እሰራለሁ” (ዮሐ5፥17)
18. በተጨማሪም:-
– “ተግሣጹን ተቀበሉ ጌታ እንዳይቈጣ እናንተም በመንገድ እንዳትጠፉ፥ ቍጣው ፈጥና ትነድዳለችና። በእርሱ የታመኑ ሁሉ የተመሰገኑ ናቸው።” (መዝ2፥12)
– “ወደ ሰማይ የወጣ የወረደስ ማን ነው? ነፋስንስ በእጁ የጨበጠ ማን ነው? ውኃንስ በልብሱ የቋጠረ ማን ነው? የምድርን ዳርቻ ሁሉ ያጸና ማን ነው? ይህን ታውቅ እንደ ሆንህ፥ ስሙ ማን የልጁስ ስም ማን ነው?”ምሳሌ30፥4
– “እግዚአብሔር ሥራን ሁሉ የተሰወረውንም ነገር ሁሉ፥ መልካምም ቢሆን ክፉም ቢሆን፥ ወደ ፍርድ ያመጣዋልና::” (መክ12፥14)
– “ሁሉ ከአባቴ ዘንድ ተሰጥቶኛል፤ ከአብ በቀር ወልድን የሚያውቅ የለም፥ ከወልድም በቀር ወልድም ሊገለጥለት ከሚፈቅድ በቀር አብን የሚያውቅ የለም።” (ማቴ11፥27)
– “በነቢዩ በኢሳይያስ። የጌታን መንገድ አዘጋጁ ጥርጊያውንም አቅኑ እያለ በምድረ በዳ የሚጮህ ሰው ድምፅ የተባለለት ይህ ነውና።”(ማቴ3፥3)
– “አምላክ ሆይ ዙፋንህ እስከ ዘለዓለም ድረስ ይሰራል የመንግስትህም በትር የቅንነት በትር ነው”(ዕብ 1፥68)
ስለ እየሱስ ክርስቶስ የባሕርይ አምላክነት መፅሐፍ ቅዱስ እንዲህ ይመስክራል።
1ኛ/ እየሱስ ክርስቶስ በእውነት የእግዚአብሔር ልጅ ነው
ማስረጃ: –
– “እነሆም፥ ድምፅ ከሰማያት መጥቶ። በእርሱ ደስ የሚለኝ የምወደው ልጄ ይህ ነው አለ።” (ማቴ 3፥1)
-“በታንኳይቱም የነበሩት። በእውነት የእግዚአብሔር ልጅ ነህ ብለው ሰገዱለት።” (ማቴ 14፥33)
– “ስምዖን ጴጥሮስም መልሶ። አንተ ክርስቶስ የሕያው እግዚአብሔር ልጅ ነህ አለ።” (ማቴ 16፥16)፣
– “ደመናም መጥቶ ጋረዳቸው፥ ከደመናውም። የምወደው ልጄ ይህ ነው፥ እርሱን ስሙት የሚል ድምፅ መጣ።” (ማር 9፥7)
– “እግዚአብሔር ልጅ የኢየሱስ ክርስቶስ ወንጌል መጀመሪያ።” (ማር1፥1)
– “በዚያም በአንጻሩ የቆመ የመቶ አለቃ እንደዚህ ጮኾ ነፍሱን እንደ ሰጠ ባየ ጊዜ። ይህ ሰው በእውነት የእግዚአብሔር ልጅ ነበረ አለ።በዚያም በአንጻሩ የቆመ የመቶ አለቃ እንደዚህ ጮኾ ነፍሱን እንደ ሰጠ ባየ ጊዜ። ይህ ሰው በእውነት የእግዚአብሔር ልጅ ነበረ አለ።” (ማር 15፥39)
– “እንግዲያስ አንተ የእግዚአብሔር ልጅ ነህን? አሉት። እርሱም። እኔ እንደ ሆንሁ እናንተ ትላላችሁ አላቸው።” (ማር 15፥39)
– “ማርታም አዎን ጌታ ሆይ፤ አንተ ወደ ዓለም የሚመጣው ክርስቶስ የእግዚአብሔር ልጅ እንደ ሆንህ እኔ አምናለሁ አለችው። ” (ዮሐ 11 ፥27 )
– “እንዲህም የጌታ ቃል በኃይል ያድግና ያሸንፍ ነበር።” (የሐዋ 9 ፥ 20)
– “ከክርስቶስ ጋር ተሰቅዬአለሁ፤ እኔም አሁን ሕያው ሆኜ አልኖርም ክርስቶስ ግን በእኔ ይኖራል፤ አሁንም በሥጋ የምኖርበት ኑሮ በወደደኝና ስለ እኔ ራሱን በሰጠው በእግዚአብሔር ልጅ ላይ ባለ እምነት የምኖረው ነው።” (ገላትያ 2 ፥ 20)
– “በዚያ ዘመን ከእስራኤል መንግሥት ርቃችሁ ለተስፋውም ቃል ኪዳን እንግዶች ሆናችሁ በዚህም ዓለም ተስፋን አጥታችሁ ከእግዚአብሔርም ተለይታችሁ ያለ ክርስቶስ ነበራችሁ።” (ኤፌ 2 ፥ 12)
– “ስለዚህ እነዚህን ነገሮች ምንም ብታውቁ በእናንተም ዘንድ ባለ እውነት ምንም ብትጸኑ፥ ስለ እነዚህ ዘወትር እንዳሳስባችሁ ቸል አልልም።” (2ኛ ጴጥ 1 ፥12 )
– (ዕብ 1-15)
2ኛ/ እየሱስ ክርስቶስ በእውነት የሰው ልጅ ነው
ማስረጃ: –
– “ስለዚህ ጌታ ራሱ ምልክት ይሰጣችኋል፤ እነሆ፥ ድንግል ትፀንሳለች፥ ወንድ ልጅም ትወልዳለች፥ ስሙንም አማኑኤል ብላ ትጠራዋለች” (ኢሳ 7 ፥ 14)
– “ሕፃን ተወልዶልናልና፥ ወንድ ልጅም ተሰጥቶናልና፤ አለቅነትም በጫንቃው ላይ ይሆናል፤ ስሙም ድንቅ መካር፥ ኃያል አምላክ፥ የዘላለም አባት፥ የሰላም አለቃ ተብሎ ይጠራል።” (ኢሳ( 9 ፥6 )
– “እንግዲህ ትውልድ ሁሉ ከአብርሃም እስከ ዳዊት አሥራ አራት ትውልድ፥ ከዳዊትም እስከ ባቢሎን ምርኮ አሥራ አራት ትውልድ፥ ከባቢሎንም ምርኮ እስከ ክርስቶስ አሥራ አራት ትውልድ ነው።” (ማቴ 1 ፥ 117)
– “ኢየሱስም። ለቀበሮዎች ጉድጓድ ለሰማይም ወፎች መሳፈሪያ አላቸው፥ ለሰው ልጅ ግን ራሱን የሚያስጠጋበት የለውም አለው። ” (ማቴ 8፥20 )
– “ኢየሱስም ወደ ፊልጶስ ቂሣርያ አገር በደረሰ ጊዜ ደቀ መዛሙርቱን። ሰዎች የሰውን ልጅ ማን እንደ ሆነ ይሉታል? ብሎ ጠየቀ።” (ማቴ 16፥13 )
– “የሰው ልጅ ብዙ መከራ ሊቀበል፥ ከሽማግሌዎችም ከካህናት አለቆችም ከጻፎችም ሊጣል፥ ሊገደልም ከሦስት ቀንም በኋላ ሊነሣ እንዲገባው ያስተምራቸው ጀመር፤ ቃሉንም ገልጦ ይናገር ነበር። ” (ማር 8 ፥ 31)
– “በዚያን ጊዜም የሰው ልጅ በብዙ ኃይልና ክብር በደመና ሲመጣ ያዩታል።” (ማር 13 ፥26 )
– “በዚያም በአንጻሩ የቆመ የመቶ አለቃ እንደዚህ ጮኾ ነፍሱን እንደ ሰጠ ባየ ጊዜ። ይህ ሰው በእውነት የእግዚአብሔር ልጅ ነበረ አለ። ” (ማር 15 ፥39 )
– “ኢየሱስም ሊያስተምር ሲጀምር ዕድሜው ሠላሳ ዓመት ያህል ሆኖት ነበር ” (ሉቃ 3፥ 23)
– “እላችሁማለሁ፥ በሰው ፊት የሚመሰክርልኝ ሁሉ፥ የሰው ልጅ ደግሞ በእግዚአብሔር መላእክት ፊት ይመሰክርለታል፤ ” (ሉቃ 12፥ 8)
– “የሰው ልጅም ስለ ሆነ ይፈርድ ዘንድ ሥልጣን ሰጠው። ” (ዮሐ 5 ፥ 27)
– “ነገር ግን አሁን ከእግዚእብሔር የሰማሁትን እውነት የነገርኋችሁን ሰው ልትገድሉኝ ትፈልጋላችሁ፤ አብርሃም እንዲህ አላደረገም። ” (ዮሐ 8 ፥ 40)
– “ከእነርሱም ክርስቶስ በሥጋ መጣ፥ እርሱም ከሁሉ በላይ ሆኖ ለዘላለም የተባረከ አምላክ ነው፤ አሜን።” (ሮሜ 9፥5 )
– “እርሱም ሰው የሆነ ክርስቶስ ኢየሱስ ነው፤” (1ኛ ጢሞ 2 ፥ 5)
– “እግዚአብሔርንም የመምሰል ምሥጢር ያለ ጥርጥር ታላቅ ነው፤ በሥጋ የተገለጠ፥ በመንፈስ የጸደቀ፥ ለመላእክት የታየ፥ በአሕዛብ የተሰበከ፥ በዓለም የታመነ፥ በክብር ያረገ።” (1ኛ ወደ ጢሞ 3 ፥ 16)
– “የእግዚአብሔርን መንፈስ በዚህ ታውቃላችሁ፤ ኢየሱስ ክርስቶስ በሥጋ እንደ መጣ የሚታመን መንፈስ ሁሉ ከእግዚአብሔር ነው፥” (1ኛ ዮሐ 4፥ 2)
3ኛ/ እየሱስ ክርስቶስ በእውነት እርሱ ክርስቶስነው
ማስረጃ: –
– “ዳዊት ልጅ የአብርሃም ልጅ የኢየሱስ ክርስቶስ ትውልድ መጽሐፍ።” (ማቴ 1፥1 )
– “እኔም እልሃለሁ፥ አንተ ጴጥሮስ ነህ፥ በዚችም ዓለት ላይ ቤተ ክርስቲያኔን እሠራለሁ፥ የገሃነም ደጆችም አይችሉአትም።” (ማቴ 16፥1 8)
– “የካህናትንም አለቆች የሕዝቡንም ጻፎች ሁሉ ሰብስቦ ክርስቶስ ወዴት እንዲወለድ ጠየቃቸው እነርሱም።.. አንቺ ቤተ ልሔም፥ የይሁዳ ምድር፥ ከይሁዳ ገዢዎች ከቶ አታንሽም፤ ሕዝቤን እስራኤልን የሚጠብቅ መስፍን ከአንቺ ይወጣልና ተብሎ በነቢይ እንዲህ ተጽፎአልና በይሁዳ ቤተ ልሔም ነው አሉት።” (ማቴ 2፥4-6 )
– “ስምዖን ጴጥሮስም መልሶ። አንተ ክርስቶስ የሕያው እግዚአብሔር ልጅ ነህ አለ። … ያን ጊዜም እርሱ ክርስቶስ እንደ ሆነ ለማንም እንዳይነግሩ ደቀ መዛሙርቱን አዘዛቸው። … ጴጥሮስም ወደ እርሱ ወስዶ። አይሁንብህ ጌታ ሆይ፤ ይህ ከቶ አይደርስብህም ብሎ ሊገሥጸው ጀመረ። እርሱ ግን ዘወር ብሎ ጴጥሮስን። ወደ ኋላዬ ሂድ፥ አንተ ሰይጣን፤ የሰውን እንጂ የእግዚአብሔርን አታስብምና ዕንቅፋት ሆነህብኛል አለው።” (ማቴ 16፥16፡20፡22 )
– “የሰው ልጅ መላእክቱን ይልካል፥ ከመንግሥቱም እንቅፋትን ሁሉ ዓመፃንም የሚያደርጉትን ይለቅማሉ፥ (ማቴ 13.41)
– “እንግዲህ እነርሱ ተሰብስበው ሳሉ ጲላጦስ። በርባንን ወይስ ክርስቶስ የተባለውን ኢየሱስን ማንኛውን ልፈታላችሁ ትወዳላችሁ? አላቸው፤ …. ጲላጦስ። ክርስቶስ የተባለውን ኢየሱስን እንግዲህ ምን ላድርገው? አላቸው፤ ሁሉም። ይሰቀል አሉ።” (ማቴ 27፥17፡22)
– “እግዚአብሔር ልጅ የኢየሱስ ክርስቶስ ወንጌል መጀመሪያ።… በልዩ ልዩ ደዌም የታመሙትን ብዙዎችን ፈወሰ፥ ብዙዎችንም አጋንንት አወጣ፥ አጋንንትም ክርስቶስ መሆኑን አውቀው ነበርና ሊናገሩ አልፈቀደላቸውም።” (ማር 1፥ 1፡34)
– “ስለ እርሱም ለማንም እንዳይናገሩ አዘዛቸው።” (ማር 8 ፥ 30)
– “የክርስቶስ ስለ ሆናችሁ በስሜ ጽዋ ውኃ የሚያጠጣችሁ ሁሉ፥ ዋጋው እንዳይጠፋበት እውነት እላችኋለሁ።” (ማር 9 ፥ 41)
– “ኢየሱስም። እኔ ነኝ፤ የሰው ልጅም በኃይል ቀኝ ሲቀመጥ በሰማይም ደመና ሲመጣ ታያላችሁ አለ።” (ማር14 ፥ 62)
– “ዛሬ በዳዊት ከተማ መድኃኒት እርሱም ክርስቶስ ጌታ የሆነ ተወልዶላችኋልና።” (ሉቃ 2፥11 )
– “አጋንንትም ደግሞ። አንተ ክርስቶስ የእግዚአብሔር ልጅ ነህ እያሉ እየጮኹም ከብዙዎች ይወጡ ነበር፤ ” (ሉቃ 4፥41 )
 ” ክርስቶስ አንተ ነህን? ንገረን አሉት። እርሱ ግን እንዲህ አላቸው። ብነግራችሁ አታምኑም፤” (ሉቃ 22፥67)
 “ይህ ሕዝባችንን ሲያጣምም ለቄሣርም ግብር እንዳይሰጥ ሲከለክል ደግሞም። እኔ ክርስቶስ ንጉሥ ነኝ ሲል አገኘነው ብለው ይከሱት ጀመር። ” (ሉቃ 23፥2)
– “ፈርተውም ፊታቸውን ወደ ምድር አቀርቅረው ሳሉ፥ እንዲህ አሉአቸው። ሕያውን ከሙታን መካከል ስለ ምን ትፈልጋላችሁ? ተነሥቶአል እንጂ በዚህ የለም። ” (ሉቃ 24፥5)
– “ጸጋና እውነት ግን በኢየሱስ ክርስቶስ ሆነ። ” (ዮሐ 1 ፥17፡20 )
– “ሳምራዊቲቱ። ክርስቶስ የሚባል መሲሕ እንዲመጣ አውቃለሁ፤ እርሱ ሲመጣ ሁሉን ይነግረናል አለችው።” (ዮሐ 4 ፥25 )
– “ስምዖን ጴጥሮስ። ጌታ ሆይ፥ ወደ ማን እንሄዳለን? አንተ የዘላለም ሕይወት ቃል አለህ” (ዮሐ 6 ፥68 )
– “እንግዲህ ከኢየሩሳሌም ሰዎች አንዳንዶቹ እንዲህ አሉ። ሊገድሉት የሚፈልጉት ይህ አይደለምን? ” (ዮሐ 7 ፥25 )
4ኛ/እየሱስ ክርስቶስ በእውነት እውነተኛ አምላክ ነው
ማስረጃ: –
– “መጀመሪያው ቃል ነበረ፥ ቃልም በእግዚአብሔር ዘንድ ነበረ፥ ቃልም እግዚአብሔር ነበረ። ” (ዮሐ 1 ፥1 )
– “እኔና አብ አንድ ነን።አይሁድ ሊወግሩት ደግመው ድንጋይ አነሡ።ኢየሱስ። ከአባቴ ብዙ መልካም ሥራ አሳየኋችሁ፤ ከእነርሱ ስለ ማናቸው ሥራ ትወግሩኛላችሁ? ብሎ መለሰላቸው።አይሁድም። ስለ መልካም ሥራ አንወግርህም፤ ስለ ስድብ፤ አንተም ሰው ስትሆን ራስህን አምላክ ስለ ማድረግህ ነው እንጂ ብለው መለሱለት።ኢየሱስም እንዲህ ብሎ መለሰላቸው። እኔ። አማልክት ናችሁ አልሁ ተብሎ በሕጋችሁ የተጻፈ አይደለምን?መጽሐፉ ሊሻር አይቻልምና እነዚያን የእግዚአብሔር ቃል የመጣላቸውን አማልክት ካላቸው፥ የእግዚአብሔር ልጅ ነኝ ስላልሁ እናንተ አብ የቀደሰውን ወደ ዓለምም የላከውን። ትሳደባለህ ትሉታላችሁን? እኔ የአባቴን ሥራ ባላደርግ አትመኑኝ፤ባደርገው ግን፥ እኔን ስንኳ ባታምኑ አብ በእኔ እንደ ሆነ እኔም በአብ እንደ ሆንሁ ታውቁና ታስተውሉ ዘንድ ሥራውን እመኑ። እንግዲህ ደግመው ሊይዙት ፈለጉ፤ ከእጃቸውም ወጣ።” (ዮሐ 10 ፥30-39 )
– “ቶማስም። ጌታዬ አምላኬም ብሎ መለሰለት።” (ዮሐ 20 ፥28 )
– “በገዛ ደሙ የዋጃትን የእግዚአብሔርን ቤተ ክርስቲያን ትጠብቁአት ዘንድ መንፈስ ቅዱስ እናንተን ጳጳሳት አድርጎ “ለሾመባት ለመንጋው ሁሉና ለራሳችሁ ተጠንቀቁ።” (የሐዋ 20 ፥28 )
– “አባቶችም ለእነርሱ ናቸውና፤ ከእነርሱም ክርስቶስ በሥጋ መጣ፥ እርሱም ከሁሉ በላይ ሆኖ ለዘላለም የተባረከ አምላክ ነው፤ አሜን። ” ( ሮሜ 9 ፥5 )
– “እርሱ በእግዚአብሔር መልክ ሲኖር ሳለ ከእግዚአብሔር ጋር መተካከልን መቀማት እንደሚገባ ነገር አልቈጠረውም፥” (ፊልጵ 2 ፥ 6)
– “ይህም ጸጋ፥ ኃጢአተኝነትንና ዓለማዊን ምኞት ክደን፥ የተባረከውን ተስፋችንን እርሱም የታላቁን የአምላካችንንና የመድኃኒታችንን የኢየሱስ ክርስቶስን ክብር መገለጥ እየጠበቅን፥ ራሳችንን በመግዛትና በጽድቅ እግዚአብሔርንም በመምሰል በአሁኑ ዘመን እንድንኖር ያስተምረናል፤” (ቲቶ 2 ፥ 13)
– “ስለ ልጁ ግን። አምላክ ሆይ፥ ዙፋንህ እስከ ዘላለም ድረስ ይኖራል፤ የመንግሥትህ በትር የቅንነት በትር ነው።” (ዕብ 1፥ 8)
– “የእግዚአብሔርም ልጅ እንደ መጣ፥ እውነተኛም የሆነውን እናውቅ ዘንድ ልቡናን እንደ ሰጠን እናውቃለን፤ እውነተኛም በሆነው በእርሱ አለን፥ እርሱም ልጁ ኢየሱስ ክርስቶስ ነው። እርሱ እውነተኛ አምላክና የዘላለም ሕይወት ነው። ” (1ኛ ዮሐ 5 ፥ 20)
– “ከሰማይም ከወረደ በቀር ወደ ሰማይ የወጣ ማንም የለም፥ እርሱም በሰማይ የሚኖረው የሰው ልጅ ነው።” (ዮሐ 3 ፥ 13)
5. እየሱስ ክርስቶስ በእውነት የጌቶች ሁሉ ጌታ ነው .
ማስረጃ: –
– “ፈሪሳውያንም ተሰብስበው ሳሉ፥ ኢየሱስ። ስለ ክርስቶስ ምን ይመስላችኋል? የማንስ ልጅ ነው? ብሎ ጠየቃቸው። የዳዊት ልጅ ነው አሉት። እርሱም። እንኪያስ ዳዊት። ጌታ ጌታዬን። ጠላቶችህን የእግርህ መረገጫ እስካደርግልህ ድረስ በቀኜ ተቀመጥ አለው ሲል እንዴት በመንፈስ ጌታ ብሎ ይጠራዋል? ዳዊትስ ጌታ ብሎ ከጠራው፥ እንዴት ልጁ ይሆናል? አላቸው” (ማቴ 22፥42-45)
– “እነሆም፥ ሁለት ዕውሮች በመንገድ ዳር ተቀምጠው፥ ኢየሱስ እንዲያልፍ በሰሙ ጊዜ። ጌታ ሆይ፥ የዳዊት ልጅ፥ ማረን ብለው ጮኹ።ሕዝቡም ዝም እንዲሉ ገሠጹአቸው፤ እነርሱ ግን። ጌታ ሆይ፥ የዳዊት ልጅ፥ ማረን እያሉ አብዝተው ጮኹ። ኢየሱስም ቆሞ ጠራቸውና። ምን ላደርግላችሁ ትወዳላችሁ? አለ።ጌታ ሆይ፥ ዓይኖቻችን ይከፈቱ ዘንድ አሉት” (ማቴ 20፥30-33 )
– “ማንም። ስለ ምን እንዲህ ታደርጋላችሁ? ቢላችሁ። ለጌታ ያስፈልገዋል በሉት፥ ወዲያውም ደግሞ ወደዚህ ይሰደዋል አላቸው።” (ማር 11 ፥ 3)
– “ጌታ ኢየሱስም ከእነርሱ ጋር ከተናገረ በኋላ ወደ ሰማይ ዐረገ በእግዚአብሔርም ቀኝ ተቀመጠ።እነርሱም ወጥተው በየስፍራው ሁሉ ሰበኩ፥ ጌታም ከእነርሱ ጋር ይሠራ ነበር፥ በሚከተሉትም ምልክቶች ቃሉን ያጸና ነበር።” (ማር 16 ፥ 19-20)
– “ዛሬ በዳዊት ከተማ መድኃኒት እርሱም ክርስቶስ ጌታ የሆነ ተወልዶላችኋልና። (ሉቃ 2፥11 )
– “ሐዋርያትም ጌታን። እምነት ጨምርልን አሉት። ” (ሉቃ 17፥5)
– “አባቴ እኔን እንደ ሾመኝ እኔ ደግሞ በመንግሥቴ ከማዕዴ ትበሉና ትጠጡ ዘንድ፥ በአሥራ ሁለቱ በእስራኤል ነገድ ስትፈርዱ በዙፋኖች ትቀመጡ ዘንድ ለመንግሥት እሾማችኋለሁ።” (ሉቃ 22፥30)
– ” እንግዲህ ደቀ መዛሙርቱ። ጌታ ሆይ፥ ተኝቶስ እንደ ሆነ ይድናል አሉት።….እርስዋም። አዎን ጌታ ሆይ፤ አንተ ወደ ዓለም የሚመጣው ክርስቶስ የእግዚአብሔር ልጅ እንደ ሆንህ እኔ አምናለሁ አለችው። ” (ዮሐ 11 ፥12፡27 )
– “ወደ ስምዖን ጴጥሮስም መጣ፤ እርሱም። ጌታ ሆይ፥ አንተ የእኔን እግር ታጥባለህን? አለው።…እናንተ መምህርና ጌታ ትሉኛላችሁ፤ እንዲሁ ነኝና መልካም ትላላችሁ።” (ዮሐ 13 ፥6፡13 )
– “ዳዊት ወደ ሰማያት አልወጣምና፥ ነገር ግን እርሱ። ጌታ ጌታዬን። ጠላቶችህን የእግርህ መረገጫ እስካደርግልህ ድረስ በቀኜ ተቀመጥ አለው አለ። እንግዲህ ይህን እናንተ የሰቀላችሁትን ኢየሱስን እግዚአብሔር ጌታም ክርስቶስም እንዳደረገው የእስራኤል ወገን ሁሉ በእርግጥ ይወቅ።” (የሐዋ 2፥34-36 )
– “ኢየሱስ ጌታ እንደ ሆነ በአፍህ ብትመሰክር እግዚአብሔርም ከሙታን እንዳስነሣው በልብህ ብታምን ትድናለህና፤ ” (ሮሜ 10 ፥9 )
– “ስለዚህ ማንም በእግዚአብሔር መንፈስ ሲናገር። ኢየሱስ የተረገመ ነው የሚል እንደሌለ፥ በመንፈስ ቅዱስም ካልሆነ በቀር። ኢየሱስ ጌታ ነው ሊል አንድ እንኳ እንዳይችል አስታውቃችኋለሁ። ” (1ኛ ቆሮ12 ፥3 )
– ” ክርስቶስ ኢየሱስን ጌታ እንደ ሆነ እንጂ ራሳችንን አንሰብክምና፥ ስለ ኢየሱስም ራሳችንን ለእናንተ ባሪያዎች እናደርጋለን።” (2ኛ ቆሮ4 ፥5 )
ስለዚህ የተከበራችሁ እና የተወደዳችሁ የዚህ የዮሐንስ ድረ ገጽ ተከታታይ አባባቶቻችን ሁላችሁም ፤ ከጥንት ዘመን ጀምሮ በራሱ አላማ ያሰለፋቸው የክህደት እና የምንፍቅና ሰዎች በፈጠጠው አይናቸው ያዩትን፣ በጆሮዋቸው የሰሙትን፣ በእጃቸው የዳሰሱትን እውነተኛውንና የተረጋገጠውን ትምህርተ መለኮት ማወቅ እና መረዳት ሲገባቸዉ የእግዚአብሔር ቃል እንደ ዓለማዊ እውቀት እና የልብ ወለድ ትምህርት በመቁጠር እንደራሳቸው ሃሳብ እና በራሳቸው አገላለፅ የእግዚአብሔርን ቃል እየመነዘሩ ትርጉምን እያጣመሙ የባሕሪይ አምላክ የሆነውን ክርስቶስን እንደ ፍጡር በመቁጠር ወይም እንደ አማላጅነት በማድረግ እግዚአብሔር ያከበራቸውን ቅዱሳንን እና እናቱን ወላዲት አምላክን ማማለድ እንደማይችሉ በድፍረት ቃል እየተናገሩ በሚዘሩት እንክርዳድ ትምህርታቸው ሳትሰናከሉና ሳትወናበዱ የመንፈስ ብዥታም ሳይፈጥርባችሁ እናታችን ኦርቶዶክሳዊት ተዋህዶ ቤተክርስቲያን የምስጢር ባለቤት፣ ትርጓሜ ባለቤት፣ የብዙ ሊቃውንት ባለቤት ስለሆነች ገንዘብና ቁሳዊ ካልሆነ በስተቀር ሃይማኖት እንዳትበደሉ ወይም በክህደት ትምህርት እንዳትወሰዱ ይህንን የክርስቶስ የባሕሪይ አምላክነት ትምህርት በአጭሩም ቢሆን ለብዙዎቻችሁ አንድት ጠቀሙበት የቀረበላችሁ ስለሆነ ጥቅሶችንና ማብራሪያዎችን በደንብ አንብባችሁ ትረዱ ዘንድ በእግዚአብሔር ስም አደራ እንላችኋለን።
እግዚአብሔር ምስጢርና ጥበቡን ይግለጽልን።
ወስብሀት ለእግዚአብሔር

የቤተክርስቲያን ምሥጢራት 7 ናቸው። እነርሱም፦ 

1/ምሥጢረ ጥምቀት፣ 2/ምሥጢረ ሜሮን፣ 3/ምሥጢረ ቁርባን፣ 4/ምሥጢረ ክኀነት፣ 5/ምሥጢረ ንስሓ ፣6/ምሥጢረ ቀንዲል፣7/ምሥጢረ ተክሊል ናቸው። 

የማይደገሙት ምሥጢራት ፦1/ምሥጢረ ጥምቀት፣ 2/ምስጢረ ሜሮን፣ 3/ምሥጢረ ክኀነት እና 4/ምሥጢረ ተክሊል ናቸው።

የሚደገሙት ምሥጢራት፦ 1/ምሥጢረ ንስሓ፣ 2/ምሥጢረ ቀንዲል፣እና 3/ምሥጢረ ቁርባን ናቸው። 

የማይደገሙበት ምከንያት፦

1/ምሥጢረ ጥምቀት፦ በ40 እና በ80 ቀን የእግዚአብሔር ልጅ ለመሆን ከአብራከ መንፈስ ቅዱስ ከማኀየ ዮርዳኖስ በጥምቀት የተወለድንበት ምሥጢር ነው። በስጋ ልደት ሰው አንድ ጊዜ ብቻ እንደሚወለድ ሁሉ በመንፈስም የእግዚአብሔር ልጅ ለመሆን አንድ ጊዜ ብቻ እንወለዳለን። ለዚህም ነው ምሥጢረ ጥምቀት የማይደገመው። ያ ማለት የቄደር ጥምቀትን፣ በየፀበሉ ቦታ የምንጠመቀውን፣ በተለያየ ምክንያት የምንጠመቀውን ጥምቀት እና በካህናት እጅ የምንረጨውን ፀበል አይመለከትም። 

2/ ምሥጢረ ሜሮን፦ የእግዚአብሔር ልጅ ስንሆን በጥምቀት ቅዱስ ሜሮንን ካህኑ ሲያጠምቀን የእግዚአብሔር ልጅ ለመሆን የታተምንበት ምክንያት ስለሆነ ከጥምቀት ጋር በመሳሳይ ምሥጢራት ልጅነትን ያገኘንበት ምሥጢር ስለሆነ አይደገምም።

3/ ምሥጢረ ክህነት፦ አንድ ጊዜ ብቻ በእግዚአብሔር ልዩ ፈቃድ ለክህነት ተመርጦ ይሾማል። ካህን ሁኖ ለማገልገል ከብዙ የነውር መንገድ አርቆና ተጠንቅቆ የሚኖርበት ህይወት  እንደ ነጭ ነገር ስለሆነ ትንሽም ብትሆን ነውር ብትገኝበት ወይም ብትታይበት የሁሉም አይን እሱ ላይ ስለሚያርፍ ካህን ከማንኛውም የነውር ስራ እርቆና አርአያ ክህነቱን አስከብሮ መኖር እንዳለበት ሕገ ቤተክርስቲያን ይደነግጋል። በዚህ ሁሉ መንገድ ራሱን ለመጠበቅ ወይም ለመግዛት ሳይሆንለት የቀረ በክህነቱ ነውር ተገኝቶበት ከክህነቱ ቢሻር ስለሰራው ኀጢአት ንስሓ ገብቶ መንግሥተ ሰማያትን ሊወርስ ይችላል እንጂ ክህነት ግን ስለማይደገም መልሶ ካህን መሆን አይቻልም። 

4/ምሥጢረ ተክሊል፦ በድንግልና ህይወት ጸንተው የኖሩ ወይም ድንግልናቸውን አክብረው የኖሩ ሰወች በቤተክርስቲያን የሚያደርጉት የክብር አገልግሎት ስለሆነ አንድ ጊዜ ስርዓተ ተክሊል ከተፈጸመ በኋላ ሁለተኛ ደግሞ ያስፈልጋል በሚል አይደገምም።

“ከጴንጤዎች ጋር ንግግር አድርጌ ነበር ……” በማለት ጥያቄ ላቀረቡልን አባላችን የሚሰጠው መልስ ለቴሌግራም አባላቶቻችን ሁሉ ጥቅም ስለሚሰጥ መልሱን አንብባችሁ ትረዱት ዘንድ ከሁሉ በማስቀደም በእግዚአብሔር ስም አደራ እንላለን።

መልስ፦ ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስ በግሪክ ሀገር ለሚኖሩ ክርስቲያኖች “አውቀውስ ቢሆኑ የክብርን ጌታ ባልሰቀሉትም ነበር” (1 ቆሮ 2፥8) በማለት አይሁድ በመካከላቸው ሙት ሲያስነሳ፣ አይን ሲያበራ፣ ጎባጣ ሲያቃና፣ በሁለት አሳ እና በአምስት የገብስ እንጀራ በበረከቱ አብዝቶ ሲያጠግባቸው፣ አጋንንት ሲያወጣ፣ ባህር ላይ ሲራመድ፣ በመስቀል ላይ ሆኖ አባት ሆይ ይቅር በላቸው ብሎ ለጠላቶቹ ሳይቀር ታላቅ ፍቅሩን ሲገልጽ፣ በቃሉ ብቻ ሙታን ሲያስነሳ፣ አለቶችና መቃብሮች ሲታዘዙ፣ ሞትንና መቃብርን ረግጦ በ3 ቀን ሲነሳ በአጠቃላይ ከአምላክ በስተቀር ፍጡር የማይሰራውን ስራ ሲሰራ በፈጠጠው አይናቸው እየተመለከቱ እና ስለድንቅ ስራውም እየተገረሙበት አምላክ ነው ብለው እውነቱን ለመቀበል ስለተከለከሉ እና አይነልቦናቸው ስለታወረባቸው የክህደት አባታቸው ሰይጣን በዛው በክህደት አላማቸው እንዲፀኑ ስላደረጋቸው ለንስሓ ሳይበቁ እስከ መጨረሻ ድረስ ጠፍተው እንዲቀሩ አድርጓቸዋል። ጠያቂያችን ከሁሉ በፊት መረዳት ያለብዎት የክህደት እና የምንፍቅና ሰዎች የመጀመሪያ ዋና አላማቸው የእግዚአብሔርን ቃል በማጣመም የሰውን አይምሮ በጥርጣሬ ማዕበል መበጥበጥ ነው። በመፅሐፍ ቅዱስ ውስጥ ያገኙትን ጥሬ ቃል በመለቃቀም ጥንቃቄ የሚያስፈልገውን የነገረ መለኮት ቃል አንድም ቀን በጉባኤ ቤት ውለው ሳይማሩ ከእውቀት ነፃ በሆነ አነጋገር በትምህርተ ሃይማኖት ያልበሰለውን ክርስቲያን ግራ ሲያጋቡም መታየት የተለመደ ተልኳቸው ነው። በመሰረቱ እየሱስን አማላጅ አድርገው የሚናገሩበት ለስህተት ትምህርታቸው መነሻ የሚያደርጓቸው የመፅሐፍ ቅዱስ ቃላት (ሮሜ 8፥27) ላይ እና ቁጥር 34 ላይ ያለውን ኃይለ ቃል መነሻ በማድረግ ነው። ይሁን እንጂ እየሱስ ክርስቶስ ከባሕሪይ አባቱ ከእግዚአብሔር አብ እና ከባሕሪይ ህይወቱ ከመንፈስ ቅዱስ ጋር በአንድነትና በሶሥትነቱ የሚቀደሰውን የሚሰለሰውን አምላክ፤ በደነዘዘ አይምሮ ድንቁርና በተሞላበት ድፍረት ፈራጁን አምላክ አማላጅ ነው (ይማልደን)፣ የለመኑትን ሁሉ የሚሰጠውን አምላክ ይለምናል ብሎ ማመን አምላክነቱን ካልተቀበሉት ከአይሁድ ጋር በእምነት አንድ መሆን ነው። ጥቅሱን በሚመለከት ግን የባሕሪ አምላክ እየሱስ ክርስቶስን ይማልዳል፣ ይለምናል፣ ያስታርቃል፣ ይፀልያል የሚሉትና የመሳሰሉት ቃላት በመፅሐፍ ቅዱስ ውስጥ ሲያጋጥሙን ማስተዋል ያለብን፦

1ኛ/ በመፅሐፍ ቅዱስ በተለያየ ዘመናት የቃላት ትርጉም ማሻሻያ በተደረገበት አጋጣሚ ሁሉ የቃላት መዛባት አጋጥሟል። በተለይ እየሱስ ክርስቶስን በሚመለከት በአዲስ ኪዳን ተፅፎ ስንመለከት ከአምላክነት ክብሩ ለማሳነስ እንደ ፍጡር አማላጅ አድርጎ በመግለፅ በብዙ ቦታ ላይ ተመዝግቦ እናገኛለን። በዚህ ጉዳይ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተክርስቲያን ቅሬታዋን ለመፅሐፍ ቅዱስ ማህበር እና ለሚመለከተው ሁሉ ስታቀርብ ቆይታለች።

ከብዙ ጥረት በኋላም የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተክርስቲያን ሊቃውንትን በማሰባሰብ የመፅሐፍ ቅዱስ መሰረታዊ ቋንቋ ከሆነው ማለትም ከእብራይስጡ፣ ከአረብኛው፣ ከግእዙ፣ ከእንግሊዝኛው እና ከግሪክኛው ወዘተ ትርጉም ጋር በማነፃፀር ብሉይ ኪዳንን እና አዲስ ኪዳንን አዘጋጅታ በ 2000 ዓ.ም. በመፅሐፍ ቅዱስ ማህበር ታትሞ ስራ ላይ እንዲውል በማድረግ እነዚህ በመናፍቃን ዘንድ ልዩ ልዩ ትርጉም የሚሰጣቸው ቃላት ተስተካክለዋል። ለምሳሌ አማላጅ የሚለው ቃል ፈራጅ፣ ወይም ያማለዳል የሚለው ይፈርዳል በሚል ተተክቷል።

2ኛ/ የክርስቶስን ክብር በማሳነስ ምን ማትረፍ እንዳለባቸው አላማቸው ሁሉ በውል ግልፅ ያልሆነ የመናፍቃን ተልእኮ ሲታይ ሁሌ በተደጋጋሚ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተክርስቲያንን፣ ምእመናንን እና ካህናትን የሚያሳዝኑበትን እና ሃይማኖትን የሚሸረሽሩበትን መንገድ ስለሚፈልጉ ነው እንጂ፤ እየሱስ ክርስቶስ ፍጹም አምላክ ፍጹም ሰው በተዋሃደው ስጋ ከኅጢአት በስተቀር እንደሰውነቱ የሰውን ስራ እየሰራ እስከ መስቀል ሞት ድረስ መከራን የተቀበለ እንደ አምላክነቱ ደግሞ ፈጣሪነቱን፣ አዳኝነቱን፣ ፈዋሽነቱን፣ መድኃኒትነቱን፣ ትንሳኤነቱን፣ አፅዳቂነቱን፣ ኮናኝነቱን፣ ይቅር ባይነቱን፣ መጋቢነቱን፣ ሰርቶ በክብር ወደሰማይ ማረጉን አይተናል።

3ኛ/ አስተዋይነትና እምነት የጎደላቸው ሰዎች ወደ ትክክለኛው አመለካከት ተመልሰው ማሰብ ያለባቸው በብሉይ ኪዳን እና በሀዲስ ኪዳን ውስጥ ስለሱ የባሕሪይ አምላክነት ስፍር ቁጥር የሌላቸው ጥቅሶች ይገኛሉ። ለምሳሌ፦

– ቅዱስ ዩሐንስ በራእዩ “አትፍራ ፊተኛውና መጨረሻው ሕያውም እኔ ነኝ፥ ሞቼም ነበርሁ እነሆም፥ ከዘለዓለም እስከ ዘለዓለም ድረስ ህያው ነኝ፥ የሞትና የሲኦልም መክፈቻ አለኝ” (ዮሐ ራዕይ 1፥17)

– ወንጌላዊ ቅዱስ ዮሐንስም “ከሰማይ የወረደ ሕያው እንጀራ እኔ ነኝ” በማለት ከእመቤታችን የነሳውን ስጋ አምላክነትን ተዋህዶአልና ከሰማይ የወረድኩ ሲል አምላክነቱን እንደሚያመለክት አንድ አካል አንድ ባሕሪይ መሆኑን ለማረጋገጥ የተናገረው ቃል ነው። (ዮሐ 6፥51)

– ሐዋርያው ቅዱስ ዮሐንስ በመልዕክቱ “ከመጀመሪያውም የነበረውንና የሰማነውን በዓይኖቻችንም ያየነውን የተመለከትነውንም እጆቻችንም የዳሰሱትን እናወራለን…” ብሎ ያለው ማንን ነው? ቀዳማዊ መለኮትን አይደለን? ቃል ከስጋ ጋር በተዋህዶ አንድ ባሕሪይ ካልሆነ በስተቀር ቅድመ አለም የነበረውን መለኮት እንዴት አየነው እንዴትስ ዳሰስነው አለ? የሚታይና የሚዳሰስ ግዙፍ የሆነ ነው እንጂ ረቂቅ የሆነ እንዴት ይታያል? እንዴትስ ይዳሰሳል? ቃል ከስጋ ጋር በተዋህዶ አንድ አካል አንድ ባሕሪይ ካልሆነ በስተቀር (1ኛ ዮሐ 1፥1)

– “በገዛ ደሙ የዋጃትን የእግዚአብሔርን ቤተክርስትያን ትጠብቋት ዘንድ መንፈስ ቅዱስ እናንተን ጳጳሳት አድርጎ ለሾመባት ለመንጋው ሁሉና ለራሳችሁ ተጠንቀቁ” ተብሎ በዚህ ኃይለቃል ላይ እየሱስ ክርስቶስ እራሱ እግዚአብሔር ተብሎ በግልጽ ተቀምጦ እናገኘዋለን (የሐዋ 20፥28)

– ነብዩ ዳዊት “እግዚአብዜር፦ አሁን እነሳለሁ ይላል መድኅኒትን አደርጋለሁ፥ በላዩም እገልጣለሁ” በማለት ሞትንና መቃብርን ድል አድርጎ ከተነሳው ስለእየሱስ ክርስቶስ የተናገረው ትንቢት ነው። መዝ 11፥8

– የእግዚአብሔር ሰው ነብዩ ዳዊት “አምላክ በእልልታ፥ እግዚአብሔርም በመለከት ድምፅ አረገ ዘምሩ፥ ለአምላካችን ዘምሩ” በማለት ያረገው እየሱስ ክርስቶስ ሆኖ ሳለ እየሱስ ክርስቶስን ግን አምላክና እግዚአብሔር መባል የባሕርይ ስልጣኑ እንደሆነ በዚህ ቃል አረጋግጦልናል። (መዝ 46፥ 5 እና 6)

– አሁንም ቅዱስ ዳዊት በመዝሙሩ “እግዚአብሔርም ከእንቅልፉ እንደሚነቃ ፈጥኖ ተነሳ፥ የወይን ስካር እንደተወው እንደ ኅያልም ሰው ተነሳ…” በማለት እየሱስ ክርስቶስ ከ3 ቀን በኋላ ከመቃብር የመነሳቱን በገለፀባት ሃይለቃል እግዚአብሔር ተነሳ ብሎ በትንቢት ተናግሮዋል (መዝ 67)

– ቅዱስ ዮሐንስ ወንጌላዊም “ከሰማይ ከወረደ በቀር ወደ ሰማይ የወጣ ማንም የለም እርሱም በሰማይ የሚኖረው የሰው ልጅ ነው” በማለት ከሰማይ የወረደው የባህሪይ አምላክ እና ከድንግል ማርያም ተወልዶ የተዋሀደው ስጋ ደግሞ ፈራጅና አዳኝ መሆኑን ነግሮናል (ዮሐ 3፥13)

እንግዲህ ጠያቂያችን እነዚህን ሁሉ የመፅሐፍ ቅዱስ ጥቅሶች ለመረጃ ያህል እንዲጠቀሙባቸው አቀረብንልዎት እንጂ በብሉይ ኪዳንም ሆነ በአዲስ ኪዳን ውስጥ ስለ እየሱስ ክርስቶስ የሚነገሩ ጥቅሶች አምላክ እንደሆነ የሚያመለክቱ እንጂ ፍጡር እንደሆነ ወይ አማላጅ እንደሆነ የሚያመለክት በአንድም ቦታ አይገኝም። እንደ አስታራቂና እንደ አማላጅ አስመስለው በአንዳንድ ቦታ የተገለጹትም እንኳ በለበሰው ስጋ የፆመውን የፀለየውን በመስቀል ላይ ሆኖ ስለኛ የተገረፈውን አባት ሆይ ይቅር በላቸው ያለውን በአጠቃላይ በለበሰው ስጋ እንደሰውነቱ የፈፀመውን አገልግሎት እንጂ ከባሕሪይ አምላክነቱ የሚያሳንሰው አንዳችም ነገር አለመኖሩን በጥበብና በማስተዋል መረዳት ያስፈልግዎታል። አይምሮ መረበሽ መንፈስን መበጥበጥ የጥርጣሬ ማዕበል ውስጥ ማስገባት የሰይጣን እና የመናፍቃን ፀባይ ነው። ስለዚህ እውነተኛ ክርስቲያን ደግሞ ባለበት ፀንቶ ይቆማል እንጂ የሚታወክና የሚበጠበጥ መንፈስ የለውም። በእርግጥም የእኛ አማላጅ ድንግል ማርያም ናት፣ የእኛ አማላጅ ቅዱሳን ሰማዕታት፣ ቅዱሳን ፃድቃን፣ ቅዱሳን መላእክት ናቸው። እሱ ግን እየሱስ ክርስቶስ ወደ እሱ የሚቀርበውን ልመና እና ምልጃ ተቀብሎ እውነተኛ ፍርድ የሚሰጥ አምላክ እንደሆነ ጠያቂያችች ብቻ ሳይሆኑ ሁላችሁም ትረዱት ዘንድ ይሄን ማብራሪያ ሰጠን።

በተጨማሪም ጠየቂያችን የቅዱሳንን እና የመላዕክትን ምልጃን በሚመለከት የሚከተለውን ምላሽ ይመልከቱ፦

በኅጢአተኛ እና በእግዚአብሔር ፊት ቆመው ዘወትር ስለ ሰው ልጅ የሚፀልዩ የሚያማልዱን እግዚአብሔር አስቀድሞ ያከበራቸው የመረጣቸው ያፀደቃቸው ለዘለአለም አገልጋዮች ያደረጋቸው በቃል ኪዳን ያፀናቸው ቅዱሳን ሰዎችና ቅዱሳን መላዕክት ናቸው።

ስለአማላጅነት እና ስለቅዱሳን ዘለዓለማዊ ቃል ኪዳን ወደፊት ሰፋ አድርገን እምንማማርበት እራሱን የቻለ ግዜ ቢኖርም እንኳን ከተጠየቀው ፍሬ ሃሳብ ጋር ለማዛመድ ያህል አንዳንድ ስለ ቅዱሳን ሰዎች እና ቅዱሳን መላእክት ከመፅሐፍ ቅዱስ ጥቂት ማስረጃዎችን እንደሚከተለው አቅርበንላችኋል።

1/ ቅዱሳን ሰዎች አማላጅነት
– የቅዱሳን አማላጅነት በሚመለከት “…አባታችን አብርሃም በሚስቱ በሳራ ላይ ነውር ስራ ሊሰራ በነበረው የጌራራ ንጉስ አቤሜሌክ ከእግዚአብሄር በመጣበት ቁጣ በደዌ በተመታ ጊዜ በማላውቀው ኅጢአት ተመትቻለሁና ብሎ ወደ ፈጣሪው ሲጮህ እግዚአብሔርም ከዚህ ደዌህ ትድን ዘንድ አብርሃም ይፀልይልህ ብሎታል” ኦሪ ዘፍ 20፥1-18

– ጻድቁ እዮብ ልዩ ልዩ ፈተና ደርሶበት በከፍተኛ ደዌ እየተሰቃየ ባለበት ግዜ እግዚአብሔር ኤለፋዝን በልዳዶስ እና ሶፋር የተባሉ ወዳጆቹ ሊጠይቁት መጥተው በማይሆን አነጋገር አሳዝነውት ስለነበረ እግዚአብሔር ተቆጣቸው። በደረሰባቸው ቁጣም በዛኑ ግዜ “…እዮብ ወዳጄ ስለ እናንተ ይፀልያል እኔም እንደ ስንፍናችሁ እንዳላደርግባችሁ ፊቱን እቀበላለሁ እንደ ባሪያዬ እንደ ኢዮብ ቅን ነገር ስለ እኔ አልተናገራችሁምና” አላቸው። እዮብም ስለወዳጆቹ በፀለየ ግዜ የእዮብ ፀሎት በእግዚአብሔር ዘንድ ተቀባይነት አግኝቶ ምህረት እንዲያገኙ አድርጓል። እዮ42፥7-11

– ዳታንና አቤሮንም እንዲሁም ደቂቀ ቆሬ የተባሉ እብራውያን የእስራኤልን ማህበር አስተባብረው በሙሴና በአሮን ላይ በምቀኝነት አመፅ ባስነሱባቸው ግዜ እግዚአብሔር በዚህ ኅጢአታቸውው ተቆጥቶ በቅፅበት ያጠፋቸው ዘንድ ሙሴን እና አሮንን ከጉባኤያቸው ፈቀቅ በሉ ባላቸው ግዜ ሙሴና አሮንም በፊቱ በግንባራቸው ተደፍተው አቤቱ አምላክ ሆይ አንተ የሰው ነፍስ አምላክ አይደለህምን ለምን አንድ ሰው ኅጢአት ሰራ ብለህ በማህበሩ ላይ ለምን ትቆጣለህ ብለው ለመኑት ጥፋተኞቹ ዳታንና አቤሮንም እና ደቂዘ ቆሪ ተለይተው ይጠፉ ዘንድ ይገባል ህዝቡን ግን አድናቸው ብለው በፀለዩት ፀሎት ህዝቡን ከኅጢአተኞቹ ለይተው አድነውታል። (ዘህልቅ 16፥20-36 እና ከ41-50)

– የእስራኤል መሀበር ሁሉ ተሰብስበው በመሄድ ነብዩ ኤርምያስን “ስለኛ ወደ አምላክህ ወደ እግዚአብሔር ፀልይልን” ብለው በጠየቁት ግዜ እሺ ወደ አምላካችሁ ወደ እግዚአብሔር እፀልይላችኋለሁ፤ እግዚአብሔርም የሚሰጣችሁን መልስ እነግራችኋለሁ ብሏቸው እስከ 10 ቀን ድረስ ከፀለየላቸው በኋላ የእግዚአብሔር ነገር ወደ ኤርምያስ መጣ ህዝቡንም ሰብስቦ ፀሎታችሁን በእግዚአብሔር ፊት አቀርብ ዘንድ የላካችሁኝ የእስራኤል አምላክ እግዚአብሔር በዚች ምድር ብትቀመጡ እሰራችኋለው አላፈርሳችሁም፥ እተክላችኋለው አልነቅላችሁም እናንተ በሰራችሁበት ኅጢአት ከደነገጣችሁበት እኔም ባደረግሁባችሁ ጥፋት እፀፀታለው ብሎ እግዚአብሔር በኤርምያስ ፀሎት ኅጢአታቸውን ይቅር እንዳለው እና እንዳዳናቸው የእግዚአብሔር ቃል ይመሰክራል። (ኤር 42፥2-13)

– መድኅኒታችን እየሱስ ክርስቶስ በቅዱስ ወንጌል ቅዱሳን ሐዋርያቶችን ያላቸውን የመንፈስ ቅዱስ ፀጋ የሚቀበሏቸው እና በረከታቸው እንዲደርሳቸው ለሚጠሯቸው ያሳደረባችውን ፀጋ ሲናገር “እናንተን የሚቀበል እኔን ይቀበላል ነብይን በነብይ ስም የሚቀበል የነብይን ዋጋ ይወስዳል ፃድቅንም በፃድቅ ስም የሚቀበል የፃድቁን ዋጋ ይወስዳል ማንም ከነዚህ ከታናናሾቹ ለአንዱ ቀዝቃዛ ጽዋ ውሃ ብቻ በደቀ መዝሙር ስም የሚያጠጣ እውነት እላችኋለሁ ዋጋው አይጠፋበትም”(ማቴ 10፥40-44)

– ቅዱስ ያእቆብን በመልእክቱ የቅዱሳን ፀሎት በስራዋ እጅግ ታላቅ ሃይል እንደምታደርግ ይገልፃል። ያዕ 5፥14-19

– ቅዱስ ጴጥሮስ እና ቅዱስ ጳውሎስ የሚያማልዱት በፀሎታቸው እና በህይወታቸው ብቻ ሳይሆን በጥላቸውና በልብሳቸው ሳይቀር ተአምራትን እንደሚያደርጉት ስለዚህም “ጴጥሮስ ሲያልፍ ጥላውም ቢሆን ከነርሱ አንዱን ይጋርድ ዘንድ ድውያንን ወደ አደባባይ አውጥተው በአልጋ እና በወስካ ያኖሯቸው ነበር…ድውያንን እና በእርኩሳን መናፍስት የተሰቃዩትን እያመጡ ብዙ ሰዎች ይሰበሰቡ ነበር ሁሉም ይፈወሱ ነበር” ተብሎ ተፅፏልና

– እግዚአብሔር አምላክ በቅዱሳን ላይ የማማለድን እና የማስታረቅን ቃል ኪዳን እንዳስቀመጠ “የማስታረቅንም አገልግሎት ከሰጠን ከእግዚአብሔር ነው…በኛም ያማስታረቅ ቃል አሮረ እንግዲህ እግዚአብሔር በኛ እንደሚማለድ ስለ ክርስቶስ መልእክተኞች ነን ከእግዚአብሔር ጋር ታረቁ ብለን ስለክርስቶስ እንለምናለን” በማለት እንዴት እንደሚያማልዱ ሐዋርያው በስፋት ገልፀዋል (2ኛ ቆሮ 5፥18-21)

2/ የመላዕክት አማላጅነት
– ስለመላእክት አማላጅነት በሚመለከት መላኩ ቅዱስ ገብርኤል የእግዚአብሔር አገልጋይ የነበረው ካህኑ ዘካርያስን “ፀሎትህ ተሰምቶልሃል አትፍራ ሚስትህ ኤልሳቤጥም ወንድ ልጅ ትወልድልሃለች ፤ስሙንም ዮሐንስ ትለዋለህ” ባለው ግዜ ዘካርያስም “እኔ ሽማግሌ ነኝ ሚስቴም በእድሜዋ አጅታለች ይህን በምን አውቃለሁ” በማለት የእግዚአብሔርን ቃል ስለተጠራጠረ መልአኩም “እኔ በእግዚአብሔር ፊት የምቆመው ገብርኤል ነኝ እንድናገርህም ይችን የምስራችም እንድሰብክልህም ተልኬ ነበር አሁንም በግዜው የሚፈፀመውን ቃሌን ስላላመንክ ይህ ነገር እስከሚሆንልህ ቀን ድረስ ዲዳ ትሆናለህ፤ መናገር አትችልም አለው” ከዚህ በኋላ ዘካርያስ የመላኩ ቅዱስ ገብርኤል ቃል እስከሚፈፀም ድረስ ዲዳ ሆኖ ቆይቷል። በመጨረሻ ግን መላኩ እንደተናገረው ኤልሳቤጥም ዮሐንስን ከወለደች በኋላ የተወለደው ህፃን ስም በእስራኤል ዘንድ ባለው ልማድ የልጅን ስም የሚሰይመው አባት ስለነበረ ዲዳ የሆነው አባቱ ዘካርያስን በጥቅሻ ሲጠይቁት ብራና ላይ ስሙ ዮሐንስ ነው ብሎ ፃፈ ያኔም አፉ ተከፈተ ምላሱም ተፈታ (ለሉቃ1፥13-20)

– ነብዩ ዳንኤል በባቢሎን አገር በምርኮ እያለ በመከራው ሰአት መልአኩ ቅዱስ ሚካኤል እንዴት እንደረዳው ሲናገር እነሆም ከዋናዎቹ አለቆች አንዱ ሚካኤል ሲረዳኝ መጣ እኔም ከፋርስ ነገስታት ጋር በዛ ተውሁት በማለት ተናግሯል” ዳን10፥13)

– እስራኤልን ከግብፅ ባርነት ሳሉ የእግዚአብሔር መላእክ በምድረበዳ እንዴት እንደመራቸውና እንደጠበቃቸው ነብዩ ሙሴ ሲናገር “በመንገድ ይጠብቅህ ዘንድ ወደ አዘጋጀውትም ስፍራ ያገባህ ዘንድ እነሆ እኔ መልአክን በፊትህ እልካለው። ስሜም በእርሱ ላይ ስለሆነ ኅጢአት ብትሰሩ ይቅር አይልምና አታስመርሩት…መላኬ በፊትህ ይሄዳልና በማለት ስለመላእክት ጠባቂነት እና አማላጅነት ተናግሯል (ዘፀ 23፥20-23)

– አሁንም ነብዩ ሙሴ እግዚአብሔር አምላክ የእስራኤልን ድምፃቸውንና ለቅሷቸውን ተቀብሎ ሰምቶ ከግብፅ ባርነት ባወጣቸው ግዜ በመላእክት ጥበቃ እንደሚመሩ ሲናገር “ወደ እግዚአብሔር በጮህን ግዜ ድምፃችንን ሰማ መላኩንም ሰዶ ከግብፅ አወጣን” በማለት የመላዕክትን ተራዳይነት እና አማላጅነት አረጋግጧል (ዘሁ 20፥16)

– ጌታችን መድኅኒታችን እየሱስ ክርስቶስ በቅዱስ ወንጌል “ከነዚህ ከታናናሾቹ አንዱን እንዳትንቁ ተጠንቀቁ፤ መላእክቶቻቸው ዘወትር በሰማያት ያለውን የአባቴን ፊት ያያሉ እላችኋለውና” በማለት መላእክት ዘወትር የሰው ልጅን ለመጠበቅ የቆሙ እረኞች እንደሆኑ ማንም በእግዚአብሔር ሰው ላይ እጁን ቢያነሳ በፈጣሪ ዘንድ ዘወትር ስለሱ የሚቆሙ ጠባቂ ምስክሮች እንዳሉት አረጋግጧል።

ጠያቂያችን እና ባጠቃላይ የዮሐንስ ንስሓ ቴሌግራም አባሎቻችን በአጭር ጥያቄ ተነስተን ሰፋ ወዳለ የመልስ አሰጣጥ ትንታኔ ውስጥ የገባነው ጉዳዩ ጊዜ የማይሰጠው የሃይማኖት ጉዳይ በመሆኑ ለሁላችሁም ግንዛቤ ይሆናችሁ ዘንድ እና ዘወትር በጥፋት እና በመሰናክል ከሚቆሙባችሁ መናፍቃን ዘንድ እንድትጠበቁ ስለሆነ ይህንን መልእክት ደጋግማችሁ በማንበብ መሰረታዊ እውቀት ታገኙበት ዘንድ አደራ እንላለን።
በተጨማሪም በድረገፃችን ላይ ስለ ኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ መሠረታዊ የሃይማኖት ትምህርት በስፋት እየሰጠን ስለሆነ ይህን ሊንክ በመጫን አንብበው እንዲረዱ እንመክራለን።

እግዚአብሔር አምላክ ቤተክርስቲያንን እና ምዕመናንን ከጠላት ዲያብሎስ ንጥቂያ ይጠብቅልን

የቄደር ጥምቀት ለመጠመቅ የሚያስፈልግባቸው የሃይማኖት እና የስነ-ምግባር ሕጸጾች የሚከተሉት ናቸው። 

ሃይማኖትን በሚመለከት፦

   ጨርሶ ለይቶለት ወደእስልምና ሃይማኖት፣ ወደ ካቶሊክ ሃይማኖት፣ ወደ ፕሮቴስታንት ሃይማኖት ከሄደ በኋላ በንስሐ ለመመለስ ቢፈልግ፣

   በቤተክርስትያን ውስጥ እያለም ቢሆን በክህደትና በኑፋቄ የኖረና ከሃይማኖቱ ሕጸጽ ተመክሮና ንስሐ ተሰጥቶት የተመለሰ፣

   ጋኔን የሚስብና የሚያስብ፣

   በዛር መንፈስ የሚጠነቁልና የሚያስጠነቁል በዚህም ሰውን ሁሉ የሚያሰግድ እና የሚያስገብር፣

   በልዩ ልዩ የአምልኮ ባእድ ቦታ አምኖ በተለያየ ቦታ የሚሰግድና የሚገብር ።

 ክርስቲያናዊ ስነምግባርን በሚመለከት፦

   እስላም ያገባ/ች፣ ካቶሊክ ያገባ/ች፣ ፕሮቴስታንት ያገባ/ች፣ 

   ለጣኦት የታረደውን የበላ፣

   በቅዱስ መጽሐፍ የተከለከሉትን አራዊትና የእንስሳት የበላ።

እነዚህ ከዚህ በላይ የተገለፁት በሃይማኖትና በስነምግባር ሕጸጽ ናቸው ተብሎ የሚታመኑ ስለሆነ የቄደር ጥምቀትም እንደሚያስፈልጋቸው በቤተ ክርስቲያን የቀኖና መጽሐፍት የተደነገጉ መሆኑን ጠያቂያችን በማስተዋል እንዲረዱ ይህ መልእክት እንዲደርስዎ አድርገናል።

ማንኛውም ክርስቲያን የእግዚአብሔርን ስም ጠርቶ የሚበላውን ምግብ በአብ በወልድና በመንፈስ ቅዱስ ከባረከው ከሁሉ በላይ የሆነ ስልጣን ስለሆነ የረከሰውን ነገር ይባርከዋልና በጥምቀት የእግዚአብሔር ልጅ መሆንን ከኀጢአት ባርነትና ከሰይጣን ግዞት ነፃ የወጣን ሰለሆነ እምነት የሌላቸው አህዛብ በሚያደርጉት ነገር የሚረክስ ነገር የለንም። ስለዚህ በሁሉ ጥንቃቄ ማድረግ እንዳለብን የሚመከር ነገር ቢሆንም ነገር ግን ከላይ በተጠየቁት 2 ጥያቄዎች ጉዳይ ቄደር የሚያስጠምቅ ስላልሆነ አይጨነቁ፤ እንደ ጥፋት ቆጥረው ከተጸጸቱበት በቂ ነው። ቢያንስ ለንስሐ አባት ወይም ካህን ተናግረው ፍትሀት ዘወልድ የተባለውን ፀሎት ወይም ደግሞ ፀሎተ ኪዳን ደግመው ካህኑ እግዚአብሔር ይፍታህ ካሉና ፀበል ከረጩዎት በቂ ነው። ነገር ግን እያወቁ ደጋግመው የሚፈጸሙት ከሆነ ግን ከቄደርም በላይ የሃይማኖት ሕጸጽ ሊሆን ስለሚችል መጠንቀቅ ያስፈልጋል።
 
መልስ፦ መልካም ስራቸውና ተጋድሏቸው በገድለ ቅዱሳን የተፃፈላቸው ቅዱሳን በእውነተኛ እምነታቸው እስከሞት ድረስ ለፈጣሪያቸው ታማኝ በመሆናቸው የድካማቸውን ዋጋ እና የትሩፋት ተጋድሎዋቸውን በከንቱ የማያስቀረው አምላክ በየዘመኑ በነበሩ ቅዱሳን አባቶቻችን እንደየ ፀጋቸው መጠን ቃል ኪዳን እንደገባላቸው በቅዱስ መፅሐፍ ውስጥ እና በሌሎችም የቤተክርስቲያን መፃህፍት በብዙ ቦታ ተመዝግቦ ይገኛል። ለነዚህ ቅዱሳን ከፈጣሪያቸው ዘንድ ስለተቀበሉት ቃል ኪዳን የተፃፈላቸው የገድላቸውን ድርሳን የጻፉት የየዘመኑ ቅዱሳን በአይናቸው ያዩትን እና የእግዚአብሔር መንፈስ የነገራቸውን እውነተኛ ምስክርነት በማረጋገጥ ነው። ጠያቂያችን እንዳሉት በሃይማኖት ሆነን የምንቀበለውን ነገር ወደ ስጋዊ እውቀት አምጥተን ካላየነው፣ ካልዳሰስነው፣ በዘመኑ ተገኝተን ካላረጋገጥነው አንቀበለውም የሚል የጥርጣሬ መንፈስ ካደረብን፤ እንኳንስ የቅዱሳንን ገድል ቀርቶ እግዚአብሔርንም አለ ብሎ ለመቀበል እንቸገራለን። ስለዚህ የብሉይ ኪዳን እና የአዲስ ኪዳን መፅሓፍ ቅዱስንም ስማቸው የተመዘገበላቸው ቅዱሳን አበው እንደፃፉት በተነገረን መጠን ካላመንን ወይም የእግሔአብሔር ቃል በሚነግረን መጠን ማመን ካልቻልን ሁሉም ነገር ስጋዊ አመለካከት ሊሆን ስለሚችል ማስተዋል እና ተጨማሪ እውቀት ለማግኘት የሚያስችለንን መንፈሳዊ ምርምር ለማድረግ የራሳችንን ጥረት ማድረግ ያስፈልገናል። ስለሆነም ጠያቂያችን በልብወለድ ወይም በገምድልነት ከመሬት ተነስተው በራሳቸው ሃሳብ የእግዚአብሔርን ቃል በመመንዘር ከሚናገሩ የምንፍቅና የክህደት ሰዎች መጠንቀቅ ያስፈልጋል በማለት ምክራችንን እንሰጣለን።
የእግዚአብሔር ፀጋና በረከት ከሁላችን ጋር ይሁን
መልስ፦ ከሰማይ ከወረደ በቀር ወደሰማይ የወጣ የለም የሚለውን የእግዚአብሔር ቃል ከነብዩ ኤልያስ እና ከነብዩ ሄኖክ እርገት ጋር ያለውን ልዩነት ወይም ተያዥነት እንዲገለፅልዎ ጥያቄ ያቀረቡ አባላችንን በሚመለከት የተሰጠ መልስ፦
 
በዮሐንስ ወንጌል መዕራፍ 3፥13 ላይ “ከሰማይ ከወረደው በቀር ወደ ሰማይ የወጣ የለም” በማለት የተገለፀው መለኮታዊ ቃል ምስጢራዊ አገላለፁን ለማወቅ የሚፈልጉ ሁሉ ከሰማይ የወረደው ከሦስቱ ባሕሪያት አንዱ የሆነው ቀዳማዊ ቃል እግዚአብሔር ወልድ ከድንግል ማርያም መወለዱን የሚያሳይ ሲሆን፤ ሞትን እና መቃብርን አሸንፎ በተነሳ በ40 ቀን ወደ ሰማይ ሲያርግ የታየው ከድንግል ማርያም የተዋሀደው ስጋ ፍጹም አምላክ ፍፁም ሰው የሆነው አምላክ ነው። የሱ እርገት በመለኮታዊው ባሕሪው ነው። ምድራዊ እና ሃላፊ የነበረው ስጋ ከሰማይ የወረደውን ባሕሪየ መለኮት ተዋህዶ አምላክ መባልን የባሕሪይ ገንዘቡ አድርጎ ወደ ሰማይ ማረጉን በቅዱሳን መፃህፍትና በቅዱሳን ሐዋርያት ምስክርነት አረጋግጠናል። (የሐዋ 1፥9-11) ስለዚህ የአምላክ እርገት ከፍጡር እርገት ጋር የሚወዳደር ስላልሆነ በተለየ መረዳት ማየት ያስፈልጋል።
 
ነብዩ ሄኖክ እና ነብዩ ኤልያስ ባላቸው ልዩ ፀጋ በዘመናቸው የነበረውን የሰይጣን ውግያ ተቋቁመው እና በአለም ዘንድ ያለውን መንፈሳዊ ተጋድሎ በድል አጠናቀው ለታላቅ ሰማያዊ ክብር የሚያበቃቸውን የፅድቅ ስራ ሰርተው ስለተገኙ ከዚህ ከሚኖሩበት ከኅጢያተኛው አለም ተለይተው እግዚአብሔር ወደአዘጋጀላቸው ልዩ ስፍራ ማለትም ከፅድቅ ስራ በስተቀር ኅጢአት የማይሰራበት ወደ ህይወት ቦታ በልዩ መለኮታዊ ጥበብ ተጠርተው መሄዳቸውን በቅዱስ መፅሐፍ ተፅፎ እናገኘዋለን። በመሆኑም የነብዩ ሄኖክ እና የነብዩ ኤልያስ እርገት በሞት እና በትንሳኤ የተገለጠው ሳይሆን እግዚአብሔር አምላክ ለነሱ ካለው ታላቅ ፍቅር የተነሳ ገና ሳይሞቱ በህይወተ ስጋ በራሱ ጥበብ ከዚህ አለም ለይቶ እሱ ወደአዘጋጀላቸው ልዩ ስፍራ የወሰዳቸው መሆኑን እንመለከታለን። በኋለኛው ዘመን ግን እግዚአብሔር አምላክ ይሄን አለም ለማሳለፍ የሰጠው የጊዜ ቀጠሮ በደረሰ ግዜ ከሁሉ አስቀድመው ሄኖክ እና ኤልያስ ስለ እውነተኛው ሃይማኖት በሰማዕትነት ለመጋደል እንደሚመጡ አስቀድሞ የእግዚአብሔር ቃል ስለ እነሱ ምስክርነት ሰጥቷል። ስለዚህ ጠያቂያችን የጌታን እና የሁለቱን ነብያት እርገት ልዩነት በዚህ አግባብ እንዲረዱት እንፈልጋለን፤ ምክንያቱም የፈጣሪን እና የፍጡርን ስራ አንድ አድርጎ መመልከት የእውነተኛ ክርስቲያን እምነት ስላልሆነ በማስተዋል ይረዱት ዘንድ ይህን ምክር ልከንልዎታል።
መልስ፦  የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ቤተ ክርስትያን ስርአትና ቀኖና መሰረት ወንድ ልጅ በተወለደ በ40 ቀኑ ሴት ልጅ ደግሞ በተወለደች በ 80 ቀንዋ በኦርቶዶክስ ቤተከርስቲያን አባቶቻችን ፀሎት ስርዓተ ጥምቀት ሲፈፅሙላቸው ወይም ክርስትና ተነስተው በቅዱስ ስጋ እና ክቡር ደሙ ታትመው የእግዚአብሔር ልጆች ሲሆኑ ነው። ይህ ማለት በጥምቀት ወይም በመንፈስ ዳግም ከእግዚአብሔር ይወለዳሉ ክርስቲያኖችም ጋር ይቆጠራሉ። በዚህ መሰረት ጠያቂያችን እንዳነሱት አንዲት ሴት የእግዚአብሔር ፈቃድ ሆኖ ወንድና ሴት መንታ ልጅ ብትወልድ ወንዱ ልጅ 40 ቀን ሲሞው በሞግዚት ክርስትና እንዲነሳ ይደረጋል። ሴቷ ልጅ 80 ቀን ሲሞላት በእናትዋ እቅፍ ተወስዳ ክርስትና ትነሳለች እናቲቱም የወንዱንድ ልጅዋን እና የሴት ልጇን የወሊድ ግዜ ጨርሳ ከሴቶች ልማድ ንፁህ የምትሆንበት ግዜ ስለሆነ ፀበል ተረጭታ መስቀል ተባርካ በቤተክርስቲያን ስርአት ቀኖና መሰረት ክርስትና ያስነሳቻት የ80 ቀን ህፃን ታቅፋ ቁማ በማስቀደስ ስጋ ደሙን እንድትቀበል ታደርጋለች። እርስዋ እናቲቱም ከተዘጋጀችበት ቅዱስ ቁርባን ልትቀበል ትችላለች።
መልስ፦   ጠያቂያችን ከእውነተኛ የክርስትና ሃይማኖት የመነጨ ሃሳብ ከሆነ ተገቢውን መልስ እንዲገነዘቡት ማድረግ የኛም ሃላፊነት ስለሆነ ጥያቄዎትን በፀጋ ተቀብለነዋል። ነገር ግን እንዲህ አይነት ወጣ ያሉ ጥያቄዎች የሚቀርቡት የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተክርስቲያን አስተምሮን ከሚነቅፉ ወገኖች ስለሆነ ጥያቄውን ለመመለስ የብቃት ችግር ባይኖርም ከምንፍቀና የተነሳ ሃሳብ እንዳይሆን ልብ ማለት ያስፈልጋል።
ከዚህ ጥያቄ ጋር ተመሳሳይነት ያላቸው ሃሳቦች ከዚህ በፊት ቀርበውልን ተገቢውን መልስ እንደሰጠንበት እናስታውሳለን። የዚህ ጽንስ ሃሳብ የባሕሪይ አምላክ የሆነውን እየሱስ ክርስቶስን አማላጅ ነው፣ አስታራቂ ነው፣ መካከለኛ ነው በሚል የማደናገሪያ ምክንያት የሚነሱ የመናፍቃን አስተሳሰብ ጋር ይገናኛል። በኦርቶዶክስ ተዋህዶ ቤተክርስቲያን ሊቃውንት ዘንድ ስለዚህ ጥያቄ ስለሚሰጠው ምላሽና ትምህርት በሚመለከት 5500 ዘመን አባታችን አዳም እና እናታችን ሄዋን በሰሩት ኅጢአት ምክንያት በዘር የአዳም ልጅ የሆነ ሁሉ ኅጢአት እየተቆራኘው ሁሉም ወደ ጥፋት በሞት ጥላ ስር ወድቀው በስቃይና በመከራ በሚኖሩበት ግዜ ከአባቶቻችን ጀምሮ በእግዚአብሔር ዘንድ የሚያቀርቡት መስዋዕትና ልመና ሁሉ የሰውን ልጅ ከሞት እና ከሲኦል ነፃ ለማውጣት ባለመቻሉ ቸርና መሀሪ ሰውን መውደድ የባህሪው የሆነ አምላክ በራሱ ፈቃድ ለአባታችን ለአዳም በገባው ቃል ኪዳን መሰረት ማንም ሳያስገድደው ራሱ ወዶና ፈቅዶ ወደዚህ ወደ ኅጢአተኛው አለም መጥቶ ስጋን ተዋህዶ በለበሰው ስጋ በሰው እና በእግዚአብሔር መካከል ያለውን የጥል ግድግዳ ለማፍረስ እስከ መስቀል ሞት ድረስ ዋጋ ከፍሎ ኅጢአተኛውን የሰው ልጅ ከራሱ ጋር አስታርቆ በመስቀሉ ሰላምን አድርጎ ስጋውን ቆርሶ ደሙን አፍሶ በከፈለው ቤዛነት አለሙን ሁሉ ከዘላለም ሞት ነፃ ስላወጣ፤ ይህ ታላቅ ምስጢር ጠያቂያችን እንዳሉት እኛን ለማዳን ለአምላክነቱ ባህሪይ የማይስማማውን ስጋ ተዋህዶ ዘላለማዊ የሰው ልጅ የፈፀመውን ነገረ-ድኅነት የሚያመለክት ነው። ስለዚህ የሱ አስታራቂ መሆን፣ አማላጅ መሆን፣ መካከለኛ መሆን፣ ሊቀካህናት መሆን፣ መስዋእት ሆኖ መቅረቡ በተዋሀደው ስጋ ስለኛ ኅጢአት የከፈለውን የእዳ ካሳ የሚያመላክት እንጂ ከፈጣሪነት ማነሱን የሚያመላክት አይደለም። 
በመናፍቃን ዘንድ እንደሚባለው እየሱስ ክርስቶስ አንድ ግዜ ባቀረበው መስዋእት አንድ ግዜ በሰጠን አገልግሎት ነፃ ወጥተናል እና ከዚህ የሚበልጥ እና የሚሻል ሌላ የኅጢአት ስርየት ባለመኖሩ እንደፈለገን መሆን እንችላለን በሚል የስንፍና አነጋገር ብዙዎቹን ሲያሰናክሉ እንመለከታለን። በአብዛኛው በእብራውያን ላይ ከዚህ ጋር ተያያዠነት ያላቸውን መልዕክቶች ስንመለከታቸው የቀድሞ የብሉይ ኪዳን መስዋእት እና ሊቀካህናትና የሊቀካህን መስዋዕት የሚያልፍና የሚሻር ለሚመጣውም ምሳሌ ወይም ጥላ ሲሆን፥ የአዲስ ኪዳን ሊቀካህናት እየሱስ ክርስቶስ እና ከሱ ያገኘነው ቅዱስ ስጋና ክቡር ደሙ የማያልፍ ዘላለማዊ ህይወትን የሚያስገኝ እንደ ብሉይ ኪዳን መስዋእት የማይደገም ቋሚ ስርዓት መሆኑን በማነፃፀር ለመለየት የተነገረ እንጂ ዛሬ ቅድስት ቤተክርስቲያን የምትሰጠውን የቅዳሴ እና የቁርባን አገልግሎት ለመቃወም የተነገረ መልእክት እንዳልሆነ ጠያቂያችን ሊረዱት ያስፈልጋል። ከዚህ ውጭ ለትክክለኛ መረዳት የጠየቁ ከሆነ ለተጨማሪ ግንዛቤ በውስጥ መስመር ሊያናግሩን ይችላሉ።
ለሁሉም የእግዚአብሔር ሰላም ከእርስዎ ጋር ይሁን
መልስ፦  ጠያቂያችን እንዳሉት የግል አምላክ የሚባል በእውነተኛ ሃይማኖት ተቀባይነት የለውም። ክርስቶስ ሰው ሆኖ ስጋን የተዋሀደው እንደ ሰውነቱ ከኀጢአት በስተቀር የሰውነትን ስራ ሰርቶ፤ እንደ አምላክነቱ የአምላክን ስራ ሰርቶ በመስቀል ስለእኛ መከራን የተቀበለው ለሁላችንም ለአዳም ልጆች እንጂ ለግል አዳኝነት አይደለም። ስለዚህ እኛ መዳናችንን የምናውቀው አለም ሳይፈጠር ስለኛ የተዘጋጀችውን መንግስተ ሰማያት ለመውረስ የምንችለው በሀይማኖትና በስነምግባር ማድረግ የሚገባንን ሁሉ በተገቢው መንገድ ስንፈፅም ነው። ከእውነተኛ ሃይማኖት እና ስነምግባር ውጭ በስንፍና እየኖርን የፈለግነውን ነገር እየፈፀምን በግል አዳኝነት አንድ ግዜ አድኖኛል በሚል ያልተገባ አነጋገር የእግዚአብሔር ድህነት አይገኝምና። ስለዚህ ይሄን ጥያቄ በትምህርተ ሃይማኖት ወደፊት ስለነገረ ድህነት ትምህርት ልንሰጥበት ስለምንችል በቀጣይነት እንዲደርሳችሁ እናደርጋለን።

መልስ፦  ጠያቂያችን በተዋህዶ እና በቅባት እምነት መካከል የሰማይና የምድር ያህል ከፍተኛ ልዩነት አለ። የቅባት ሃይማኖት ፈላስፋና ክህደቱን ያመነጨው ንስጥሮስ የተባለው መናፍቅ ነው። ይሄንን የንስጥሮስ ክህደት 200 የሚሆኑ አባቶች በኤፌሶን ከተማ ባደረጉት የሃይማኖት ጉባኤ አውግዘው ከቤተክርስቲያን ለይተውታል። ከዚህ በኋላ አላማውን የሚያራምዱ ብዙ ንስጥሮሳዊያን የክህደት ሰዎች በሁሉም ክፍለ አለም ይህንን የክህደት ትምህርት ሲያስተላልፉ ኖረዋል። ወደ እኛም ወደ ኢትዮጵያ አገራችን ካቶሊካውያን ከእርዳታ ጋር በተያያዘ የወዳጅነት አጋጣሚ በአፄ ልብነ ድንግል ተጀምሮ ከሞቱም በኋላ በልጃቸው በአፄ ገላውዲዎስ እንደተጀመረ ታሪክ ያስረዳል። ከዚያን ጊዜ ጀምሮ በነበሩ የኢትዮጵያ ነገስታት ድጋፍ ሰጭነት በኢትዮጵያ አገራችን በተለያዩ ቦታዎች በመንግስት ባለስልጣናት ጫና ጭምር እንዲስፋፋ ተደረጎ ነበር።ከጊዜ በኋላ ለተዋህዶ ሃይማኖታቸው የቆሙ ነገስታት ሲተኩ ደግሞ የቅባት እና የፀጋ ሃይማኖት በድብቅና በሚስጥር ውስጥ ውስጡን እስከ ዘመናችን ለመድረስ በቅቷል። ዛሬ በተለይ በአሁኑ ሰአት ለይቶለት በምስራቅ ጎጃም ውስጥ ጳጳሳትን እስከ መሾም ደርሰዋል። የሃይማኖቱ ሚስጥርና የክህደቱ ዝርዝር ግን አጅግ ሰፊና ረቂቅ ከመሆኑ የተነሳ ለብዙ ምእመናን በአጭር መልስ ለማስረዳት አስቸጋሪ ነው። ለግዜው ግን በእነሱ በኩል ያለው   ሃይማኖት በአጭሩ አብ ቀባኢ ወልድ ተቀባኢ መንፈስ ቅዱስ ቅብ በማለት ወልድን ከአብ በማሳነስ መንፈስ ቅዱስን ደግሞ ከአብ እና ከወልድ በማሳነስ የሚገለፀው የክህደት ትምህርት ስለሆነ ወደፊት በተዋህዶ እና በቅባት ያለውን ልዩነት ሰፋ አድርገን በድረገፃችን ለይ በጀመርነው መንፈሳዊ ትምህርት ጋር አያይዘን መልሱ እንዲደርሳችሁ እናደርጋለን። ለጊዜው ግን በዚህ እንዲረዱት አና ከዚህ በፊት የሰጠነውን ተከታታይ ትምህርት ከታች ያለውን ሊንክ በመጫን  እያነበቡ እንዲቆዩን እንመክራለን።

የኢትዮጵያ ኦርቶ ዶክስ ተዋሕዶ ሃይማኖት ማን ናት? https://yohannesneseha.org/ትምህርት-ስለ-ተዋሕዶ/

መልስ፦ ከሰማይ ከወረደ በቀር ወደሰማይ የወጣ የለም የሚለውን የእግዚአብሔር ቃል ከነብዩ ኤልያስ እና ከነብዩ ሄኖክ እርገት ጋር ያለውን ልዩነት ወይም ተያዥነት እንዲገለፅልዎ ጥያቄ ያቀረቡ አባላችንን በሚመለከት የተሰጠ መልስ፦
 
በዮሐንስ ወንጌል መዕራፍ 3፥13 ላይ “ከሰማይ ከወረደው በቀር ወደ ሰማይ የወጣ የለም” በማለት የተገለፀው መለኮታዊ ቃል ምስጢራዊ አገላለፁን ለማወቅ የሚፈልጉ ሁሉ ከሰማይ የወረደው ከሦስቱ ባሕሪያት አንዱ የሆነው ቀዳማዊ ቃል እግዚአብሔር ወልድ ከድንግል ማርያም መወለዱን የሚያሳይ ሲሆን፤ ሞትን እና መቃብርን አሸንፎ በተነሳ በ40 ቀን ወደ ሰማይ ሲያርግ የታየው ከድንግል ማርያም የተዋሀደው ስጋ ፍጹም አምላክ ፍፁም ሰው የሆነው አምላክ ነው። የሱ እርገት በመለኮታዊው ባሕሪው ነው። ምድራዊ እና ሃላፊ የነበረው ስጋ ከሰማይ የወረደውን ባሕሪየ መለኮት ተዋህዶ አምላክ መባልን የባሕሪይ ገንዘቡ አድርጎ ወደ ሰማይ ማረጉን በቅዱሳን መፃህፍትና በቅዱሳን ሐዋርያት ምስክርነት አረጋግጠናል። (የሐዋ 1፥9-11) ስለዚህ የአምላክ እርገት ከፍጡር እርገት ጋር የሚወዳደር ስላልሆነ በተለየ መረዳት ማየት ያስፈልጋል።
 
ነብዩ ሄኖክ እና ነብዩ ኤልያስ ባላቸው ልዩ ፀጋ በዘመናቸው የነበረውን የሰይጣን ውግያ ተቋቁመው እና በአለም ዘንድ ያለውን መንፈሳዊ ተጋድሎ በድል አጠናቀው ለታላቅ ሰማያዊ ክብር የሚያበቃቸውን የፅድቅ ስራ ሰርተው ስለተገኙ ከዚህ ከሚኖሩበት ከኅጢያተኛው አለም ተለይተው እግዚአብሔር ወደአዘጋጀላቸው ልዩ ስፍራ ማለትም ከፅድቅ ስራ በስተቀር ኅጢአት የማይሰራበት ወደ ህይወት ቦታ በልዩ መለኮታዊ ጥበብ ተጠርተው መሄዳቸውን በቅዱስ መፅሐፍ ተፅፎ እናገኘዋለን። በመሆኑም የነብዩ ሄኖክ እና የነብዩ ኤልያስ እርገት በሞት እና በትንሳኤ የተገለጠው ሳይሆን እግዚአብሔር አምላክ ለነሱ ካለው ታላቅ ፍቅር የተነሳ ገና ሳይሞቱ በህይወተ ስጋ በራሱ ጥበብ ከዚህ አለም ለይቶ እሱ ወደአዘጋጀላቸው ልዩ ስፍራ የወሰዳቸው መሆኑን እንመለከታለን። በኋለኛው ዘመን ግን እግዚአብሔር አምላክ ይሄን አለም ለማሳለፍ የሰጠው የጊዜ ቀጠሮ በደረሰ ግዜ ከሁሉ አስቀድመው ሄኖክ እና ኤልያስ ስለ እውነተኛው ሃይማኖት በሰማዕትነት ለመጋደል እንደሚመጡ አስቀድሞ የእግዚአብሔር ቃል ስለ እነሱ ምስክርነት ሰጥቷል። ስለዚህ ጠያቂያችን የጌታን እና የሁለቱን ነብያት እርገት ልዩነት በዚህ አግባብ እንዲረዱት እንፈልጋለን፤ ምክንያቱም የፈጣሪን እና የፍጡርን ስራ አንድ አድርጎ መመልከት የእውነተኛ ክርስቲያን እምነት ስላልሆነ በማስተዋል ይረዱት ዘንድ ይህን ምክር ልከንልዎታል።
መልስ ፦ “ከሰማይም ከወረደ በቀር ወደ ሰማይ የወጣ ማንም የለም፥ እርሱም በሰማይ የሚኖረው የሰው ልጅ ነው።” (ዮሐ 3፥13) ብሎ ጌታ የተናገረው በቅዱስ ዮሐንስ ወንጌል ላይ የተፃፈውን ቃል (ዮሐ 3፥13) በሚመለከት ከዚህ በፊት በሰፊው የገለፅነው ቢሆንም አሁንም ጠያቂያችን የዚህ ቃል አነጋገር ከጌታ እርገት ጋር ብቻ የተያያዘ ምስጢር መሆኑን እንዲገነዘቡት ያስፈልጋል። ምክንያቱም የመለኮት ባሕሪይ እና የስጋ ባሕርይ በተዋህዶ አንድ መሆናቸውንና ምድራዊ ስጋ ሰማያዊ መለኮትን ተዋህዶ ከትንሳኤ በኋላ ወደ ሰማይ ማረጉን ወንጌላዊ ዮሐንስ ይህን ለማረጋገጥ ብቻ የፃፈልን እንጂ ስለሌሎች ቅዱሳን እርገት የተገለፀ አይደለም። በመሰረቱ እንኳንስ እግዚአብሔር ያከበራቸው ቅዱሳን ቀርተው የማንኛውም ሰው ነፍስ በመላእክት እጅ ታጅባ ወደ ፈጣሪ ዘንድ ለፍርድ ትወጣለች። ስለዚህ የእርገትን ምስጢር በጥንቃቄ ማየት ያስፈልጋልና ጠያቂያችን በዚህ እንዲረዱት ይህ መልእክት እንዲደርስዎ አድርገናል።
መልስ ፦ የአባታችን የአዳም እና የእናታችን የሄዋንን የእዳ ደብዳቤ ጠላት ዲያብሎስ አንዱን ክፍል በዮርዳኖስ ባህር መቅበሩንና መድኃኒታችን እየሱስ ክርስቶስም በዮርዳኖስ ለምን ተጠመቀ የሚለው ነገር በመንፈሳዊ ምስጢር ካልሆነ በስተቀር በሰውኛ እውቀት ልንመረምረውና ልንተቸው የምንችል ምስጢር አይደለም። ጠያቂያችን እንዳሉት ነገሩ ምስጢር ያለበት ነውና እሱ ብቻ ያወቀው እና የወሰነው ነው ብለን ከኛ አይምሮ በላይ የሆነውን ለሱ ብቻ የምንሰጥበትም ምክንያቱ ይህው ነው። ነገር ግን ጠያቂያችንም ሆነ የድረፃችን ተከታታዮች የምትረዱት በቤተክርስቲያን አስተምሮ መሰረት ጠላት ዲያበሎስ የሰውን ልጅ የኀጢአት ደብዳቤ በዮርዳኖስ ውስጥ የሰወረበት ምክንያት እሱ በራሱ የጥፋትና የሐሰት ምንጭ ስለሆነ ጉዳዩን ለመሰወር እና ረቂቅ ስራ ለማድረግ የሞከረበት አካሄድ ቢሆንም እግዚአብሔር አምላክ ግን የሐሰት አባት ዲያብሎስ ሰውን ከማሳቱ በፊት እና ይሄንን የእዳ ደብዳቤ ከመሰወሩ በፊት በሱ በፈጣሪ ዘንድ ይህ ሁሉ እንደሚደረግ የታወቀ ነው። በዚሁ መሠረት እግዚአብሔር አምላክ በወዳጆቹ ላይ አድሮ በብሉይ ኪዳን ዘመን በምሳሌና በትንቢት ይህንን እንዲያረጋግጡ አድርጓል፦
1ኛ ንዕማን የተባለው የሶርያ ንጉስ የእግዚአብሔር ሰው ታላቁ ነብይ ከበሽታው እንደሚፈውሰው በሰማው ዝና መሰረት ወደ ነብዩ መጥቶ ካደረበት ደዌ እንዲፈውሰው ሲጠይቀው ሂድና በዮርዳኖስ ውሃ ስትታጠብ ከበሽታው ትነፃለህ አለው። ንጉሱም በአገሩ ምድር ታላላቅ የታወቁ ወንዞች ስለነበሩ እዚህ ድረስ ለምን መጣሁ ብሎ በውስጡ ጥርጣሬ ቢያድርበትም ነገር ግን በነብዩ ትእዛዝ መሰረት በዮርዳኖስ ውሃ ተጠምቆ ሲወጣ ከደዌው ሁሉ ተፈውሷል። ይሄም ለዚሁ ምሳሌ ጌታ በዮርዳኖስ ለመጠመቁ እና ዲያብሎስ የሰወረው የእዳ ደብዳቤ መደምሰስ ዋና ምሳሌ ነበር። (መፅሐፈ ነገስት ካልዕ 5፥8-14)
2ኛም ነብዩ እያሱ የቃል ኪዳኑን ታቦት በካህናቱ እና በሌዋዊያኑ ተከብሮ ሕዝቡ ለእግዚአብሔር የሚገባውን ክብር እያቀረቡ ጠላት ጠፍቶላቸው የዮርዳኖስ ወንዝም ተከፍሎላቸው ወደ ምድረ ርስት በታላቅ ጥበብና ምስጋና መግባታቸው የዚሁ ምስጢር ዋና ምሳሌ ነው። ምክንያቱም ዛሬ በቤተክርስቲያን ስርአት ታቦቱን አክብሮ ካህናትና ህዝቡ በታቦቱ ዙሪያ ለእግዚአብሔር ምስጋና እያቀረቡ እየዘመሩ ከቤተክርስቲያን ተነስተው ወደ ተዘጋጀው ጥምቀተ ባህር መሄዳቸው፤ እያሱ በዮርዳኖስ ወንዝ ያደረገው ታላቅ የእግዚአብሔር ነገር ምሳሌ ነው። ታቦቱን ወደ ጥምቀተ ባሕር አክብረን ይዘነው የምንሄደው የጌታችን የእየሱስ ምሳሌ ነው። ታቦተን የሚያከብሩት ካህናት በእያሱ ግዜ የቃልኪዳኑን ታቦት ያከበሩት ምሳሌ ናቸው። ታቦት ይዘን የምንሄድበት ጥምቀተ ባህሩ ጌታ የተጠመቀበት የዮርዳኖስ ወንዝ ምሳሌ ነው። ይህን ታሪክ የምናገኘው እያሱ 3፥5-8 ላይ ነው።
3ኛ/ ቅዱስ ነብዩ ዳዊትም መሲህ ክርስቶስ ስጋን ተዋህዶ በዮርዳኖስ በተጠመቀ ጊዜ በዮርዳኖስ ወንዝ የሚፈሰው ውሃ የጌታውን ክብር በምን አይነት ያልተለመደ ሁኔታ እንደሚገልፅ ትንቢት ሲናገር “ባህር አየች ሸሸችም ዮርዳኖስም ወደኋላዋ ተመለሰች ተራራዎችም እንደ ኮርማወች ኮረብታዎችም እንደጠቦቶች ዘለሉ አንቺ ባሀር የሸሸሽ አንቺም ዮርዳኖስ ወደኋላ የተመለስሽ ምን ሆናችኋል” (መዝ 113፦3-5) 
ከዚሁም ጋር በብዙ የቤተክርስቲያን መፀሐፍት በተለይ በቅዱስ ያሬድ ድጓ በተባለው የዜማ መፅሐፍ ውስጥ ጌታ በዮርዳኖስ ለምን እንደተጠመቀ ዲያብሎስም የሰውን ልጅ የእዳ ደብዳቤ አንዱን በዮርዳኖስ ወንዝ አንዱን ደግሞ በሲኦል ለምን እንደቀበረው በስፋት ያስረዳል። ስለዚህ ለጠያቂያችን ይህን ያህል ማብራሪያ ከሰጠንበት ይሄን መልእክታችን ጠያቂያችንም ሆኑ አንባቢዎች ሁላችሁም እንድትረዱትና አስፈጊ ነው ከተባለም በቀጣይነት በስፋትና በጥልቀት ትምህርት ልንሰጥበት የምንችል መሆኑን እንገልፃለን።
መልስ፦  ይህን ጥያቄ ያቀረቡ ጠያቂያችን እና ሌሎችም የዚህ ድረገፅ ተከታታይ አባላት እንድትረዱት የምንፈልገው እግዚአብሔር አምላክ ለእያንዳንዱ እንደየስራው እከፍለዋለው ሲል ምን ማለት እንደሆነ በቅድሚያ እራሱ መድኃንያለም እየሱስ ክርስቶስ በቅዱስ ወንጌል የተናገረው ነገር እና ሌሎችም መልእክተኞቹ የተናገሩትን መመልከት ያስፈልጋል። ለምሳሌ፦ 
– ጌታችን መድኃኒታችን እየሱስ ክርስቶስ በቅዱስ ወንጌል “ያን ጊዜም ለሁሉ እንደ ስራው ያስረክበዋል” በማለት ሰው በሃይማኖትና በምግባሩ ፀንቶ በዚህ አለም ላይ የተጋደለበትንና የደከመበትን ዋጋ እንዴት እንደሚያስረክበውና የአንዱን መንፈሳዊ ተጋድሎ ከሌላው የበለጠ፣ ወይም ያነሰ ፣ ወይም እኩል መሆኑን በዚህ ሃይለ ቃል ያስገነዝበናል። (ማቴ 16፥27) 
– እንዲሁም በሌላ በኩል “በገንዘቤ የወደድኩትን አደርግ ዘንድ መብት የለኝምን?” ብሎ ለእያንዳንዱ እንደ አገልግሎቱና እንደ ድካሙ መጠን ተመልክቶ እውነተኛ ፍርድ የሚሰጥ ወይም በድካማችን መጠን ለእያንዳንዱ እንደ አገልግሎቱ ዋጋ ሊከፍል ስልጣኑ የራሱ መሆኑን በምቀኝነት የቀረቡትን ግብዞች በተናገረው ቃል አስረድቶናል። (ማቴ 20፥14)  
– በተጨማሪም “እርሱ ለእያንዳንዱ እንደየስራው ያስረክበዋል፤ በበጎ ስራ በመፅናት ምስጋናንና ክብርን የማይጠፋንም ህይወት ለሚፈልጉ የዘለዓለም ህይወት ይሰጣቸዋል” በማለት ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስም የእግዚአብሔርን ፍትሐዊነትና ለእያንዳንዳችን በድካማችን እና በአገልግሎታችን መጠን ሊከፍለን የሚገባውን ዋጋ በእጃችን እንደሚያስረክበን የዘለዓለም ህይወትም እንደሚያስረክበን አስተምራል። (ሮሜ 2፥6-7) 
– የእግዚአብሔር ሰው ቅዱስ ዳዊትም “አቤቱ ምህረትም ያንተ ነው፤ አንተ ለያንዳንዱ እንደ ሥራው ፍዳውን ትሰጣለህና” ሲል በእግዘአብሔር ዘንድ የጽድቅን ሆነ የኀጢአትን ዋጋ ለመክፈል በእውነተኛ ፍርድ የቆመ አምላክ መሆኑን ተናግሯል (መዝ 61፥12) 
– ጠቢቡ ሰለሞንም “እነሆ ይህን አላውቅም ብትል፥ ልባችንን የሚመረምር እርሱ አያስተውልምን? ነፍስን የሚመለከት አያውቅምን? ለሰው ሁሉ እንደየስራው አይመልስለትምን?” በማለት እንደ ምድራውያን ባለሀብቶች የሰነድና የሰው ምስክርነት ሳያስፈልገው ሳያዳላም ለሁሉም እንደየስራው መጠን ብድራቱን እንደሚመልስ ተነግሮናል። (ምሳ 24፥12) 
ከዚህ በላይ የጠቀስናቸውን የመፅሐፍ ቅዱስ ቃል ማብራሪያዎች ለጠያቂያችን እና ለአባላቶች ሁሉ ለቀረበው ጥያቄ  መሰረታዊ ግንዛቤ የሚሰጡ ናቸው። በመንግስተ ሰማይ ወይም በገሀነም እሳት የምንጸድቅበትና የምንኮነንበት የቦታ እና የስልጣን ደረጃ የለውም። በእነዚህ የጽድቅና የኩነኔ ቦታዎች እንደ ምድራዊ ስርአት መበላለጥ፣ መቀዳደም፣ መሾም፣ መሻርም የሌለባቸው ሁሉም በእኩልነት በሰራው ስራ የተከፈለውን ዋጋ እና የተሰጠውን ፍርድ ተቀብሎ እጣ ፋንታውን አውቆ የሚኖርበት ቦታ ነው። በእርግጥ የአንዱ ኮከብ ብርሃን ከአንዱ ኮከብ ብርሃን እንደሚበልጥ ወይም እንደሚያንስ ሁሉ የአንዱ ቅዱስ ክብር ከሌላው ጻድቅ ክብር እንደሚበልጥ ግን ማሰብ አለብን። ይሄ መንግስተሰማያትን በመውረስና በመጽደቅ ደረጃ የምናየው አይደለም። ለምሳሌ እልፍ አእላፋት ቅዱሳን ሰማእትነትን ተቀብለው እንዳረፉ ገድላን ቅዱሳን ይመሰክራል። ነገር ግን ቅዱስ ጊዮርጊስ ሰማእትነትን የተቀበለበት ገድል እና ቅዱስ እስጢፋኖስ የተጋደለበት ገድል የተለያየ ነው። በገዳም ወይም በዱር በገደል የተጋደሉ ቅዱሳንም ጸብአ አጋንንትን፣ ግርማ ሌሊቱን፣ ድምፀ አራዊትን ታግሰው፣ ጤዛ ልሰው፣ ቅጠል በልተው፣ ድንጋይ ተንተርሰው፣ ማቅ ለብሰው፣ የላመ የጣመ ሳይቀምሱ የተጋደሉት ቅዱሳንም የአንዳቸው ገድል ከሌላኛው ገድል ስለሚለይ ሰማያዊ ክብራቸውን ወይም የተሰጣቸው ቃል ኪዳን እና የተቀዳጁት የክብር አክሊል የተለያየና ከእግዚአብሔር ያገኙት ልዩ ፀጋ መሆኑን መረዳት ይገባናል። ለእያንዳንዱ እንደስራው ያስረክበዋል የሚለው ሃይለ ቃል በመንግስተ ሰማያት ወይም በሲኦል ስላለው የተለያየ ደረጃ ሳይሆን በስጋ ህይወታችን የሰራነው ሁሉ በእግዚአብሔር ዘንድ የታወቀና የተረዳ ነው ለማለት መሆኑን ልናውቅ ይገባል። ጌታም በወንጌል በተለያየ ቦታ ላይ ስለወደቀው ዘር ሲያስተምረን በለሰለሰ መሬት ላይ የወደቀው አንዱ 30 ፣ አንዱ 60 አንዱ 100 ፍሬ እንደሚያፈራ የሰው ልጅ የሚያፈራውን መንፈሳዊ ፍሬ በዚህ ቃል አስተምሮናል። (ማቴ 13፥8) ስለዚህ ጠያቂያችን ይህን በፅሞና አንብበው በመረዳት እውነቱን ያውቁ ዘንድ ይችን መልእክት ልከንልዎታል።
መልስ፦  ይህን ጥያቄ ያቀረቡ ጠያቂያችን እና ሌሎችም የዚህ ድረገፅ ተከታታይ አባላት እንድትረዱት የምንፈልገው እግዚአብሔር አምላክ ለእያንዳንዱ እንደየስራው እከፍለዋለው ሲል ምን ማለት እንደሆነ በቅድሚያ እራሱ መድኃንያለም እየሱስ ክርስቶስ በቅዱስ ወንጌል የተናገረው ነገር እና ሌሎችም መልእክተኞቹ የተናገሩትን መመልከት ያስፈልጋል። ለምሳሌ፦ 
– ጌታችን መድኃኒታችን እየሱስ ክርስቶስ በቅዱስ ወንጌል “ያን ጊዜም ለሁሉ እንደ ስራው ያስረክበዋል” በማለት ሰው በሃይማኖትና በምግባሩ ፀንቶ በዚህ አለም ላይ የተጋደለበትንና የደከመበትን ዋጋ እንዴት እንደሚያስረክበውና የአንዱን መንፈሳዊ ተጋድሎ ከሌላው የበለጠ፣ ወይም ያነሰ ፣ ወይም እኩል መሆኑን በዚህ ሃይለ ቃል ያስገነዝበናል። (ማቴ 16፥27) 
– እንዲሁም በሌላ በኩል “በገንዘቤ የወደድኩትን አደርግ ዘንድ መብት የለኝምን?” ብሎ ለእያንዳንዱ እንደ አገልግሎቱና እንደ ድካሙ መጠን ተመልክቶ እውነተኛ ፍርድ የሚሰጥ ወይም በድካማችን መጠን ለእያንዳንዱ እንደ አገልግሎቱ ዋጋ ሊከፍል ስልጣኑ የራሱ መሆኑን በምቀኝነት የቀረቡትን ግብዞች በተናገረው ቃል አስረድቶናል። (ማቴ 20፥14)  
– በተጨማሪም “እርሱ ለእያንዳንዱ እንደየስራው ያስረክበዋል፤ በበጎ ስራ በመፅናት ምስጋናንና ክብርን የማይጠፋንም ህይወት ለሚፈልጉ የዘለዓለም ህይወት ይሰጣቸዋል” በማለት ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስም የእግዚአብሔርን ፍትሐዊነትና ለእያንዳንዳችን በድካማችን እና በአገልግሎታችን መጠን ሊከፍለን የሚገባውን ዋጋ በእጃችን እንደሚያስረክበን የዘለዓለም ህይወትም እንደሚያስረክበን አስተምራል። (ሮሜ 2፥6-7) 
– የእግዚአብሔር ሰው ቅዱስ ዳዊትም “አቤቱ ምህረትም ያንተ ነው፤ አንተ ለያንዳንዱ እንደ ሥራው ፍዳውን ትሰጣለህና” ሲል በእግዘአብሔር ዘንድ የጽድቅን ሆነ የኀጢአትን ዋጋ ለመክፈል በእውነተኛ ፍርድ የቆመ አምላክ መሆኑን ተናግሯል (መዝ 61፥12) 
– ጠቢቡ ሰለሞንም “እነሆ ይህን አላውቅም ብትል፥ ልባችንን የሚመረምር እርሱ አያስተውልምን? ነፍስን የሚመለከት አያውቅምን? ለሰው ሁሉ እንደየስራው አይመልስለትምን?” በማለት እንደ ምድራውያን ባለሀብቶች የሰነድና የሰው ምስክርነት ሳያስፈልገው ሳያዳላም ለሁሉም እንደየስራው መጠን ብድራቱን እንደሚመልስ ተነግሮናል። (ምሳ 24፥12) 
ከዚህ በላይ የጠቀስናቸውን የመፅሐፍ ቅዱስ ቃል ማብራሪያዎች ለጠያቂያችን እና ለአባላቶች ሁሉ ለቀረበው ጥያቄ  መሰረታዊ ግንዛቤ የሚሰጡ ናቸው። በመንግስተ ሰማይ ወይም በገሀነም እሳት የምንጸድቅበትና የምንኮነንበት የቦታ እና የስልጣን ደረጃ የለውም። በእነዚህ የጽድቅና የኩነኔ ቦታዎች እንደ ምድራዊ ስርአት መበላለጥ፣ መቀዳደም፣ መሾም፣ መሻርም የሌለባቸው ሁሉም በእኩልነት በሰራው ስራ የተከፈለውን ዋጋ እና የተሰጠውን ፍርድ ተቀብሎ እጣ ፋንታውን አውቆ የሚኖርበት ቦታ ነው። በእርግጥ የአንዱ ኮከብ ብርሃን ከአንዱ ኮከብ ብርሃን እንደሚበልጥ ወይም እንደሚያንስ ሁሉ የአንዱ ቅዱስ ክብር ከሌላው ጻድቅ ክብር እንደሚበልጥ ግን ማሰብ አለብን። ይሄ መንግስተሰማያትን በመውረስና በመጽደቅ ደረጃ የምናየው አይደለም። ለምሳሌ እልፍ አእላፋት ቅዱሳን ሰማእትነትን ተቀብለው እንዳረፉ ገድላን ቅዱሳን ይመሰክራል። ነገር ግን ቅዱስ ጊዮርጊስ ሰማእትነትን የተቀበለበት ገድል እና ቅዱስ እስጢፋኖስ የተጋደለበት ገድል የተለያየ ነው። በገዳም ወይም በዱር በገደል የተጋደሉ ቅዱሳንም ጸብአ አጋንንትን፣ ግርማ ሌሊቱን፣ ድምፀ አራዊትን ታግሰው፣ ጤዛ ልሰው፣ ቅጠል በልተው፣ ድንጋይ ተንተርሰው፣ ማቅ ለብሰው፣ የላመ የጣመ ሳይቀምሱ የተጋደሉት ቅዱሳንም የአንዳቸው ገድል ከሌላኛው ገድል ስለሚለይ ሰማያዊ ክብራቸውን ወይም የተሰጣቸው ቃል ኪዳን እና የተቀዳጁት የክብር አክሊል የተለያየና ከእግዚአብሔር ያገኙት ልዩ ፀጋ መሆኑን መረዳት ይገባናል። ለእያንዳንዱ እንደስራው ያስረክበዋል የሚለው ሃይለ ቃል በመንግስተ ሰማያት ወይም በሲኦል ስላለው የተለያየ ደረጃ ሳይሆን በስጋ ህይወታችን የሰራነው ሁሉ በእግዚአብሔር ዘንድ የታወቀና የተረዳ ነው ለማለት መሆኑን ልናውቅ ይገባል። ጌታም በወንጌል በተለያየ ቦታ ላይ ስለወደቀው ዘር ሲያስተምረን በለሰለሰ መሬት ላይ የወደቀው አንዱ 30 ፣ አንዱ 60 አንዱ 100 ፍሬ እንደሚያፈራ የሰው ልጅ የሚያፈራውን መንፈሳዊ ፍሬ በዚህ ቃል አስተምሮናል። (ማቴ 13፥8) ስለዚህ ጠያቂያችን ይህን በፅሞና አንብበው በመረዳት እውነቱን ያውቁ ዘንድ ይችን መልእክት ልከንልዎታል።
መልስ፦   ስለ ግማደ መስቀሉ የተሰጠ ተጨማሪ ትምህርት
 
ጠያቂያችን እንዳሉት “ግማደ መስቀል አይባልም መስቀሉ ሙሉው ነው ያለው፤ በቦታው ያሉ አባቶች ሲያስተምሩ ግማሽ መስቀል አይደለም ብለዋል፤ ስለዚህ ይስተካከል” ብለው ባቀረቡልን ጥያቄ መሰረት የተሰጠ እውነተኛ ማብራሪያ ነው፦
 
በመሰረቱ ጠያቂያችን ወደ ኢትዮጵያ የመጣው ግማሹ ሳይሆን ሙሉ መስቀሉ እንደሆነ በቦታው ላይ ያሉ አባቶች ስላስተማሩን ይስተካከል በማለት ያቀረቡት ከመንፈሳዊ ቅናትና ለቅዱስ መስቀሉ ካለዎት ፍቅር የተነሳ ከሆነ እጅግ እናደንቃለን። በእርግጥም ግማሽና ሙሉ መስቀል የሚባል ቋንቋ የለም። ሆኖም በዚህ አምድ ውስጥ በግሸን ደብረ ከርቤ ስለሚከበረው በአል መሰረታዊ የቤተክርስቲያን ተጨባጭ ታሪክ ከማስተማር አንፃር እውነቱን ለማስረዳት ፈልገን ስለግማደ መስቀሉ ወይም ደግሞ የጌታችን መድኃኒታችን እየሱስ ክርስቶስ ቀኝ እጁ ያረፈበትን የመስቀል ክፍል ወደ ኢትዮጵያ ሀገራችን እንደመጣ ለመግለፅ ስለተፈለገ ነው። አሁንም በማስተዋል ሆነው የሚቀጥለውን ተጨማሪ ማብራሪያ ይመልከቱ፤ ምክንያቱም በዚያ ቅዱስ ቦታ ላይ ወንጌል ለማስተማር የሚቆሙ መምህራን ስለ ቅዱስ መስቀሉ ክብር የተነገረውን በመስማትዎ የሚነቀፉበት ሃሳብ ባይሆንም፤ ትክክለኛውን ታሪክ ግን መረዳት አስፈላጊ ሆኖ በዚህ አምድ ስለመስቀሉ ታሪክ መልዕክት ያስተላለፈው ማን እንደሆነ በግልፅ ያወቁት ነገር ሳይኖር እንዲህ ብሎ ይስተካከል በማለት መናገር ግን ከዚህ የሚበልጠውን ጥልቅ እውቀት ለመረዳት ይገድባልና ማስተዋል ያስፈልጋል። ስለ ግማደ መስቀሉ ያስተላለፍነው መልዕክት ግልፅ ላልሆነላችሁ ተጨማሪ እውነተኛ ታሪክ ከዚህ የሚቀጥለውን ማብራሪያ ተመልከቱ። 
 
የዓለም መድኅኒት የእግዚአብሔር አብ የባሕሪይ ልጅ አካላዊ ቃል እየሱስ ክርስቶስ አለምን ለማዳን በገባው ቃል ኪዳን መሰረት ከእናታችን ከድንግል ማርያም ተወልዶ በተዋሀደው ስጋው ህማማት መስቀሉን ተቀብሎ በቀራንዮ አደባባይ በመስቀሉ ላይ ስለ ሰው ልጅ መዳን ፍጹም ፍቅሩን የገለፀበት መስቀል እሱ የሰራውን ልዩ ልዩ ተአምራት እየሰራ ከፀሀይ 7 እጅ እያበራ አይሁድ በማየታቸው በሰሩት ክፉ ስራቸው እየተሸማቀቁበትና እያፈሩበት መሬት ቆፍረው በመቅበር የፈጣሪን ስራ ለመቃወም በመሞከርም መስቀሉ ከተቀበረ ከ300 ዘመን በኋላ በራሱ ፈቃድ ያስነሳት ንግስት እሌኒ መስቀሉን ከእግዚአብሔር ባገኘችው ምልክት አስቆፍራ ባስወጣችው ግዜ ቀደም ሲል ይሰራው የነበረውን ስራ ህሙማንን እየፈወሰ አጋንንትን እያባረረ፣ እውር እያበራ፣ ለምፃሞችን እያነፃ፣ ሞት እያስነሳ እና እነዚህን የመሳሰሉ ልዩ ልዩ ተዓምራት እየሰራ መታየቱ በዘመኑ በአለማችን ሃያል የነበረው የፋርስ ንጉስ በሃይሉ ወስዶ ስላስቀመጠው የእየሩሳሌም ንጉስ ሐርቃል በወዳጆቹ እርዳታ ወደ ቦታው እንዲመለስ በማድረግ በቅድስት አገር እየሩሳሌም ለብዙ ዘመናት ከኖረ በኋላ አሁንም ኃያላት ነገስታት ይህን መስቀል “እኔ ወስድ እኔ ወስድ” በማለት ፀብ ስለፈጠሩበት በዚህ ግዜ ስለ መስቀሉ የሚያገባቸው የእየሩሳሌም፣ የቁስጥንጥንያ፣ የአርመንያ፣ የግሪክ፣ የአንፆክያ ፣ የእስክንድርያ የመሳሰሉት የሃይማኖት አባቶች የተፈጠረውን ልዩነትና ፀብ በማብረድ በእየሩሳሌም የሚገኘውን የጌታችን መድኃኒታችን እየሱስ ክርስቶስን መስቀል በ4 ክፍል በመመደብ በመንፈስ ቅዱስ ፈቃድ በስምምነት ወይም በእጣ ተካፍለው ድርሻቸውን ከሌሎቹ የታሪክ ንዋየ ቅዱሳት ጋር  አድርገው በየአገራቸው ወስደው በክብር አስቀምጠውት ነበር። በዚሁ መሰረት የቅዱስ መስቀሉ የቀኝ ክፍሉ ለእስክንድርያ ቤተክርስቲያን ስለደረሰ በዚያው በክብር ተቀምጦ ይኖር ነበር። አስቀድመን እንደተናገርነው በኢትዮጵያዊ ንጉስ አፄ ዳዊት ዘመነ መንግስት አገራችን ኢትዮጵያ ለግብፅ ከርስቲያኖች ባደረገችው እርዳታ መሰረት በወዳጅነት የግብፁ ንጉስ ይህንን መስቀልና ሌሎችንም የክብር ንዋያት ለአፄ ዳዊት በስጦታ በማስረከባቸው ምክንያት ከአፄ ዳዊት እረፍት በኋላ ልጃቸው አፄ ዘርዓ ያዕቆብ መስቀሉን በመስቀለኛ ቦታ ላይ ለማስቀመጥ ባደረጉት አሰሳ ከእግዚአብሔር ባገኙት ልዩ ምልክት አሁን ግማደ መስቀሉ በሚገኝበት በግሸን ደብረ ከርቤ አምባ ላይ በከርሰ ምድር ቤተ መቅደሱን አሰርተው ሊያስቀምጡት ችለዋል። 
 
ከመስቀሉ ጋር አብረው የመጡት ንዋየ ቅዱሳት፦ 
– ጌታ በእለተ አርብ ለብሶት የነበረው ቀይ ልብስ (ከለሜዳ)፣ 
– ሀሞት የጠጣበት ጠፍነግ፣ 
– ቅዱስ ዮሐንስ የሳለው የኩርዓተ ርዕሱ ስእል፣ 
– ቅዱስ ሉቃስ የሳላት የእመቤታችን ስዕል 
– የብዙ ቅዱሳን አፅም፣ 
– በቅድስት አገር እየሩሳሌም ውስጥ ከሚገኙ ከልዩ ልዩ ቦታ የተቆነጠረ አፈር (እምነት)፣ 
– የዮርዳኖስ ፀበል፣ 
እነዚህ ከዚህ በላይ የጠቀስናቸው ከመስቀሉ ጋር የመጡ እንደሆነ የቤተክርስቲያን ታሪክ ይመሰክራል። የቦታውንም ቃል ኪዳን ከንጉሱ ፍፁም እምነት የተነሳ የእግዚአብሔር መንፈስ ገልፆላቸው “እኔ ተወልጄ ያደኩባትን እየሩሳሌምን ትሁን፣ ህማማተ መስቀሉን የተቀበልኩባትን ቀራንዮን ትሁን፣ የተቀበርኩባትንም ጎለጎታንም ትሁን፣ የተጠመቅኩባትንም ዮርዳኖስን ትሁን” በማለት እግዚአብሔር የባረካት ቦታ እንደሆነችና በዚሁ ቦታ የተማፀኑ ሰዎች ስፍር ቁጥር የሌለውን የእግዚአብሔር በረከት እንደሚያገኙ የድንግል ልጅ መድኃኒአለም በቸርነቱ እንደባረካት ለብዙወቹ ድህነት የቃልኪዳን ቦታ እንደሆነች ለማስረዳት ባጭሩ ያስተላለፍነው ኦርቶዶክሳዊ ትምህርት ስለሆነ፤ ጠያቂያችን በስሜታዊ መንፈስ አንድ ቀን የሰሙትን ሃሳብ ይዘው፤ በዚህ አምድ ማን እንደተናገረ እንኳን በግልፅ ያወቁት ነገር ሳይኖር እንዲህ ብሎ ይስተካከል ብለው በድፍረት ሃሳብ መስጠትዎ የብዙዎቹን መንፈሳዊ ህሊና የሚሸረሽር ስለሆነ አሁን በተሰጠው ማብራሪያ መሰረት እርስዎም ሆኑ ሌሎችም አንባቢዎች እንድትረዱት በድጋሚ ይህ መልእክት እንዲደርስዎ አድርገናል።  
ጠያቂያችን ካስፈለገ በውስጥ መስመር ሊያገኙን ይችላሉ። ለሁሉም ነገር ይህ የቴሌግራም ድረገፅ ፕሮግራማችን የምንማማርበትና መንፈሳዊ ህይወታችንን የምናጠነክርበት ስለሆነ ሁሉም ሰው ባልገባው ነገር ላይ መጠየቅ ሙሉ ነፃነት እንዳለው ግን ሳናሳስብ አናልፍም። 
 
በድጋሚ የመስቀሉ በረከት ይድረሰን።
መልስ፦   ስለ ግማደ መስቀሉ የተሰጠ ተጨማሪ ትምህርት
 
ጠያቂያችን እንዳሉት “ግማደ መስቀል አይባልም መስቀሉ ሙሉው ነው ያለው፤ በቦታው ያሉ አባቶች ሲያስተምሩ ግማሽ መስቀል አይደለም ብለዋል፤ ስለዚህ ይስተካከል” ብለው ባቀረቡልን ጥያቄ መሰረት የተሰጠ እውነተኛ ማብራሪያ ነው፦
 
በመሰረቱ ጠያቂያችን ወደ ኢትዮጵያ የመጣው ግማሹ ሳይሆን ሙሉ መስቀሉ እንደሆነ በቦታው ላይ ያሉ አባቶች ስላስተማሩን ይስተካከል በማለት ያቀረቡት ከመንፈሳዊ ቅናትና ለቅዱስ መስቀሉ ካለዎት ፍቅር የተነሳ ከሆነ እጅግ እናደንቃለን። በእርግጥም ግማሽና ሙሉ መስቀል የሚባል ቋንቋ የለም። ሆኖም በዚህ አምድ ውስጥ በግሸን ደብረ ከርቤ ስለሚከበረው በአል መሰረታዊ የቤተክርስቲያን ተጨባጭ ታሪክ ከማስተማር አንፃር እውነቱን ለማስረዳት ፈልገን ስለግማደ መስቀሉ ወይም ደግሞ የጌታችን መድኃኒታችን እየሱስ ክርስቶስ ቀኝ እጁ ያረፈበትን የመስቀል ክፍል ወደ ኢትዮጵያ ሀገራችን እንደመጣ ለመግለፅ ስለተፈለገ ነው። አሁንም በማስተዋል ሆነው የሚቀጥለውን ተጨማሪ ማብራሪያ ይመልከቱ፤ ምክንያቱም በዚያ ቅዱስ ቦታ ላይ ወንጌል ለማስተማር የሚቆሙ መምህራን ስለ ቅዱስ መስቀሉ ክብር የተነገረውን በመስማትዎ የሚነቀፉበት ሃሳብ ባይሆንም፤ ትክክለኛውን ታሪክ ግን መረዳት አስፈላጊ ሆኖ በዚህ አምድ ስለመስቀሉ ታሪክ መልዕክት ያስተላለፈው ማን እንደሆነ በግልፅ ያወቁት ነገር ሳይኖር እንዲህ ብሎ ይስተካከል በማለት መናገር ግን ከዚህ የሚበልጠውን ጥልቅ እውቀት ለመረዳት ይገድባልና ማስተዋል ያስፈልጋል። ስለ ግማደ መስቀሉ ያስተላለፍነው መልዕክት ግልፅ ላልሆነላችሁ ተጨማሪ እውነተኛ ታሪክ ከዚህ የሚቀጥለውን ማብራሪያ ተመልከቱ። 
 
የዓለም መድኅኒት የእግዚአብሔር አብ የባሕሪይ ልጅ አካላዊ ቃል እየሱስ ክርስቶስ አለምን ለማዳን በገባው ቃል ኪዳን መሰረት ከእናታችን ከድንግል ማርያም ተወልዶ በተዋሀደው ስጋው ህማማት መስቀሉን ተቀብሎ በቀራንዮ አደባባይ በመስቀሉ ላይ ስለ ሰው ልጅ መዳን ፍጹም ፍቅሩን የገለፀበት መስቀል እሱ የሰራውን ልዩ ልዩ ተአምራት እየሰራ ከፀሀይ 7 እጅ እያበራ አይሁድ በማየታቸው በሰሩት ክፉ ስራቸው እየተሸማቀቁበትና እያፈሩበት መሬት ቆፍረው በመቅበር የፈጣሪን ስራ ለመቃወም በመሞከርም መስቀሉ ከተቀበረ ከ300 ዘመን በኋላ በራሱ ፈቃድ ያስነሳት ንግስት እሌኒ መስቀሉን ከእግዚአብሔር ባገኘችው ምልክት አስቆፍራ ባስወጣችው ግዜ ቀደም ሲል ይሰራው የነበረውን ስራ ህሙማንን እየፈወሰ አጋንንትን እያባረረ፣ እውር እያበራ፣ ለምፃሞችን እያነፃ፣ ሞት እያስነሳ እና እነዚህን የመሳሰሉ ልዩ ልዩ ተዓምራት እየሰራ መታየቱ በዘመኑ በአለማችን ሃያል የነበረው የፋርስ ንጉስ በሃይሉ ወስዶ ስላስቀመጠው የእየሩሳሌም ንጉስ ሐርቃል በወዳጆቹ እርዳታ ወደ ቦታው እንዲመለስ በማድረግ በቅድስት አገር እየሩሳሌም ለብዙ ዘመናት ከኖረ በኋላ አሁንም ኃያላት ነገስታት ይህን መስቀል “እኔ ወስድ እኔ ወስድ” በማለት ፀብ ስለፈጠሩበት በዚህ ግዜ ስለ መስቀሉ የሚያገባቸው የእየሩሳሌም፣ የቁስጥንጥንያ፣ የአርመንያ፣ የግሪክ፣ የአንፆክያ ፣ የእስክንድርያ የመሳሰሉት የሃይማኖት አባቶች የተፈጠረውን ልዩነትና ፀብ በማብረድ በእየሩሳሌም የሚገኘውን የጌታችን መድኃኒታችን እየሱስ ክርስቶስን መስቀል በ4 ክፍል በመመደብ በመንፈስ ቅዱስ ፈቃድ በስምምነት ወይም በእጣ ተካፍለው ድርሻቸውን ከሌሎቹ የታሪክ ንዋየ ቅዱሳት ጋር  አድርገው በየአገራቸው ወስደው በክብር አስቀምጠውት ነበር። በዚሁ መሰረት የቅዱስ መስቀሉ የቀኝ ክፍሉ ለእስክንድርያ ቤተክርስቲያን ስለደረሰ በዚያው በክብር ተቀምጦ ይኖር ነበር። አስቀድመን እንደተናገርነው በኢትዮጵያዊ ንጉስ አፄ ዳዊት ዘመነ መንግስት አገራችን ኢትዮጵያ ለግብፅ ከርስቲያኖች ባደረገችው እርዳታ መሰረት በወዳጅነት የግብፁ ንጉስ ይህንን መስቀልና ሌሎችንም የክብር ንዋያት ለአፄ ዳዊት በስጦታ በማስረከባቸው ምክንያት ከአፄ ዳዊት እረፍት በኋላ ልጃቸው አፄ ዘርዓ ያዕቆብ መስቀሉን በመስቀለኛ ቦታ ላይ ለማስቀመጥ ባደረጉት አሰሳ ከእግዚአብሔር ባገኙት ልዩ ምልክት አሁን ግማደ መስቀሉ በሚገኝበት በግሸን ደብረ ከርቤ አምባ ላይ በከርሰ ምድር ቤተ መቅደሱን አሰርተው ሊያስቀምጡት ችለዋል። 
 
ከመስቀሉ ጋር አብረው የመጡት ንዋየ ቅዱሳት፦ 
– ጌታ በእለተ አርብ ለብሶት የነበረው ቀይ ልብስ (ከለሜዳ)፣ 
– ሀሞት የጠጣበት ጠፍነግ፣ 
– ቅዱስ ዮሐንስ የሳለው የኩርዓተ ርዕሱ ስእል፣ 
– ቅዱስ ሉቃስ የሳላት የእመቤታችን ስዕል 
– የብዙ ቅዱሳን አፅም፣ 
– በቅድስት አገር እየሩሳሌም ውስጥ ከሚገኙ ከልዩ ልዩ ቦታ የተቆነጠረ አፈር (እምነት)፣ 
– የዮርዳኖስ ፀበል፣ 
እነዚህ ከዚህ በላይ የጠቀስናቸው ከመስቀሉ ጋር የመጡ እንደሆነ የቤተክርስቲያን ታሪክ ይመሰክራል። የቦታውንም ቃል ኪዳን ከንጉሱ ፍፁም እምነት የተነሳ የእግዚአብሔር መንፈስ ገልፆላቸው “እኔ ተወልጄ ያደኩባትን እየሩሳሌምን ትሁን፣ ህማማተ መስቀሉን የተቀበልኩባትን ቀራንዮን ትሁን፣ የተቀበርኩባትንም ጎለጎታንም ትሁን፣ የተጠመቅኩባትንም ዮርዳኖስን ትሁን” በማለት እግዚአብሔር የባረካት ቦታ እንደሆነችና በዚሁ ቦታ የተማፀኑ ሰዎች ስፍር ቁጥር የሌለውን የእግዚአብሔር በረከት እንደሚያገኙ የድንግል ልጅ መድኃኒአለም በቸርነቱ እንደባረካት ለብዙወቹ ድህነት የቃልኪዳን ቦታ እንደሆነች ለማስረዳት ባጭሩ ያስተላለፍነው ኦርቶዶክሳዊ ትምህርት ስለሆነ፤ ጠያቂያችን በስሜታዊ መንፈስ አንድ ቀን የሰሙትን ሃሳብ ይዘው፤ በዚህ አምድ ማን እንደተናገረ እንኳን በግልፅ ያወቁት ነገር ሳይኖር እንዲህ ብሎ ይስተካከል ብለው በድፍረት ሃሳብ መስጠትዎ የብዙዎቹን መንፈሳዊ ህሊና የሚሸረሽር ስለሆነ አሁን በተሰጠው ማብራሪያ መሰረት እርስዎም ሆኑ ሌሎችም አንባቢዎች እንድትረዱት በድጋሚ ይህ መልእክት እንዲደርስዎ አድርገናል።  
ጠያቂያችን ካስፈለገ በውስጥ መስመር ሊያገኙን ይችላሉ። ለሁሉም ነገር ይህ የቴሌግራም ድረገፅ ፕሮግራማችን የምንማማርበትና መንፈሳዊ ህይወታችንን የምናጠነክርበት ስለሆነ ሁሉም ሰው ባልገባው ነገር ላይ መጠየቅ ሙሉ ነፃነት እንዳለው ግን ሳናሳስብ አናልፍም። 
 
በድጋሚ የመስቀሉ በረከት ይድረሰን።
መልስ፦  ኪዳነምህረት የሚለው ቃል የግዕዘ ቃል ሲሆን ትርጉሙም የምህረት ቃል ኪዳን ማለት ነው። ይህ ማለት እግዚአብሔር አምላክ ለእናታችን ለቅድስት ድንግል ማርያም ከሁሉ ቅዱሳን በላይ የአማላጅነት ቃልኪዳን እንደገባላት የሚያመለክት ነው። ሁሉም ቅዱሳን በየራሳቸው የፀጋ መጠን እግዚአብሔር አምላክ ዘላለማዊ ቃልኪዳን ገብቶላቸዋል። ነብየ እግዚአብሔር ቅዱስ ዳዊት፦ “እንዲህ ብለሀልና ምህረት ለዘላለም ይኖራል እውነትምህም ከሰማይ ይፀናል ከመረጥኩት ጋር ቃልኪዳኔን አደረኩ” በማለት እግዚአብሔር አስቀድሞ የሚያውቃቸውና የመረጣቸውን እንዲሁም ለቅድስናው አገልግሎት ያቆማቸውን እና እስከመጨረሻው ዘመን ታማኞቹ ከሆኑት ከቅዱሳን ጋር ያደረገውን ቃልኪዳን ያመለክተናል። ሐዋርያው ቅዱስ ጳውሎስም በሮሜ ለሚኖሩ ክርስቲያኖች በፃፈው መልዕክቱ “አስቀድሞ ያወቃቸውን የልጁን መልክ እንዲመስሉ አስቀድሞ ደግሞ ወስኗል፤ አስቀድሞም ደግሞ የወሰነውን እነዚህንም ደግሞ ጠራቸው፤ የጠራቸውንም እነዚህን ደግሞ አፀደቃቸው፤ ያፀደቃቸውን እነዚህን ድግሞ አከበራቸው፤ … እግዚአብሄር የመረጣቸውን ማን ይከሳቸዋል የሚያፀድቅ እግዚአብሔር ነው የሚኮንንስ ማነው?…ከክርስቶስ ፍቅር ማን ይለየኛል? መከራ ወይ ጭንቀት ወይስ ስደት ወይስ ራብ ወይስ ራቁትነት ወይስ ፍርሃት ወይስ ሰይፍ ነውን?”  (ሮሜ 8፥29፣30፣33፣35)
 
በዚህ መሰረት ጠያቂያችን ያቀረቡትን አንዱን ጥያቄ መነሻ አድርገን ስለቃልኪዳን መጠነኛ ግንዛቤ ይኖረን ዘንድ ቃልኪዳን በመፅሐፍ ቅዱስ ውስጥ በብዙ ቦታ ተፅፏል። ከላይ እንደገለፅነው የቃልኪዳን መፅሐፍ ቅዱሳዊ መሰረቱም እግዚአብሔር አምላክ ከሁሉም በላይ ከአንስተ አለም (ከሴቶች መካከል) እናቱ እነድትሆን እሷን መርጦ ማደርያው ያደረጋትን እሷ ወላዲት አምላክ መባልን ፣ እሱ ደግሞ በህገ ተፈጥሮ ከዘረ አዳም መካከል በስነተፈጥሮ የእጁ ስራ ሆና ሳለ ከዘረ አዳም እሷን ለእናትነት መርጦ ከስጋዋ ስጋ ከነፍሷ ነፍስ ነስቶ፣ ስጋዋን ተዋህዶ አምላክ ሰው ሰው አምላክ ሆነ፤ ወይም አምላክ የስጋን ባህሪ ገንዘቡ አደረገ፤ ስጋም የመለኮትን ባህሪ ገንዘቡ አደረገ መባልን ከእሷ በተዋሀደው ስጋ በመሆኑ እናቱ ድንግል ማርያም ድንግልናዋ፣ ቅድስናዋ፣ ንፅህናዋ፣ ወላዲተ አምላክ መባልዋ ዘለዓለማዊ በመሆኑ የእናትነትዋ ፍቅር እና የአማላጅነትዋ ፀጋማ ለፍጥረታት ሁሉ የማይታጠፍ እና የማይታበል እንደሆነ በሷ እናትነትና አማላጅነት አምነው የተማፀኑ ሁሉ ልጇ ወዳጇ ይቅር ሊላቸው ፣ ሊራራላቸው፣ ምህረት ሊያበዛላቸው ቃል ኪዳኑን ስለገባላት ያንን የእናቱን የቃልኪዳን ማሰሪያ ቅድስት ቤተክርስቲያናችን በየአመቱ የካቲት 16 ቀን ታከብራለች። በዛኑ እለት 78 ነፍሳትም ያጠፋው በላዔሰብ በመባል የሚታወቀው ኅጢአተኛውን ሰው በመጨረሻው ሰአት ጥሪኝ ውሃ (ብርጭቆ ውሀ) ለአንድ መፃጉ (በሽተኛ) በስሟ በመስጠቱ በቃልኪዳንዋ እንዳስማረችው የበአሉ አንዱ መገለጫ ነው። ወር በገባ በ16 ድንግል ማርያም የተሰጣትን የምህረት ቃልኪዳን (የአማላጅነት ቃል ኪዳን) በማሰብ ወርሃዊ በአልዋን እናከብራለን። እግዚአብሔር አምላክ ከአባታችን ከአብርሃም ጀምሮ በህገ ልቦና እና በህገ ኦሪት በነበሩ አባቶቻችን በሱ አምነው የጠየቁትን በቃል ኪዳን እንዳነፃቸው ቅዱስ መፅሐፍ ያስተምረናል። ለምሳሌ፦
 
1ኛ/ አባታችን አዳም በሰራው ኅጢአት ተፀፅቶ በአለቀሰ ጊዜ በኋለኛው ዘመን ከልጅ ልጁ ተወልዶ እንደሚያድነው ቃል ኪዳን ገብቶለታል።
 
2ኛ/ አካሄዱን ከእግዚአብሔር ጋር አድርጎ ለነበረው ለፃድቁ ኖህ ከጥፋት ውሃ በኋላ ሁለተኛ በእንዲህ አይነት መቅሰፍት ሰውን እና ፍጥረታትን ምድርንም ለማጥፋት ዳግመኛ የጥፋት ውሀ አይሆንም በማለት ከኖህ ጋር እግዚአብሔር ቃልኪዳን ገብቶለታል። የቃልኪዳኑ ምልክትንም ወይም የቃልኪዳን ማሰሪያውንም የማደርገው ቀስቴን በደመና አድርጌያለሁ የቃልኪዳኑም ምልክት በእኔና በምድር መካከል ይሆናል፤ በማለት ለአባታችን ለኖህ ቃል ኪዳን ተሰጥቶታል። (ዘፍ 9፥12-14)
 
3ኛ እግዚአብሔር አምላክ ለአብርሐም ለወዳጁ ዘርህን እንደሰማይ ከዋክብት እንደምድር አሸዋ አበዛለሁ ትውልድህን ሁሉ እባርካለሁ የሚል ቃልኪዳን እንደሰጠው እንመለከታለን። (ኦሪ ዘፍ 12፥1-6፣ ኦሪ ዘፍ 17፥1-14)
 
4ኛ ለያዕቆብ፣ ለይስሐቅ እና ለ12 ደቂቀ እስራኤል ሁሉ እግዚአብሔር ቃል ገብቶላቸዋል፤ ለነብዩ ሙሴና ለነብዩ እያሱ እግዚአብሔር በህዝቡ ላይ በሾማቸው ግዜ በህዝቡ ዘንድ ሞገስና ተሰሚነትን ባለሟልነትን ያገኙ ዘንድ ቃል ገብቶላቸዋል።
 
በአዲስ ኪዳንም ለቅዱሳን ሐዋርያትና ለሌሎቹ ቅዱሳን እስከመጨረሻው ዘመን ከነሱ እንደማይለይ ፀጋውን እያበዛላቸው ልዩ ልዩ ተአምራት ማድረግ እንደሚችሉ ሁሉ ቃል ገብቶላቸዋል። እንግዲህ በአጠቃላይ የቃልኪዳኑ ምስጢር ሰፋ ያለ ቢሆንም ለጠያቂያችን እና ለዮሐንስ መንፈሳዊ ድረገፅ ፕሮግራም ለምትከታተሉ አባላት በሙሉ ስለቃል ኪዳን ግንዛቤ እንድታገኙ ከዚህ በላይ ያለውን አጭር ትምህርት ልከንላችኋል። ወደፊት በቀጣይ ስለ ቃልኪዳን ራሱን የቻለ ሰፋ ያለ ትምህርት ልናቀርብበት እንደምንችል ከወዲሁ እንገልፃለን።
 
ለሁሉም ነገር እግዚአብሔር አምላክ የእናቱን እና የቅዱሳንን ቃልኪዳንና በረከት ያሳድርብን
ጠያቂያችን እርኩስ መንፈስ በሰው ህይወት ላይ የሚያደርሰው ውድቀት እጅግ አስከፊ ስለሆነ የሰውን ውስጣዊ የስነ ልቦና ድክመት ወይም ዘንባሌ ተጠቅሞ ወደ ፈለገው የክህደትና የኑፋቄ አዘቅት ውስጥ ስለሚጥል በተለያየ ምክንያት ፈተና ሲያጋጥመን ባለንበት ፀንተን በመቆም ልንቃወመው የምንችልበትን መንፈሳዊ ኃይልና ብርታት እግዚአብሔር እንዲሰጠን አጥብቀን መፀለይና ከቤተክርስቲያን አባቶች፣ ሊቃውንት (መምህራን) ትምህርት መቀበል አለብን። ያለበለዚያ ግን ጠያቂያችን እንዳሉት የሰይጣን መንፈስ ሃሳባችንን ሁሉ እየዘበራረቀ ሁሉን ነገር በመጠራጠር በራሳችን ጊዜ እርኩስ መንፈስ በእኛ ህይወት ላይ ይበልጥ ስልጣን እንዲኖረው የጥፋት መንገዱን እናመቻችለታለን ማለት ነው።
 
ስለዚህ ጠያቂያችን በሃይማኖትዎና በመንፈሳዊ ህይወትዎ ፀንተው እንዳይቆሙ በልዩ ልዩ መንፈስ የሚፈታተንዎትን እርኩስ መንፈስ ለአንዴና ለመጨረሻ ከእርስዎ እንዲርቅ ለማድረግ ይቻል ዘንድ ማድረግ ስለሚገባዎት መንፈሳዊ ምክርና ትምህርት አንድንሰጥዎ ተጨማሪ ጊዜ ሳይሰጡ በላክንልዎት ስልክ ቁጥር ደውለው ያግኙን በማለት አሁንም ልናስታውስዎ እንወዳለን።
ጠያቂያችን ስለተነገረ ትንቢት ምን እናድርግ የሚለው ጥያቄ መልካም ቢሆንም እንኳን ክርስቲያን ግን የተነገረ የትንቢት መፈፀሚያ ሳይሆን በሁሉም ነገር ጥንቁቅና ዝግጁ ሆኖ ጊዜና ዘመን የሚያመጣውን አንዳንድ ፈተና በሰማና ባየ ቁጥር ሳይበረግግና ሳይረበሽ እግዚአብሔር የወደደውና የፈቀደው ይፈፀማል ስለወዳጆቹና ስለልጆቹ ጥበቃና ከመከራ ይሰወሩ ዘንድ ስለኛ የማያንቀላፉ ትጉህ እረኛችን ነው ብሎ ማመን ያስፈልጋል። ትንቢት የሚለው ቃል ያለፈውንም፣ በዘመናችን ያለውንም፣ ወደፊት የሚመጣውንም እና የሚሆነውንም አጠቃሎ የሚገልፅ ቃል ነው። በእግዚአብሔር ዘንድ አስቀድሞ ያልተባለ ያልተነገረ እንደአጋጣሚ በግብታዊነት የሚፈጸም ነገር የለም። እግዚአብሔር አምላክ አለምን ከፈጠረ ጀምሮ እስከ አለም ፍፃሜ ድረስ ያለውን የስነ ፍጥረት ጉዞ ወይም በዚህ ዓለም ስለሚኖር ነገር አንድ ጊዜ አቅዶታል አንድ ጊዜ ወስኖታል። የሰው ልጅ ግን በተፈጥሮም ይሁን በኀጢአት ብዛት የእውቀት ሃሳቡ ውሱን ስለሆነ የእለቱን እና የጊዜውን እንኳን አስቦ መረዳት የተሳነው ፍጥረት ስለሆነ፤ እግዚአብሔር ስለሚሆነውና ስለሚመጣው ነገር ምስጢሩን የገለፀላቸው ቅዱሳን ሰዎች የሰው ልጅ ከእግዚአብሔር ቁጣ እንዲያመልጡና ከመጣባቸው መቅሰፍት እንዲሰወሩ ማስጠንቀቂያ በመስጠት እንዲህ ይሆናል እንዲህ ይደረጋል በማለት ትንቢት ይናገራሉ።
 
ስለዚህ ጠያቂያችንም ሆኑ የዚህ የዮሐንስ ንስኀ ድረገፅ መንፈሳዊ ፕሮግራም ተከታታይ አባላቶቻችን ዛሬ ከሰማነው ካየነው እና ከደረሰብን የእግዚአብሔር ቍጣ እናመልጥ ዘንድ አይነተኛው መፍትሄ በገዳም በዱር በበረሃ ያሉ የበቁ ሰዎች ትንቢት ተናግረዋል መቅሰፍት ይመጣል፡ ጦርነት ይሆናል፣ ዕልቂት ይበዛል እያልን ከምናሟርት ይልቅ እኛ እለተምጻታችን ወይም መቅሰፍታችን በማሰብ በመንፈሳዊ ሕይወት ራሳችንን መግዛት ሲያቅተን እና ከእግዚአብሔር ዘንድ ወጥተን የሰይጣን ተገዢ ስንሆን ብቻ ነው።
በመሰረቱ እግዚአብሄሔር ያመጣብን መአት የለም፤ ነገር ግን እኛው ራሳችን በኀጢአት ተስማምተን በራሳችን ያነደድነው እሳት እራሳችንን ከሚለበልበን በስተቀር ከአባቶቻችን ዘመን የተለየ አዲስ ነገር አልተፈጸመም። የዘመኑ ፍጻሜ የሚለው ዛሬ ብቻ ሳይሆን ከጥንት ሐዋርያት ባሉበት ዘመን ጊዜው ዘመኑ አልቆል ከጎጢአታችሁ ተመልሳችሁ ወደ እግዚአብሔር ቅረቡ የሚለው ጥሪ ትላንትም ሲነገርና ሲስበክ የኖረ ነው እንጂ በራሳችን ጊዜ ባመጣነው ጥፋት ስናልቅ ማየት፣ ስንፋጅና ስንተራመስ፣ ስንባላ የመታየታችን ነገር ከእግዚአብሔር ቁጣ የተነሳ ብቻ ሳይሆን ከራሳችን የአመፅ ብዛት ስለሆነ ሁላችንም ልናስተውልና ልንረዳ ያስፈልጋል። አንዳንድ አሸባሪዎች የሚለቁትን አስጨናቂና አስፈሪ ሟርቶችን እየሰማንም በመጨነቅ እምነት አልባ ከመሆን ይልቅ በሃይማኖትና በምግባር ፀንተን በፆምና በፀሎት በርትተን ከመጣብን መአትና መቅሰፍት ለማምለጥ መጋደል ከጥንት ጀምሮ ክርስቲያናዊ አላማ ነው፤  በማለት ጠያቂያችን ሃሳቡን በዚህ እንዲረዱት ይህን አጭር መልዕክት ልከንልዎታል።
ጠያቂዎችን፤ ማንኛውም ኦርቶዶክሳዊ ክርስቲያን አንገቱ ላይ ማህተብ ማድረግ ክርስቲያናዊ መገለጫው ነው :: ማተብ በአንገት ላይ የሚደረገውም ለጌጥ ወይም ለተለየ ሥጋዊ ክብር ሳይሆን በ40 እና በ 80 ቀን ክርስትና ተነስተን የእግዚአብሔር ልጆች መሆናችንን የምናረጋግጥበት ልዩ ምልክታችን ነው። (ማህተብ ማለት ልዩ ምልክት አርማ ወይም አላማ ማለት ነው።) በ40 እና በ80 ቀን ስንጠመቅ ካህኑ ከ 3 አይነት ክር የተዘጋጀውን ማህተብ በትምህርተ መስቀል ባርከው አንገታችን ላይ ያደርጉልናል። እነዚህ ሦስቱ የማህተብ አይነቶች የአብ የወልድ እና የመንፈስ ቅዱስ ምሳሌዎች ናቸው። ምክንያቱም የምንጠመቀው በአብ በወልድ በመንፈስ ቅዱስ ምሳሌ ስለሆነ ነው። ማተብ በአንገታችን እንድናስር የሚያስፈልግበት ምክንያት የእግዚአብሔር ልጆች የክርስቶስ ተከታዮች በመሆናችን ተለይተን የምንታወቅበት ልዩ አርማና ምልክት ስለሆነ ነው። ነብየ እግዚአብሔር ዳዊት “ከጠላት ቀስት ወይም ጦር ያመልጡ ዘንድ ለሚፈሩህ ልዩ ምልክትን ሰጠሀቸው” በማለት እግዚአብሔርን የሚፈሩ ሰዎች ካላመኑ ሰዎች የሚለዩበት ምልክት እንዳላቸው በትንቢቱ ተናግሯል። (መዝ 51፥4)
 
ስለዚህ ማህተባችን በአይነ ሥጋ የሚታይ ሲሆን፤ በአንፃሩ በፍፁም እምነታችን የምናደርገውን የልብ ማህተባችንን የሚያመለክት ነው። ይህ ማህተም ክርስቶስ ስለኛ ብሎ የተሸከመውን መስቀልና የተቀበለውን መከራ ያመላክታል። እኛም ፈተናና መከራ ቢመጣብን እንኳን በፀጋ ለመቀበል በእውነትና በእምነት ከእግዚአብሔር ጋር የገባነውን ቃል ኪዳን ያመለክታል።
 
የበግ ልጅ በግ፤ የፍየል ልጅ ፍየል እንደሚባል ሁሉ የእግዚአብሔር ልጆች ከማያምኑት ከአህዛብ የሚለዩበት በአንገታቸው ያሰሩት ማህተብ እና መስቀል ነው። ይህ አርማችን በልብሳችንም ሆነ በምንኖርበት ቤታችን ሊገለጥ ይችላል። አጋንንትም ቢሆኑ በእኛ ላይ ስልጣን እንዳይኖራቸው የሚቃወማቸው ይኸው ልዩ አርማችን ነው። 
 
ስለዚህ ጠያቂያችን በአጠቃላይ በአንገት ላይ የሚደረግ የክርስትና ማህተባችን በዘፈቀደና በልማድ የሚደረግ ሳይሆን ልዩ ምስጢር ያለው የክርስትና አርማችን ስለሆነ ቤተክርስቲያን በዚህ አይነት ስርዓት ለትውልድ የምታስተላልፈው ልዩ ስርዓት እንደሆነ ያውቁ ዘንድ ይህ ማብራሪያ እንዲደርስዎ አድርገናል።
ስለ 5ቱ አዕማደ ምስጢር ትምህርት፤ የተከበራችሁና የተወደዳችሁ የዮሐን ስንስኀ ድረ ገፅ መንፈሳዊ ፕሮግራምን የምትከታተሉ ወገኖቻችን ፤ ከሁሉ አስቀድመን የእግዚአብሔርን ቃል አብዝተን ልንነግራችሁና ወደ እውነተኛው የፅድቅ አምላካችሁ ትመለሱ ዘንድ የንስኀ መንገድ አንድናሳያችሁ ያነሳሳንና የረዳን ቅዱስ እግዚአብሔር ዘለአለማዊ ስሙ ይመስገን::5ቱ አዕማደ ምስጢር የሚለው ቃል በኦርቶዶክስ ሃይማኖት ትምህርታችን ዘንድ እጅግ ጥልቅና ረቂቅ የሆነ የሃይማኖት ትምህርት የሚሰጥበት መንገድ ነው :: 
 
5ቱ አዕማደ ምስጢር ብለን የምንጠራቸው ፦
 
1|   ምስጢረ ስላሴ ፦ የስላሴን አንድነት እና ሦስትነት የምንማርበት፣ 
 
2/   ምስጢረ ሥጋዌ ፦ የአምላክን ሰው የመሆን ምስጢር የምንማርበት፣
 
3/   ምስጢረ ጥምቀት፦ ስለ ጌታ ጥምቀትና ስለ ሰው ልጅ በጥምቀት ክርስትና ዳግም ከእግዚአብሔር የመወለድን ምስጢር የምንማርበት፣
 
4/   ምስጢረ ቁርባን፦ ስመአማናዊ የእየሱስ ክርስቶስ ቅዱስ ሥጋውን እና ክቡር ደሙን ዘለዓለማዊ ህይወት ስለመሆኑ የምንማርበት፣
 
5/   ምስጢረ ትንሣኤ : ስለ ዳግም ምጽአት( ስለ ዓለም ፍፃሜ) እና ስለ ትንሳኤ ሙታን የምንማርበት ነው።
 
ስለ 5ቱ አዕማደ ምስጢር ማወቅ ለምትፈልጉ የዮሐንስ ንስኀ ድረ ገፅ መንፈሳዊ ፕሮግራም አባላት ሁሉ፤ ባጭሩ ዝርዝራቸው ከዚህ በላይ ከ 1ኛ – 5ኛ ተራ ቁጥር የተጠቀሱት ሲሆኑ በእያንዳንዱ ርዕሰ ጉዳይ ላይ ሰፊ ትምህርት የሚሰጥበት ስለሆነ በቀጣይነት ወደ እናንተ እስከምናደርስላችሁ ድረስ እንድትጠባበቁ ይህን አጭር መልዕክት ልከንላችኋል ::
እርሶ ላቀረቡት ጥያቄ መልስ የሚሆነውን አጭር ክፍል ከትምህርቱ ውስጥ ወስደን እንደሚከተለው ልብንሎታልና አንብበው ይረዱት። 
 
ጌታችን እየሱስ ክርስቶስ በእለተ አርብ የተቀበላቸው 13ቱን ህማማተ መስቀል፤ የአዲስ ኪዳን ቁርባን የሆነው የክርስቶስ ቅዱስ ስጋ መገለጫወች እንዲሆኑ ህብስቱን ከ 13 እንደቆረሰው እንመለከታለን። 13ቱ ህማማተ መስቀል ማለት፦
 
1/   የኋሊት መታሰሩ፣
2/   በገመድ ታስሮ መጎተቱ፣
3/   በመሬት ላይ መውደቁ፣
4/   በአይሁድ እግር መረገጡ፣
5/   በግንድ መካከል እያጋፉ መጎተቱ ፣
6/   ፊቱን በጥፊ መመታቱ፣
7/   ጀርባውን ባለፋ ጠፍር መገረፉ፣
8/   እራሱን በዘንግ መደብደቡ፣
9/   የሾክ አክሊል በራሱ መድፋቱ፣
10/  የሚሰቀልበትን መስቀል መሸከሙ፣
11/  በቀራንዮ አደባባይ በመስቀል ላይ መሰቀሉ፣
12/  ኮምጣጤ ከርቤና ሃሞት መጣቱ፣
13/   በ5 ቅንዋት መከነቸሩ (ጌታ የተቸነከረባቸው ቅንዋት ስም ዝርዝር ሳዶር፣ አላዶር፣ ዳናት፣ አዴራ እና ሮዳስ ይባላሉ)
 
ስለዚህ ጠያቂያችን ይህን ለጥያቄዎ ምላሽ የሚሆነውን ክፍል ብቻ የላክን ሲሆን፤ በተጨማሪም ስለ ምስጢረ ቅዱስ ቁርባን ያስተላለፍነውን የትምህርቱን ሙሉ ክፍል ከድረገፃችን ያገኙታልና እንዲያነቡት እየመክራለን።
 
ትምህርት ስለ ምስጢረ ቅዱስ ቁርባን፦
መልስ፦ ጠያቂያችን፤ ይህ ቃል የተነገረው እስራኤላውያን በሙሴ አማካኝነት ከፈርዖን አገዛዝና ከግብፃውያን ባርነት በመልአኩ ቅዱስ ሚካኤል ተራዳይነት ነፃ (አርነት) መውጣታቸውን የሚገልፅ ሲሆን በአንፃሩ እስራኤላውያንን የሚቃወሙ አህዛብ የሚያመልኳቸውንና የሚሰግዱላቸውን ጣኦታት ሰው ሰራሽ እንደሆኑና የዕርኩስ መንፈስ ወይም የሰይጣን ማደርያ መሆናቸውን ለማመልከት የተገለፀ ቃል እንደሆነ መረዳት ያስፈልጋል።
 

መልስ፦ ጠያቂያችን ስለ ክህነት ጥልቅ የሆነ እውቀት እንዲኖረን በብሉይ ኪዳን እና በአዲስ ኪዳን የክህነትን ስራ አስመልክቶ በመፅሐፍ ቅዱሰ የተፃፈውን በማስተዋል መረዳት ያስፈልጋል። በመሰረቱ የክህነት አገልግሎት ከእግዚአብሔር እና ከሰው መካከል ሆኖ ሰውን ከእግዚአብሔር ጋር የሚያገናኝና የእግዚአብሔርን ትዕዛዝ ወደ ሰው የሚያደርስ ለእግዚአብሔር አምልኮት የሚገባውን ምስጋናና መስዋዕት የሚያቀርብ አገልጋይ ማለትነው። እነዚህ የክህነትን አገልግሎት የሚፈፅሙ ካህናትም፦

 

1ኛ/ በብሉይ ኪዳን በኦሪቱ ህግ በታዘዘው መሰረት እንደ ስርዓተ ህጉ እየተመረጡ ይሾሙ እንደነበረ መፅሐፍ ቅዱስ በስፋት ይነግረናል። ለምሳሌ አሮንና ልጆቹ ለክህነት አገልግሎት እንደተመረጡ መፅሐፍ ቅዱስ ያስረዳል። (ዘፀ 28፥1) በተጨማሪም የኤሊ ዘር የሆኑ ሁሉ በክህነት የእግዚአብሔርን ቤተመቅደስ እንዳገለገሉ ተፅፏል። (ዘሁልቅ 3፥5-10)  አሮንና ልጆቹ በእግዚአብሔር ፊት የክህነትን አገልግሎት ሲፈፅሙ የተለየ ልብስ እንዲለብሱና አገልግሎታቸውም በብዙ ጥንቃቄ እንዲፈፀም ታዘዋል። (ዘፀ28፥40፣ ዘሌ ከ8 ጀምሮ ፣ ዘፀ30፥17-21) በብሉይ ኪዳን የከህነት አመሰራረትና አገልግሎት እጅግ ሰፊና ረቂቅ ስለሆነ በሌላ ርዕስ ወደፊት እናብራራዋለን።

 

2ኛ/ የአዲስ ኪዳን ክህነትን በሚመለከት፦ በአዲስ ኪዳን የአዲስ ኪዳን ክህነት የተመሰረተው በጌታችን በመድኃኒታችን በእየሱስ ክርስቶስ ነው። በአዲስ ኪዳን ካህናት ሆነው እንዲሾሙ ለመጀመሪያ ጊዜ የተመረጡት 12ቱ ቅዱሳን ሐዋርያት ናቸው። የሐዋሪያት የክህነት ክብራቸውም ስራቸውም ረቂቅ ነው። የካህናት አለቃ የሆነው እየሱስ ክርስቶስ (ሊቀ ካህናት) ለነሱ የሰጣቸው የክህነት ደረጃ በራሱ ቃል እንዲህ ሲል ተናግሯል “እውነት እላችኋለሁ በምድር የምታስሩት ሁሉ በሰማይ የታሰረ ይሆናል፥ በምድር የምትፈቱት ሁሉ በሰማይ የተፈታ ይሆናል” (ማቴ18፥18) 

እንዲሁም ወንጌላዊ ቅዱስ ዮሐንስእንደነገረን “ሰላም ለናንተ ይሁን አብ እንደላከኝ እኔ ደግሞ እልካችኋለው አላቸው። ይህንም ብሎ እፍ አለባቸውና መንፈስ ቅዱስን ተቀበሉ። ኅጢአታቸውን ይቅር ያላችኋቸው ሁሉ ይቀርላቸዋል የያዛችሁባቸው ተይዞባቸዋል አላቸው።” (ዮሐ 20፥21-23)

 

ስለዚህ ባጭሩ ጠያቂያችን ያነሱት ሃሳብ ጌታችን እየሱስ ክርስቶስ ክህነቱ ከሌላ የተሾመው ሳይሆን የባህሪይ ስልጣኑ ነው። እሱ ሊቀ ካህናት ተብሎ ሲጠራ ካህናት ተብለው የሚጠሩ አገልጋዮች እንደሚያስፈልጉት እንኳን ከቃሉ አገላለፅ መረዳት ያስፈልጋል።  በእርግጥ መፅሐፍ ቅዱስ በብዙ ምስጢራት የተሞላ ስለሆነ አንዳንድ ጊዜ እርስ በርሳቸው የሚጋጩና የሚጣረሱ የሚመስሉ ቃላቶችን በአሻሚነት ተመዝግበው ስናገኝ ፈጥነን ወደ ጥርጣሬና ወደ አላስፈላጊ ትርጉም ከመገባት ይልቅ በማስተዋል ሆነን ጠይቀን መረዳት ያስፈልጋል። ሁላችሁም ካህናት ናችሁ የሚለው የሐዋሪያትን ቃል ከመነሻ ጀምሮ ብናነበው በዚህ አንቀፅ ላይ ክህነት ለምን አገልግሎት ተፈልጎ እንደተጠቀሰ እዛው ላይ ትክክለኛውን ትርጉም አንብቦ ለመረዳት ይቻላል። ምክንያቱም ከጨለማ ወደ ብርሃን፣ ከሞት ወደ ህይወት፣ ካለማመን ወደማመን፣ ከአህበዛብነት ወደ ክርስትና፣ ካለመታዘዝ ወደ መታዘዝ መምጣታችንን እና የሰማዩ አባታችን እግዚአብሔር ያዘጋጃትን ሰማያዊት ርስቱን ለመውረስ የተመረጥን ትውልድ ወይም የንጉሱ አገልጋዮች (ካህናት) ቅዱስ ህዝብ ለርስቱና ለመንግስቱ የተለየን መሆናችንን ለማመልከት የተገለፀ ቃል ነው። ለዚህ ማስረጃ የሚሆነን ብዙ ርቀን ሳንሄድ በዚህ በአለማዊ የአገዛዝ ስርዓት  ንጉሱ ባለበት የንጉሱ ባለሟሎች ወይም ተሿሚዎች ይኖራሉ። እነዚህ ህጉን የሚያስፈፅሙ  ከነሱ በታች የተጣለባቸውን ሃላፊነት ተቀብለን እስከታችኛው ክፍል ያለውን ህዝብ የሚመሩ የሚየስተዳድሩ አሉ።  ከእርገት በኅላ በአይነ ስጋችን የማናየው ሊቀ ካህናት እሱ በሾማቸው አገልጋዮች ላንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ስለ እኛ ኀጢአት የቆረሰውን ሥጋውን እና ያፈሰሰውን ደሙን እለት እለት በቤተመቅደስ በታቦት ላይ እየሰው ለህዝቡ ያቀብላሉ፣ እሱ ተሰቅሎ የዓለም ቤዛነት በተከፈለበት በቅዱስ መስቀሉ ይባርካሉ፣ እሱ እለተ አርብ ማዕገበ ከፀበሉ ያጠምቀናል ይረጨናል ፀበሉን ጠጥተን ህይወት እንድናኝበት ያደርናል ፣ እሱ ሰጣቸው የማሰርና የመፍታት የክህነት ስልጣን  ከኀጢአት ማሰሪት ይፈቱናል። ስለዚህ የዚህ የክህነት  አገልግሎት ስርዓት በዚህ አይነት የክርስቶስ ትዕዛዝ ተመስርቶ እስከ ዘመኑ ፍፃሜ ድረስ የሚቀጥል የአገልግሎት ስርዓት መሆኑን ጠንቅቀን ማወቅ ያስፈልጋል። ትምህርት የሌላቸው እውነተኛውን ምስጢር መረዳት የተሳናቸው መናፍቃን ግን እንዲሁ በጉልበትና በድፍረት ራሳቸውን ካህን አድርገው በመሰየም ሲቀልዱና ሲዘሉ በማየታችን በሰውም በእግዚአብሔርም ዘንድ ውርደትን እንጂ ክብርን ሊያመጣ ከቶ አይችልም። ምክንያቱም በክህነት አገልግሎት  ለመኖር ራሱን የቻለ ልዩ ፀጋና ረቂቅ እውቀት ያስፈልጋል ከእግዚአብሔርም የተፈቀደ የክህነት ሹመት ያስፈልጋል።

 

ሴቶች ካህናት የማይሆኑበት ምክንያት ከጥንተ ተፈጥሮ ጀምሮ ማለትም ከአባታችን ከአዳም ጀምሮ መስዋዕት የማቅረብ የተሰጣቸው በተፈጥሯቸው ወንድ ለሆኑ ስለሆነ ነው። በመፅሐፍ ቅዱስ ወስጥ በአንድም ቦታ ሴት የክህነት አገልግሎት የፈፀመችበት ስርዓት አላየንም። ሴትም ወደ ቤተመቅደስ ለመግባት የሚከለክላት ብዙ የተፈጥሮ ግዴታ አለባት። ይህም ወርሐዊ ግዳጅ ሲያዩ ፣ ሲያረግዙ፣ ሲወልዱ ወዘተ በመሳሰሉት ተፈጥሮአዊ ምክንያቶች እንደ ኀጢአተኛ ባያስቆጥርም  ወደ ቤተ መቅደስ ቀርቶ በቅፅረ ግቢ ቆመው ለማገልገል የሚከለከሉባቸው ጊዜያትና ስርአት ስላለ እነዚህን የመሳሰሉትን ሁሉ እንደማስረጃነት ይጠቀሳሉ።   ነገር ግን ሴቶችም ቢሆኑ ለእግዚአብሔር እና ለሃይማኖታቸው ቀናኢ ከመሆናቸውም የተነሳ እነሱም ከክህነት የማይተናነስ የሚታዘዙበት የአገልግሎት ድርሻ አላቸው። እጣኑን ሻማውን ለመስዋዕት አገልግሎት የሚያስፈልጉትን መገበርያውን ወይኑን  የሚያዘጋጁ እነሱ ናቸው። ከዚህም በላይ ለክህነት የሚሆነውን ሰው ወልደው የሚያበረክቱ እነሱ ናቸውና ክብራቸው ከፍ ከፍ ያለ እንደሆነ ማወቅ ያስፈልጋል። ስለዚህ ሴቶችም ከእግዚአብሔር የተሰጣቸው የራሳቸው ልዩ ፀጋና የመንፈስ ቅዱስ ሀብት ስላላቸው ነገሮችን ከማደበላለቅና ከማምታታት ይልቅ በተሰጠን ፀጋ ፀንተን በማገልገል የየራሳችንን በረከት የምናገኝበትን አገልግሎት መፈፀም የበለጠ መሆኑን እንገልፃለን።

መልስ፦ ጠያቂያችን ስለ አጥማቂዎችና የፈውስ ስርዓት ስለሚፈፅሙ አገልጋዮች በሚመለከት ሁላችንም  በማስተዋል በተረጋጋ መንፈስና አይምሮ መመርመር ያስፈልገናል። እንደ ቤተክርስቲያናችን ቀኖና በፆም በጸሎት ተወስነው በስርዓተ ጥምቀት በክህነታዊ አገልግሎት በመንፈሳዊ ብቃት ህሙማንን የመፈወስ ልዩ ልዩ ተአምራት ማድረግ የእውነተኛ አባቶች ፀጋቸው እንደሆነ ሁላችንም እናምናለን።  ይሁን እንጂ ጠያቂያችን እንዳሉት በዘመናችን ብዙ ሰዎች በጥምቀት እና በልዩ ልዩ ምልክት ህሙማንን እንፈውሳለን አጋንንትን እናወጣለን መናፍስት ያለባቸውን እናስጮሃለን እና የመሳሰለውን ተአምራት እንፈፅለን የሚሉ ብዙ አገልጋዮች እንዳሉ ይህንንም ትዕይንት በየአካባቢያችን እንመለከታለን።  በቅዱስ መፅሐፍ እንደተነገረው በዚህ በመጨረሻው ዘመን የሚታዩት  ሀሰተኛ አስመሳይ ነብያቶች ወይም ደግሞ እናጠምቃለን ፣ ተአምራት እናደርጋለን፣ ህሙማንን እንፈውሳለን በማለት ህዝቡን ግራ የሚያጋቡ በጣም ብዙዎች ናቸው። በመሰረቱ ጠያቂያችንም ሆኑ የዚህ መንፈሳዊ ፕሮግራም ተከታታይ አባሎች ማስተዋል ያለባችሁ አንዳንድ በአስመሳይነት ብቻ ብቃት ሳይኖራቸው፣ ቅድስና ሳይኖራቸው፣ ከእግዚአብሔር የተሰጠ ልዩ ፀጋ ሳይኖራቸው፣ ሃብተ ፈውስ ሳይኖራቸው፣ ክህነት ሳይኖራቸው፣ ምንኩስና ሳይኖራቸው በራሳቸው ፍላጎትና አላማ ብቻ ሲሉ ሰውነታቸውን በሰንሰለት አስረው በጅራት እየገረፉ የማያምኑበትን መስቀል ተሸክመው ወይም የገዳማውያን መለያ የሆነውን ልብሰ ምንኩስና ለብሰው መቁጠርያ አስረው የራሳቸውንና የጺማቸውን ፀጉር አስረዝመው እውነተኛ አባቶች ሳይሆኑ በማታለል መንፈስ የገቡ ህዝበ ክርስተያኖችን ግራ የሚያጋቡ ሰዎች እንዳሉ ሊታወቅ ይገባል። በመሰረቱ ጌታችን እየሱስ ክርስቶስ በቅዱስ ወንጌል እንደነገረን በሰማያት ያለውን የአባቴን ፈቃድ የሚያደርግ እንጂ ጌታ ሆይ ጌታሆይ የሚለኝ ሁሉ መንግስተ ሰማያት የሚገባ አይደለም፥ በዚህ ቀን ብዙዎች ጌታሆይ ጌታ ሆይ በስምህ ትንቢት አልተናገርንምን በስመህስ አጋንንት አላወጣንምን፣ በስምህስ ብዙ ተአምራት አላደረግንመን ይሉኛል የዚያን ጊዜም ከቶ አላወቅኳችሁም እናንተ እመፀኛዎች ከእኔ ራቁ ብዬ እመሰክርባቸዋለሁ። በማለት በአስመሳይነት እና እንዲሀም በእግዚአብሔር መንፈስ ሳይሆን ሌላ ሀይል ተሞልተው ምዕመናንን የማስለፍለፍ የተለያየ ተአምራትን የሚመስል ምልክት የሚያሳዩ ሰዎችን ሁሉ እውነተኛ የእግዚአብሔር መንፈስ ያደረባቸው እንዳልሆኑ መገንዘብ ያስፈልጋል። ስለዚህ ጠያቂያችን እንዳሉት ጉዳዩ በእኛም በኩል የሚያሳዝነን ጉዳይ ቢሆንም ለምን ይጣላሉ ለምንስ እርስ በርሳቸው ይወጋገዛሉ ለሚለው ጥያቄ በእርግጥ በቅንነት ካልተመለከትነው ጥያቄው በቀጥታ እኛን የሚመለከት አይደለም። ምክንያቱም የፕሮግራማችን ዋና አላማው እውነተኛ የሆነውን ኦርቶዶክሳዊ ትምህርት መስጠት በመሆኑና በኛ በኩል መረጃው ስለሌለለን በዚህ ጥፋት ውስጥ ያሉትን ጠይቆ መረዳት የተሻለ እንደሚሆን እናምናለን። ይሁን እንጂ ጠያቂያችን በእምነታቸው ካላቸው መቆርቆር የተነሳ ስለጠየቁን በኛ በኩል ማንኛውንም ወገን ሳንወግን፤ ሁላችንም በማስተዋል በተረጋጋ መንፈስና አይምሮ በመመርመር መኖር እንደሚገባን ለመግለፅ ይህንን ማብራሪያ መስጠት ችለናል። ዋናው መገንዘብ ያለብን ነገር ማንኛውም ክርስቲያን እውነተኛውን ኦርቶዶክሳዊ መንገድ ተከትሎ እስከተጓዘ ድረስ በፈጣሪው ዘንድ የሚያስገኘውን ሰማያዊም ሆነ ምድራዊ ክብር አያጣም። ቅድስት ቤተክርስቲያናችንም ለእንዲህ አይነት አላማ ተሰማርተው ግራ የሚያጋቡትን ወደ ቀጥተኛውና እውነተኛው መስመር እንዲመጡ እስካሁንም እውነቱን ስትመሰክር ቆይታለች ወደፊትም ከማስተማር ከመገሰፅ ወደኋላ አትልም። ጠያቂያችን በስም ጠቅሰው የእከሌና የእከሌ ስላሉት ጉዳይ ግን በኛ በኩል ትክክለኛው መረጃ ስለሌለን በውስገጥ መስመር አግኝተውን ቢገልፁልን ተጨማሪ ማብራሪያ ልንሰጥዎ እንችላለን።

መልስ #1፦ ስለ መፅሐፍ ቅዱስ የጠየቁን አባላችን የተሰጠ መልስ፦ ጠያቂያችን “መፅሐፍ ቅዱስ ምን ማለት ነው?” ብለው የጠየቁንን ተመልክተነዋል ፥ ለማለት የፈለጉት ምን እንደሆነ ብዙ ግልፅ አልሆነልንም። ምክንያቱም ስለ መፅሐፍ ቅዱስ ምንነት እንኳንስ በእምነት ውስጥ ያለ ሰው ቀርቶ ከእምነት ውጭ ያሉ ሰዎችም ቢሆኑ አለም አቀፍ እውቅና ያለውን መፅሐፍ ቅዱስ እንደሚያውቁት ይታወቃልና። 
 
በአጭሩ ግን መፅሐፍ ቅዱስ ማለት ከስሙ እንደምንረዳው የተቀደሰ ወይም የተለየ በብሉይ ኪዳን ነብያት የፃፉትን የእግዚአብሔር ቃል፣ እና በአዲስ ኪዳን  ደግሞ ቅዱሳን ሐዋሪያት በእግዚአብሔር መንፈስ ተመርተው የፃፉት የእግዚአብሔር ቃል ያለበት መፅሐፍ ነው። መፅሐፍ ቅዱስ የጊዜና ዘመን ብዛት የማያስረጀው ሁሌ ቢነገር የማይጠገብና የማይሰለች ህያው የእግዚአብሔር ቃል ያለበት መፅሐፍ ነው። ስለመፅሐፍ ቅዱስ የሃይማኖት ሊቃውንት ብቻ ሳይሆኑ አለም አቀፍ ተመራማሪዎችና የስነፅሁፍ ሊቃውንት ሳይቀሩ የሚመሰክሩለት መፅሐፍ ነው። መፅሐፍ ቅዱስ ምን እንደሆነ በራሱ በመፅሐፍ ቅዱስ ውስጥ የእግዚአብሔር ሃሳብ የተገለፀበት እንደሆነ መረዳት ይቻላል። መፅሐፍ ቅዱስ ዓለም ከተፈጠረበት ጊዜ ጀምሮ እስከ ዓለም ፍፃሜ ያለውን የእግዚአብሔርን ልዩ ልዩ ተዓምራት እና የስነፍጥረትን የአፈጣጠርና የአኗኗር ባህሪ እንዲሁም የቅዱሳን ሰዎች የዜና ህይወታቸውንና የፈፀሙትን የቅድስና ዘርፍ ሁሉ አካቶ የያዘ መፅሐፍ ነው። በሌላም በኩል አለም ከተፈጠረ ጀምሮ እስከ አለም ፍፃሜ ድረስ በዚህ በግዙፉ ዓለም ውስጥ የሚኖረውን ያለፈውንና የሚመጣውን ክፉውንና መልካሙን ሁሉ የተገለጠበት መፅሐፍ ነው። የማናየውን እግዚአብሔርን በአይናችን ያየነው በእጃችን የዳሰስነው አምነን የእግዚአብሔርን ሀልዎት ለመቀበል የሚያስችለን እውነተኛ መፅሐፍ ነው። ስለዚህ ጠያቂያችን ስለመፅሐፍ ቅዱስ መሰረታዊ እውቀት እና የመፅሐፍ ቅዱስ ምንነትን ለመረዳት የተለያዩ ሊቃውንት የፃፉትን የታሪክ መፅሐፍ ማንበብና መረዳት ይበቃልና በአጭሩ የእርስዎን የጥያቄ ሃሳብ አግኝተነው ከሆነ ባጭሩ ይህን አጭር መልዕክት እንዲደርስዎ አድርገናል።
 
መልስ #2 ፦ 10ቱ ትዕዛዛት ማለት በመጽሐፍ ቅዱስ ተመዝግበው ያሉት ህግጋት ናቸው። እግዚአብሔር አምላክ ለነብዩ ሙሴ በደብረ ሲና ተራራ ላይ ተገልፆ ባነጋገረው ጊዜ በእግዚአብሔር እጅ አስርቱ ቃላት የተፃፉበትን የታቦት ህጉን መፅሀፍ ወይም የቃልኪዳኑን ታቦት እንደሰጠው ቅዱስ መፅሐፍ ያስረዳናል። ማለትም 10ቱ ህግጋት ወይም 10ቱ ቃላት የምንላቸው ኦሪ ዘጸ 20፡1-17 ላይ ተመዝግበው  እናገኛቸዋለን። እነሱም ፦
 
1.   ከእኔ በቀር ሌሎች አማልክት አይሁንልህ፤
 
2.  የእግዚአብሔር አምላክህን ስም በከንቱ አትጥራ፤
 
3. የሰንበትን ቀን ትቀድሰው ዘንድ አስብ፤
 
4. አባትህንና እናትህን አክብር፤
 
5. አትግደል፤
 
6. አትስረቅ፤
 
7. በሐሰት አትመስክር፤
 
8. ለጣዖት አትስገድ፤
 
9. አታመንዝር፤
 
10 የባልንጀራህን ቤት አትመኝ፡፡ 
 
ዘጸ 20፡1-17
 
ቤተክርስቲያን ለምን አማናዊ ተባለች ብለው ለጠየቁን አባላችን የተሰጠ ምላሽ፦ በብሉይ ኪዳን ህግ በተለይ በኦሪቱ ሀግ የተፃፉት ብዙዎቹ ለአዲስ ኪዳን ምሳሌና ጥላ ወይም ንባብ ናቸው። አዲስ ኪዳን ደግሞ የብሉይ ኪዳኑ ትርጓሜና አማናዊ ነው። ስለዚህ አማናዊት ማለት አስቀድሞ በምሳሌ የተነገረውና ወደፊት ይሆናል የተባለው በሙሉ ፍፃሜ ሲያገኝ እውነተኛነቱ ሲረጋገጥ አማናዊ ወይም የኦሪት ምሳሌ ሳይሆን የምሳሌውን እውነተን ማረጋገጫ ነው። ለምሳሌ፦ 
 
 – በብሉይ ኪዳን የነበረው የአዲስ ኪዳን ምሳሌ ነበር። ክርስቶስ ስለእኛ ብሎ በመስቀል ላይ የቆረሰው ቅዱስ ስጋውን እና ያፈሰሰውን ክቡር ደሙ አማናዊ ቅዱስ ቁርባን በመባል ይጠራል። ምክንያቱም የዘለዓለም ህይወት የማይሻር፣ የማይለወጥና የማይሻሻል ፍፁም ስለሆነ  አማናዊ ይባላል።
 
– ድንግል ማርያምም ከሷ ቀዳማዊ ቃል እግዚአብሔር ወልድ ሰው እንደሚሆን በትንቢትና በምሳሌ ሲነገር ቆይቶ እንደተባለውም ስትወልድ በአይናችን አይተን በእጃችን ዳሰን ስላረጋገጥን አማናዊ እናታችን ወላዲተ አምላክ ትባላለች።
 
– እንዲሁም በብሉይ ኪዳን የነበረው ቤተመቅደስ ስርዓተ ኦሪቱ ሲፈፀምበትና ሲከናወንበት የነበረ ሲሆን ለአዲስ ኪዳን ቤተክርስቲያን ያንኛው ምሳሌ ነበር ምክንያቱም የሚያልፈው ያ በጊደር በጥጃ በበግ በፍየል  በአጠቃላይ በእንስሳ ደም ይሰዋበት የነበረው የሚያልፈውና የሚሻረው መስዋዕት ነበርና በአዲስ ኪዳን ግን አማናዊ የሆነው ቅዱስ ሥጋውና ክቡር ደሙ የሚፈተትበት አማናዊት ቤተክርስቲያን ስለሆነች በዚህ ምክንንያት አማናዊት እንላታለን። የሰማያዊት እየሩሳሌምና የሰማያዊው ቤተመቅደስ መገለጨማም ስለሆነች አማናዊት እንላታለን። 
 
ስለዚህ አማናዊ በሚል የሚጠሩ የአዲስ ኪዳን በቋሚነት የእግዚአብሔር ምስጢራት የሚገለፁባቸው ናቸው።
 
ጠያቂያችን ሆይ፤ ኀጢአትን ለንስኀ አባት መናዘዝ ከየት የተገኘ እንደሆነ የጠየቁን።፥ ከዚህ በፊት የንስኅ አባት አስፈላጊነትን እና ኅጢአታችንን ለንስኀ አባት መናዘዝ እንዳለብን በቅዱስ መፅሐፍ ብዙ ማስረጃዎችን ጠቅሰን ትምህርት ያስተላለፍን ስለሆነ ምናልባት ያንን ትምህርት ካላዩት አሁንም በድጋሚ ከዚህ በታች እየላክንልዎ  አንብበውና ተረድተው ከጨረሱ  በኋላ ያልገባዎት ነገር ካለ ቢገልፁልን ልናብራራልዎት እንችላለን።
፡፡ 
 
“የመንግሥተ ሰማያትንም መክፈቻዎች እሰጥሃለሁ፤ በምድር የምታስረው ሁሉ በሰማያት የታሰረ ይሆናል፥ በምድርም የምትፈታው ሁሉ በሰማያት የተፈታ ይሆናል።” (ማቴ ፲፮᎓፲፱) ይህ ማለት ምን ማለት ነው?
 
ጌታችን መድኃኒታችን እየሱስ ክርሰቶስ ለቅዱሳን ሐዋርያት የሰጣቸው የክህነት ስልጣን ማሰር እና መፍታት የሚችሉበት ረቂቅ እና ሰማያዊ ስልጣንን ነው። ወደ መንግስተ ሰማያት ለመግባትም ሆነ ከመንግስተ ሰማያት ለመከልከል የሚያስችል ከመንፈስ ቅዱስ የተሰጣቸው ስልጣንም ነው። ይህ ማለት ስልጣን ሁሉ የራሱ ገንዘብ የሆነው የባህርይ አምላክ እየሱስ ክርስቶስ 12ቱን ሐዋርያት እና 72ቱን አርድእት ከዓለም መካከል መርጦ በሾማቸው ግዜ ኀጥያት ሰርተው በደል ፈጽመው ወደ ሐዋርያት ቀርበው በኀጢአታቸው ተጸጽተው የተናዘዙትን ኀጥያታቸውን የማስተሰረይ ስልጣን ስለተሰጣቸው ኀጥያታችሁ ይቅርላችሁ ያሏቸው ሁሉ የተሰጣቸው ረቂቅ ስልጣን ኅጥያታቸው ሁሉ እንዲደመሰስ ያደርጋል።
 
በሰሩት ጥፋት ሳይጸጸቱ እና ከበደላቸው የማይመለሱትን ደግሞ በተሰጣቸው ረቂቅ ስልጣን ሲፈርዱባቸው በስጋቸው ሞትና ልዩ ልዩ መቅሰፍት ይቀጣሉ ማለት ነው። 
 
ለዚህ ማስረጃ የሚሆነን የመጽሐፍ ቅዱስ ቃል ፦
 
–  ግያዝ የተባለው የነብዩ ኤልሳዕ ደቀመዝሙር ከመምህሩ ተሰውሮ ከለምጽ በሽታ ካዳነው ሶርያው ንጉስ ከንዕማን ላይ የማይገባውን ጥቅም በመውሰዱ ምክንያት ነብዩ ኤልሳዕ ከእግዚአብሔር በተሰጠው ፀጋ ግያዝን በለምጽ ደዌ አንደቀጣው እንመለከታለን። 2ኛ ነገስት 5፥20-27
 
–  ሐናንያ እና ሰጲራ የተባሉ ባልና ሚስቶች በሐዋርያት ፊት ያላቸውን የሀብታቸውን እኩሌታ ለእግዚአብሔር ሊሰጡ ቃል ከገቡ በኋላ ሳይፈጽሙ በመቅረታቸው ሐዋርያው ቅዱስ ጴጥሮስ መንፈስ ቅዱስን አታላችኋል ብሎ በተሰጠው የክህነት ስልጣኑ የሞት ቅጣት እንዲደርስባቸው አድርጓል። የሐዋ 5፥1-10
 
–  በጥንቆላ መንፈስ የሚኖር ሲሞን መሠሪ የተባለው ሰው ሐዋርያት እጅ በመጫን  የመንፈስ ቅዱስ ኅይል የሚሰሩትን አስደናቂ ሚስጥር ባየ ግዜ እንደእናንተ ይሄንን ታላቅ አስደናቂ ስራ ለመስራት እንድችል ከመንፈስ ቅዱስ ያገኙትን ስልጣን በገንዘብ ሽጡልኝ ባላቸው ግዜ እድል ፋንታውን ከክፉዎች ጋር እንዲሆን እና የጥፋት ሰው አንደሆነ ረግመውታል። ዩሐ 8፥18-24
 
ከዚህ በላይ በጠቀስናቸው ማስረጃዎች የመንግሰተ ሰማያት መክፈቻ ለሐዋርያት ተሰጠ ሲባል በተሰጣቸው ስልጣነ ክህነት መንግስተ ሰማያት ማስገባት እንደሚችሉ እና የማይገባቸውን መከልከል የሚችሉ መሆናቸውን ለመግለጽ እንጂ የቤት ወይም የበር ቁልፍ መክፈቻና መዝጊያ ቁሳዊ ነገር አለመሆኑን መገንዘብ ያስፈልጋል። ማሰር መፍታት የሚለውም በዚህ አለም ላይ ሰው በፈጸመው ወንጀል የሚታሰርበት አግር ብረት ወይም ገመድ ወይም ሌላ ነገር ሳይሆን ከላይ እንደገለጽነው በተሰጣቸው ረቂቅ የሆነ የመንፈስ ቅዱስ ስልጣን ኅጥያትን የማስተሰረይ፣ የኀጥያተኞችን ኅጥያት የመያዝ ፀጋ እንደሆነ መረዳት ያስፈልጋል።
 
ስለ ሃይማኖት ምንነት የጠየቁን አባላችን እውነተኛና የቀደመችው ሃይማኖት የት ተገኘች?፣ እውነተኛና የቀደመችውስ ሃይማኖት የትኛዋ ናት? ብለው ለጠየቁን፥ ሃይማኖትን የተማርነው ከራሱ ከባለቤቱ ከእግዚአብሔር አብ እንደሆነና ሃይማኖት የመንፈስ ቅዱስ ስጦታ እንደሆነ በእውነተኛ ሃይማኖት እስከመጨረሻው ፀንቶ መኖር እንደሚገባ፣ የሃይማኖትም ጥቅም የእግዚአብሔርን ሀለዎትና የስነፍጥረትን ምስጢር አለም ከተፈጠረ ጀምሮ እስከ መጨረሻ ድረስ የምናውቅባት ትልቅ የህሊና አይናችንና   እንደሆነ ከዚህ በፊት በስፋት ከትርጉሙ ጀምሮ ለማስረዳት የሞከርን መሆኑን ስለምናስታውስ ጠያቂያችን ምናልባት ከጊዜ በኋላ ከሆነ ግሩፑን የተቀላለሉት እና ያንን ያስተላለፍነውን ትምህርተ ሃይማኖት ያዩት ካልሆነ አንብበው ይረዱ ዘንድ እንደገና ሊንኩን ከዚህ በታች ልከንልዎታልና ሙሉውን አንብበው እንዲረዱት እንመክራለን።
 
ለግንዛቤ ያህልም ሐዋርያው ቅዱስ ያዕቆብ ስለ እውነተኛው ሃይማኖት እና ስለቀደመችው እምነታችን ሲናገር የመጀመሪያውን እምነታችንን እስከመጨረሻው እንጠብቅ ብሏል። ስለዚህ ጠያቂያችን ምናልባት በእርስዎ አነጋገር ዘመን ያመጣቸውንና የወለዳቸው ብዙ እንደ አሸን የፈሉ በሃይማኖት ስም የሚጠሩ በመኖራቸው የትኛው ሃይማኖት ነው እውነተኛ ብለው ከሆነ ፥ ያን ከዚህ ቀደም ያስተማርነውን ትምህርት ቢመለከቱት ትክክለኛ ምላሽ ይሰጥዎታልና እሱን አንብበው ሲጨርሱ ግልፅ ያልሆነልዎት ነገር ካለ ተመልሰው ቢጠይቁን እንገልፅልዎታለን።
 
ጠያቂያችን እውነተኛ በሆነችው ኦርቶዶክሳዊ ተዋህዶ ሃይማኖት ለሚያምን ሰው በመፅሐፍ ቅዱስ ውስጥ ካልተፃፈ አልቀበልም የሚል ጥያቄ አይኖረውም። ምክንያቱም በተደጋጋሚ ለማስረዳት እንደሞከረነው ሁሉ ሰው በአይኑ ለማየት በእጁ ለመዳሰስ የማይታየውን ረቂቅ የባህሪይ አምላክ እግዚአብሔርን የምናምነው፣ በመፅሐፍ ቅዱስ ያወቅነውንና የተረዳነውን ያህል ስናስብ በእምነታችን እን ምክንያት ቢሆንም እንኳን ከዚህም በላይ እኛ በተፈጥሮ የተሰጠን የህሊና ግህ እግዚአብሔርን ለማወቅ ወይም ለማመን በቂ ማስረጃችን ነው።  ስለዚህች ብዙ ሰዎ በመፅሐፍ ቅዱስ ቃል መመስረታቸው ሚያስደስተን ቢሆንም እንኳን መፅሐፍ ቅዱስን መሰረት በማድረግ በቅዱሳን የእግዚአብሔር ሰዎች የተፃፉትን የቤተክርስቲያን መፃህፍትን ለመቀበል የሚቸገሩ ብዙ ሰዎች መጨረሻቸውና ፍፃሜያቸው ክህደትና ኑፋቄ እንደሚሆን እስካሁን ድረስ ባየናቸው ተሞክሮዎች ለመረዳት ችለናል።
 
አሁን ወደ ጠያቂያችን ሃሳብ ስንመለስ ግን ተዘግቶ የነበረው የገነት በር በድንግል ማርያም ተከፈተልን የሚለው የመፅሐፍ ቅዱስ ኃይለቃል ለመረዳት ስለጠየቁን የዚህን ጥያቄ ሃሳብ የምናገኘው በመፅሐፍ ቅዱስ ነብዩ ሙሴ በህገ ኦሪት እንደተናገረን  “ አዳምም ለሚስቱ ሄዋን ብሎ ስም አወጣ የህያዋን ሁሉ እናት ናትና” በማለት አዳም ሄዋንን ህይወቴነሽ ያለው በዳግማዊት ሄዋን ድንግል ማርየም የሚያገኘውን ድህነት የሚየመላክት ቃል እንጂ የመጀመሪያዋ ሄዋን ህይወትን ሳይሆን ሞትን እንዳመጣችበት እንመለከታለን። የሶሪያው ሊቀጳጳስ ቅዱስ ኤፍሬም በመጀመሪያዋ ሄዋን የገነት በር ተዘጋ በ2ኛዋ ሄዋን ድንግል ማርያም የገነት በር ተከፍቷል በማለት በእለተ ሐሙስ በሚነበበው ውዳሴ ማርያም ላይ ተናግሮናል። ስለዚህ ድንግል ማርያም ለእኛ ለአዳም ልጆች የተዘጋው የገነት በር እንዲከፈት የድህነታችን ምክንያት እንድትሆን በራሱ በባለቤቱ በእግዚአብሔር ዘነድ ስለተወሰነ ነው። ስለዚህ ጠያቂያችን በአጭሩ ይሄንን ጥያቄ በዚህ ይረዱት ዘንድና በተጨማሪም ከዚህ በፊት ስለድንግል ማርያምና ያስተላለፍናቸውን ልዩ ልዩ መሰረታዊ ትምህርቶች ከድረገፃችን ላይ አንብበው እንዲረዱ እንመክራለን።
 
ዘጠኙ ዐበይት በዓላት ከዚህ በታች የተዘረዘሩት ናቸው፦
 
1ኛ/ የጌታችን በዓለ ጽንሰቱ (ብሥራቱ/በዓለ ትስብእቱ)፦ መጋቢት 29 ቀን የሚከበረው፣
 
2ኛ/ የጌታችን በዓለ ልደቱ ፦ታህሣሥ 29 ቀን የሚከበረው፣
 
3ኛ/ የጌታችን በዓለ ጥምቀቱ፦ ጥር 11 ቀን የሚከበረው፣
 
4ኛ/ በዓለ ደብረታቦር፦ ነሐሴ 13 ቀን የሚከበረው፣
 
5ኛ/ በዓለ ሆሣዕና ፦ ከትንሣኤው እሁድ በፊት የምናከብረው ሲሆን ጌታችን በአህያ ላይ ተቀምጦ ወደ ቤተመቅደስ የገባበት ቀን ነው።
 
6ኛ/ በዓለ ስቅለቱ፦ ጌታችን እየሱስ ክርስቶስ በቀራንዮ አደባባይ በመስቀል የተሰቀለበት የጥንተ ስቅለቱ እለት መጋቢት 27 ቀን የሚከበረው፣
 
7ኛ/ በዓለ ትንሣኤ፦ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ 3 ቀን በከርሠመቃብር ቆይቶ መቃብር ክፈቱልኝ መግነዝ ፍቱልኝ ሣይል በራሱ ስልጣን የተነሣበት ጥንተ ፀሎት መጋቢት 29 ቀን የሚከበረው ፣
 
8ኛ/ በዓለ ዕርገቱ፦ ጌታችን በተነሣ በ40ኛው ቀን ወደ ሰማይ ያረገበት ጥንተ እርገቱ የሚከበርበት ቀን፣ እና
 
9ኛ/ በዓለ ጴራቅሊጦስ ፦ ጌታችን በተነሣበት በ 50ኛው ቀን ባረገበት በ10ኛው ቀን መንፈስ ቅዱስ ለደቀመዛሙርቱ የወረደበት ቀን የሚከበርበት ናቸው ።
 
ንዑሳት በዓላት
 
ዘጠኙ የጌታችን ንዑሳት በዓላት የሚከተሉት ናቸው። እነርሱም፦
 
1ኛ/ ስብከት፣
2ኛ/ ብርሃን፣
3ኛ/ ኖላዊ፣
4ኛ/ በዓለ ጌና (ገና)፣
5ኛ/ ግዝረት፣
6ኛ/ ልደተ ስምዖን፣
7ኛ/ ቃና ዘገሊላ፣
8ኛ/ ደብረ ዘይት፣ እና
9ኛ/ መጋቢት መስቀል ናቸው
 
ስለ #ጌት_ልደት ያስተላለፋችሁት ትምህርት በጣም ወድጀዋለሁ። ነገርግን የአዳምን ጸጸት በተመለከተ ግር ያለኝ ነገር አዳም ያዘነው ገነትን ያህል ቦታ ብሎ የምትለዋ ሀረግ ከነከነችኝ።እግዚአብሔርን አምለኬን አስከፋሁት  የማይገባኝን ፈልጌ ፈጣሪየን አሳዘንኩት እያለ እንጂ ስቀረበት ጥቅምና ክብር አላሰብም ነበር።ለዚያም ነው ንስሓው ንፁህ እና መልስ ያገኘው የሚል ትምህርት ተምሬ ስለነበር የከነከነኝ  እና ግር የለኝ ሐሳባቹህን ብታጋሩን።
 
መልስ፦ ጠያቂያችን የድረገፃችን ዋና አላማው ሁላችንም ስለ እውነተኛይቱ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ሃይማኖት የእግዚአብሔር ልጅነት አግኝተን፣ በመንፈስ ተወልደንባት፣ መንፈሳዊ ጡቷን ጠብተን፣ በቃለ እግዚአብሔር ተኮትኩተን፣ በፀጋ እግዚአብሔር ያደግንባት፣ የቅድስት ቤተከርስቲያንን ታሪክ እንድናውቅና እንድንማማር፣ በዚህም በተለያየ ዓለማዊ እና ሥጋዊው ተግዳሮት ከመንፈሳዊ አላማ እርቀው የሚኖሩትንም ወገኖቻችን ሁሉ ወደ አባታቸውና ወደ አምላካቸው ወደ እግዚአብሔር እና ወደ እናታቸው ወደ ቤተክርስቲያን እንዲቀርቡ ታስቦ የተከፈተ መሆኑን በቅድሚያ ስንገነዘብ፤ መጠያየቅም መተራረምም ሃሳብ መለዋወጡም መማማሩም የግድ አስፈላጊ እንደሆኑ እናምናለን።
 
ነገር ግን እንኳንስ ስለሃይማኖት ትምህርት  ቀርቶ ሁሉም ሰው በተፈጥሮ እውቀቱ እና በተፈጥሮ ፀጋውና በተጨማሪ በትምህርት ባገኘው እውቀቱ የፃፈውን አንድ ዝግጅት ሌላው ያልደከመበትን በደንብ ሳያይ ሳያነብ እና በማስተዋልም ሳይረዳ ከሜዳ ላይ ተነስቶ በመሰለኝ በሚሰጠው ትችት የሚሰናከለውና የሚወድቀው እራሱ ብቻ ሳይሆን ሌላውም ሰው በዚህች በትንሽ የስህተት ትችት ሃሳብ ሊሰናከልና ብዙ የተሳሳተ ሃሳብ ውስጥ ሊገባ ስለሚችል እርግጠኛ ስላልሆንበት ስለአንድ ነገር በግሩፑ  ኮሜንት ከማድረግ በፊት መጀመሪያ ለማንበብና ለመረዳት መሞከር ፥  ካልተረዳነውም በቅርብም ከእኛ የተሻለ መምህር በመጠየቅ እንዲሁም ደግሞ የፃፈውን አካል በውስጥ መስመር በማግኘት ማብራሪያ በመጠየቅ ለችግሩ መፍትሄ ማግኘት ይቻላል። ይሄን ስንል ለጠቅላላ እውቀት እና ወደፊት ለሚገጥመንም ጉዳይ ለማስረዳት እንዲረዳን ነው እንጂ የተጠየቀው ጥያቄ ከባድ ሆኖ አይደለም። 
 
ወደ ዋናው የጥያቄ ሃሳብ ስንገባ አሁንም እንዲረዱት የምንፈልገው እኛ በዚህ መልዕክት ማስተላለፍ የፈለግነው ዋናውና ቅድሚያ የምንሰጥበት የጌታን ልደት መግለፅ ስለሆነ በጌታ ልደት የተገኘውን ሰላምና ፍቅር ማስተማር ሰለሆነ ይህ የጌታ ልደት ደግሞ በቤተከርስቲያን አስተመሮ ዘመነ አስተርዮ ወይም በዓለ እስጢፋንያ ይባላል። ይህ ማለት የመገለጥ ዘመን ነው፥ ጌታችን እየሱስ ክርስቶስ ከእናታችን ከድንግል ማርያም ከስጋዋ ስጋ ከነፍስዋ ነፍስ ነስቶ ፍጹም አምላክ ፍፁም ሰው ሆነ ፣ በአጭር ቁመት በጠባብ ደረት ሆኖ በገሀድ የተገለጠበት በምድር ላይ የተመላለሰበት በግእዘ ህፃናት ሆኖ የእናቱን ጡት እየጠባ እንደ ህፃናት በየጥቂቱ እንዳደገ ያየንበት ስለሆነ ይህን ታላቅ የምስራች ደግሞ ለህዝብ ለማስተማር ስለሆነ ወደ ዋናው ፍሬ ዘለን ሳንመጣ የአዳምን እና የሄዋን የኀጢአት ፀፀት ለጌታ መወለድ የታሪኩ መሰረት ስለሆነ ወይም እሱ ይወለድ ዘንድ የገባውን ቃል ኪዳን መፈፀሙን ለማሳየት ተፈልጎ ስለሆነ በአጭሩ ቀንጨብ አድርገን የመንደርደርያ ሃሳቡን ለማስረዳት ተፈልጎ ነው።
 
ጠያቂያችን ከትምህርታችን ክፍል ውስጥ ያለውን “አዳም ከገነት ከወጣ በኋላ በልጅነት አክብሮ የሚያኖረውን እግዚአብሔርን ያህል ጌታ፣ ገነትን ያህል ቦታ አጥቼ ቀረሁ እያለ አብዝቶ ሲያዝን እና መራራ ለቅሶ ሲያለቅስ…” በማለት የተገለፀው ማብራሪያ ውስጥ “አዳም ያዘነው ገነትን ያህል ቦታ አጥቼ ቀረው…ብሎ የሚለው ሀረግ ከነከነኝ ምክንያቱም አዳም እግዚአብሔርን አስከፋሁት እያለ አዘነ እንጂ ስለቀረበት ጥቅምና ክብር አላሰበም ነበር” ብለው ላሉት አገላለፅ  ማስተዋል ያለብዎት አዳም እና ሄዋን ብቻ ሳይሆኑ እኛም ዛሬ በምድር ላይ ስንኖር በመንፈሳዊ ህይወታችን እንድንፀና፣ ስለ ሃይማኖት እንድንጋደል፣ እና በምግባር እና በሃይማኖት በፅናት እንድንታገል ቤተክርስቲያን የምታስተምረን በዋናነት የሰማይ አምላካችንን እንዳናጣ እና ሰማያዊ ዕርስታችንን መንግስተ ሰማያትን እንድንወርስ እንጂ ከዚህ ውጪ ያሉት ሁሉም የንስኀና የፀፀት አይነቶች የሰው ልጅ ሁሉ ወደ ፈጣሪው እንዲቀርቡ የሚያደርጉ መንገዶችና የቀኖና ሃሳቦች ሁሉ በዚህ ስር ያሉ ሂደቶች ናቸው። 
 
ስለዚህ እርስዎም ቢሆን አልሸሹም ዞር አሉ እንደሚባለው ካልሆነ በቀር “እግዚአብሔርን በደልኩ አሳዘንኩ” ማለቱ እና “ገነትን ያህል ቦታ አጣሁ” ማለቱ የአንድ ሳንቲም ገፅታ ስለሆኑ በምን  ልዩነት እንደተረጎሙትና በምን አንፃር እንዳዩት ለእኛ ግልፅ አይደለም። እንዲያውም ከምዕመናን ጀምሮ እስከ ካህናት ሁላችንም በዚህች ምድር ላይ ስንኖር እውነተኛ አባትና ፈጣሪን ላለማጣት እና አለም ሳይፈጠር ለወዳጆቹ ያዘጋጃትን ሰማያዊት መንግስት ለመውረስ እንጂ በሌላ አባባል የምንሰነጥቀው የቃላት ትርጉም የጉንጭ አልፋ ከመሆን አያልፍም፤ ይህ ደግሞ ሁላችንንም ለፅድቅም ሆነ ለእውቀት አያበቃንምና በዚህ አይነት ጥቃቅን ሃሳብ ግዜ እንዳናጠፋ እንመክራለን። 
 
ሆኖም ግን የዶግማና የቀኖና ተፋልሶ  የሚያጋጥሙ ሲኖሩ ከሰው ልጅ ስህተት ስለማይጠፋ በእርግጥም እኛ ያላስተዋልናቸውን ቢያስታውሱን ፤ ምክንያቱም ስንሰራና ስናስብ ወይም ለመንፈሳዊ አገልግሎት ስንተጋ ያጋጠመ ችግር ካለ ግን ለመታረም ለመታረም እንደምንችል እናምናለን። ስለዚህ በሃሳብ ስቶ ሌላውንም ሊያሰናክል የሚችል አስተያየትን በግሩፕ ፔጅ ላይ ከማቅረብ ይልቅ የልተረዱትን ሃሳብ በቅርብ ያሉ ትክክለኛ የቤተክርስቲያን አባቶችን ወይም እኛን በውስጥ መስመር ማብራሪያ መጠየቅ እንደሚገባ በድጋሚ እንመክራለንና።
 
ስለዚህ ግዜ አይበቃንም እንጂ ጊዜ ቢኖረን ስለ አዳም እና ሄዋን የበደል ኀጢአት ይሁን በኀጢአት ተፀፅተው ወደ ፈጣሪ ያቀረቡትን ጩኸት እና ለቅሶ እንዲሁም ያሳለፉትን 5500 ዘመን በመንፀፈ ደይን ወድቀው አመተ ኩነኔ አመተ ፍዳ ተጥሎባቸው የኀጢአታቸውም ፍርድ በእነሱ ብቻ ሳያበቃ በልጅ ልጆቻቸው በአዳማዊ ተፈጥሮ ሰው ሆኖ የተፈጠረ ሁሉ ኀጢአት ወይም ጥንተ አብሶ የተባለው ውርስ በዘር እንዴት እንዳለፈባቸውና እግዚአብሔር ደሞ ለሰው ልጅ ካለው ፍቅር የተነሳ እንዴት ያድናቸው ዘንድ ቃልኪዳን እንደገባ ወደፊት በሰፊው ማብራራት  ስለምንችል በቀጣይነት የምንማማርው እንደሚሆን እየገለፅን፤ ለግዜው ግን ጠያቂያችን ለመረዳት የተቸገሩበት እና ከነከነኝ ያሉትን ሃሳብ በዚህ አጭር ትምህርታዊ ማብራሪያ እንደተረዱት እናምናለን። በተጨማሪም በድረገፃችን ላይ ስለ ኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ መሠረታዊ የሃይማኖት ትምህርት በስፋት እየሰጠን ስለሆነ ይህን ሊንክ በመጫን አንብበው እንዲረዱ እንመክራለን።
መልስ#1፦የነብዩ የቅዱስ ዳዊት 7ቱ ሀብታት
 
ነብየ እግዚአብሔር ቅዱስ ዳዊት የአምላክ ባለሟል እንደመሆኑ መጠን እግዚአብሔር አምላክ “እንደ ልቤ” ያለው እንዲሁም “ልበ አምላክ” መባል ፀጋው የሆነ የእስራኤላውያን ወይም የእብራውያን ወይም የቤተ አይሁድ ሁሉ መመኪያ የሆነ ገናና እና ቅዱስ እና ንጉስ ነብይ ሲሆን ንግስናን ከመንፈሳዊነት ጋር አስተባብሮ የተገኘ የእግዚአብሔር ሰው ከመሆኑ የተነሳ በፈጣሪው ዘንድ 7 ሀብታት ተሰጥተውታል። እነርሱም ፦
 
1ኛ/  ሀብተ ክህነት፣
2ኛ/  ሀብተ ትንቢት፣ 
3ኛ/  ሀብተ ፈውስ፣
4ኛ/  ሀብተ በገና፣
5ኛ/  ሀብተ መንግስት፣
6ኛ/  ሀብተ ኃይል፣ እና 
7ኛ/  ሀብተ መዊ ናቸው።
 
መልስ# 2፦ ጠያቂያችን “ሶስቱ የምህረት አይነቶች እና ትርጉማቸውን ዘርዝሩ ?” የሚለው ጥያቄዎ ግልፅ ስላልሆነልን ትንሽ ቢያብራሩልን ምላሽ የምንሰጥዎ መሆኑን እንገልፃለን። ምክንያቱም የእግዚአብሔር ስጦታ እርስዎ እንዳሉ እንዲሁ በ3 ቁጥር ብቻ የሚወሰን ስላልሆነ እና ምህረቱም በብዙ መንገድ ስለሚገለፅ በመሆኑ ነው።
ጠያቂያችን በመጀመሪያ ሁሌ እኛ እንደሰው በብሩህ አይምሮ የምናስብ ከሆነ በመፅሀፍ ቅዱስ ውስጥ ያልተጠቀሰን ነገር ላለማመን የምናደርገው አጉል አስተሳሰብ የምናስብበት አካሄድ አይደለም። በመፅሐፍ ቅዱስ ውስጥ ያለውን የእግዚአብሔርን ቃል  መሠረት አድርገው እግዚአብሔር ቅዱስ መንፈሱን ያሳደረባቸው ቅዱሳን ሰዎች በእግዚአብሔር መንፈስ ተመርተው የፃፏቸውን ቅዱሳት መፃህፍት የማንቀበል ከሆነ የሰይጣን መንፈስ ውስጣችንን ሸርሽሮ እና ቦርቡሮ በባዶነት ያቆመን መሆኑን መረዳት አለብን። ሁሉን ነገር ከመፅሐፍ ቅዱስ ካላገኘን የምንል ከሆነ ፦ 
1ኛ/ ይሄ አስተሳሰብ ዘመን አመጣሽ እና የመናፍቃን አስተሳሰብ ነው፣ 
2ኛ/ መቅሐፍ ቅዱስ ሁሉንም ነገር አጠቃሎ በዝርዝር ስላልገለፀልን በዚህ አይነት አካሄድ የምንሄደው ጉዞ የራሳችን ተፈጥሮ ሊያስክደን ይችላል። 
በመፅሐፍ ቅዱስ በጣም በረቀቀ እና ግልፅ ባልሆነ ሃሳብ የተቀመጠውን ሃሳብ በእግዚአብሔር መንፈስ በተመረጡ ቅዱሳን ልንረዳው በምንችለው መንገድና ግልፅ በሆነ አገላለፅ ያዘጋጁት ከአዋልድ መፀሐፍት እውነቱን ለመረዳት እንደሚቻል መታወቅ አለበት። ስለዚህ እያንዳንዱን ነገር አንስተን እንነጋገር ቢባል መፅሐፍ ቅዱስን እንደ ብቸኛ ዋቢነት አድርገን ካሰብን ከራሳችን ተፈጥሮ በአለማችን ስላለው ስነተፈጥሮ ሁሉ ባዶ ሆነን ልንቀር ስለምንችል ማሰብና መገንዘብ አለብን። ስለዚህ ጠያቂያችን የእርስዎ ጥያቄ ከዚህ አንፃር የሚታይ ስለሆነ በዚህ አግባብ  በበለጠ ለመረዳትና ለማወቅ በምንልክልዎ የውስጥ አድራሻ ሊያገኙን ይችላሉ።
 
ጠያቂያች እንዲህ አይነት ጥያቄዎች ለመንፈሳዊ ህይወት የሚጠቅሙት ነገር እንደሌለ እየታወቀ ፈተና በሚመስል የቀረበው ሃሳብ መልሱ ከባድ ባይሆንም ሁላችንንም በሀይማኖታችን እና በክርስቲያናዊ ስነምግባራችን ፀንተን እንድንኖር ህይወታችንን ሊያስተምሩና ሊያንፁ የሚችሉ ጥያቄዎችን ብናቀርብ ጥቅሙም ለሁሉም ይሆናል፥ ጊዜያችንንም ወደሚጠቅመው ትምህርት እና ምክር እናውለዋለን ማለት ነው። ይሁን እንጂ ለመረዳት እስከጠየቁ ድረስ እንደሚከተለው ትምህርታዊ ማብራሪያ ልከንልዎታልና አንብበው ይረዱት።
 
እግዚአብሔር አምላክ የሰውን ልጅ በራሱ አርዓያ እና ምሳሌ ሲያበጀው ከ4ቱ ባህሪያተ ሥጋና ከ3ቱ ባህሪያተ ነፍስ በአንድ ላይ አዋህዶ ሰው አድርጎ እንደፈጠረው እና ለፈጠረው የሰው ልጅ ለኑሮው ተስማሚ የሆነችውን አስቀድሞ አዳም ከመፈጠሩ በፊት ያዘጋጀለትን ገነትን ምድረ ርስቱ አድርጎ እንዲኖርባት የፈቀደለት መሆኑን ስለ ስነፍጥረት የሚነግረን የመፅሐፍ ቅዱስ ክፍል እንዲህ ሲል ያስረዳናል፦
 
1ኛ/ “እግዚአብሔር አለ ፥ ሰውን በምሳሌ እንደ መልካችን እንፍጠር፤  … እግዚአብሔርም ሰውን በመልኩ ፈጠረው፤   ወንድና ሴት አድርጎ ፈጠራቸው ፤  እንዲህም አላቸው  ብዙ፥ ተባዙ፥ ምድርንም ሙሉአት፥ ግዙአትም፤” በማለት እግዚአብሔር ሰውን ሴትና ወንድ አድርጎ ከመፍጠሩም በላይ በዚህችው ባወረሳቸው ምድር በዝተው በተድላና በደስታ እንዲኖሩ የባረካቸው መሆኑን እናያለን። (ኦሪ ዘፍ ፥26-28)
 
2ኛ/ “እግዚአብሔር  አምላክም  ሰውን  ከምድር  አፈር  አበጀው፤  በአፍንጫውም  የሕይወት  እስትንፋስን  እፍ አለበት፤  ሰውም  ሕያው  ነፍስ ያለው ሆነ። እግዚአብሔር  አምላክም  በምሥራቅ  በዔደን  ገነትን  ተከለ  የፈጠረውንም  ሰው ከዚያው  አኖረው።”  በሚለው ቃል እግዚአብሔር  የፈጠረው ሰው ነፍስ እና ሥጋ ተዋህደው ያሉበትን አካሉን ይዞ በተዘጋጀለት በኤደን ገነት እንዲኖር በፈጣሪው ዘንድ የተፈቀደለት እንደሆነ እንመለከታለን። (ኦሪ ዘፍ 2፥7:8)
 
ስለዚህ እግዚአብሔር አምላክ የሰውን ልጅ በኤደን ገነት ሲያኖረው ስጋ የተለየው ነፍስ ብቻ ሳይሆን፥ ነፍስም ስጋም ተዋህደው እግዚአብሔር በኤደን ገነት ለዘለዓለም ተሹሞና ተከብሮ በቅድስና ህይወት እንዲኖር፣ በነፍስም በሥጋም ፍርድ ሊያመጣ የሚችለውን የፈጣሪውን ትዕዛዝ እንዲያከብር ፣ ዕፀበለስንም እንዳይበላ ትዕዛዝ የተሰጠው ነፍስና ስጋ ተዋህደው ሙሉ ሰው የሆነውን አዳምን ነው።
 
እንዲሁም የነፍስ እና የስጋ መለያየት የመጣውም በተፈጥሮዋቸው ሰማያዊ አምላክ የፈረደባቸው አዳም ከበደለ በኋላ እንጂ አዳም ባይበድል ኖሮ በኤደን ገነት ለዘለዓለም በተድላ እና በደስታ ህይወቱ እየታደሰ የማይቋረጥ ህልውና ያለው ፍጡር ያለ ሆኖ የተፈጠረ እንጂ ከኀጢአት በኋላ ነፍስም ወደ ሲኦል እንድትወርድ ስጋም ወደ መቃብር እንዲወርድ ተፈርዶባቸው ስንመለከት ውጤቱ የኀጢአት እንጂ የፅድቅ ስላልሆነከጤናማው የአዳም ሀይወት ጋር አያይዘን መመልከት የለብንም።
 
ስለዚህ ጠያቂያችን ከዚህ በላይ እንደገለፅነው አዳም በገነት የኖረው በስጋና በነፍስ ተዋህደው ሙሉ አካል ሙሉ ሰው ሆኖ እንደሆነ መገንዘብ አለብዎት ። ከኀጢአት በኋላ ግን በፈጣሪያቸው ዘንድ በዳም ላይ በተጣለው እርግማን በሥጋው ወደዚህ አሾክና አሜኬላ ሞትና ህይወት፣ ፅድቅና ኀጢአት ብርሃንና ጨለማ፣ ሰላምና ሁከት ወደሚፈራረቅባት አለም እንዲወርድ ተፈርዶበት ዘመኑን ሁሉ በስቃይና በመከራ፣ በመውጣትና በመውረድ፣ ላቡን አፍስሶ ጉልበቱን አድክሞ፣ በወዙ እንዲኖር ወይም በመከራ እና በስቃይ ህይወቱን እንዲመራ ተፈርዶበታል።
 
በሞተም ጊዜ ስጋው ወደ ሙስና መቃብር የሚጣል መሆኑ ተነግሮታል ፦“አዳምንም አለው፥ የሚስትህን ቃል ሰምተሃልና፥ ከእርሱ እንዳትበላ ካዘዝሁህ ዛፍም በልተሃልና ምድር ከአንተ የተነሣ የተረገመች ትሁን፤ በሕይወት ዘመንህም ሁሉ በድካም ከእርስዋ ትበላለህ ፤ እሾህንና አሜከላን ታበቅልብሃለች፤ የምድርንም ቡቃያ ትበላለህ። ወደ ወጣህበት መሬት እስክትመለስ ድረስ በፊትህ ወዝ እንጀራን ትበላለህ፤ አፈር ነህና፥ ወደ አፈርም ትመለሳለህ።  በማለት ከገነት ከተባረረ በኋላ በዚህኛው የእርግማን አለም ውስጥ ሲኖር የሚገጥመው ስቃይና ፈተና እንዳገኘው እንመለከታለን። ምክንያቱም ለኀጢአት የሚስማማ ስጋው ቢኖረውም ለኀጢአት የተፈጠረ ግን አልነበረም። ለሰው ልጅ ከፍጥረት ሁሉ ነፃነት የተሰጠው በፈጣሪው የታመነ በቅድስና እና በክብር እንዲኖር የተሾመ ቢሆንም እንኳን ያለውን የተፈጥሮ ነፃነት ተጠቅሞ ከህይወት ሞትን፣ ከፅድቅ ኀጢአትን፣ ከክብር ውርደትን መርጦ አታድርግ ተብሎ የነበረውን የእግዚአብሔርን ትዕዛዝ ስላፈረሰ ወደ ምድር መጣሉን ተመልክተናል።
 
ስለዚህ ነፍስና ስጋ ከተለያዩ በኋላ እስከ ዳግም ትንሳኤ ድረስ በየተዘጋጀላቸው ቦታ አርፈው የመጨረሻው ትንሳኤ እስከሚመጣ ድረስ ይጠባበቃሉ ማለት ነው። የመጨረሻው ትንሳኤ ግን ነፍስም ሥጋም ተዋህደው መልሶ ዳግም የእኛ ሞትና የቀደመውን የሥጋ ተግባር የማይፈፅም አካል ገዝተው መልካም የሰሩት ወደ ዘለአለማዊ የክብር ስፍራ ሄደው ሲያርፉ ክፉ የሰሩ ደግሞ ወደ ዘለአለማዊ የፍዳ ወይም ደግሞ የስቃይ ቦታ ሄደው ይጣላሉ። ስለዚህ ጠያቂያችን  የጥያቄዎን ሃሳብ በዚህ ማብራሪያ ይረዱት ዘንድ ይህን አጭር መልዕክት ልከንልዎታል። በተጨማሪም በድረገፃችን ላይ ስለ ኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ መሠረታዊ የሃይማኖት ትምህርት በስፋት እየሰጠን ስለሆነ ይህን ሊንክ በመጫን አንብበው እንዲረዱ እንመክራለን።
ጠያቂያችን ይህ ጥያቄ ወይም በጥያቄዎ የገለፁት ኃይለቃል በሚስጥረ ሥላሴ ወይም በትምህርተ መለኮት ሰፋ ያለ አስተምሮ ያለው ቃል ነው። ስለዚህ ወደፊት ለሁሉም አባሎቻችን የሚጠቅም ሁኔታ ተከታታይ ትምህርት በሰፊው እስከምናደርስላችሁ ለጊዜው እንዲረዱት ግን ከዚህ በታች የገለፅነው አጭር ማብራሪያ እንዲደርስዎ አድርገናል።
 
ይህ ጥያቄ የሚያመለክተው የሰው ልጅ፥ አዳም በፈፀመው ኀጢአት ምክንያት ለሁሉም የአዳም ልጆች የውርስ ኀጢአት እየተላለፈባቸው ወደ እግዚአብሔር ለመቅረብ እንዳይችሉ እና ለሰው ልጅ የተዘጋጀችወን ሰማያዊ መንግስትም እንዳንወርስ በኀጢአት ምክንያት ተከልክለን የእግዚአብሔር ጠላቶች እንደሆንን ተቆጥረን የጠላት ዲያብሎስ ባሪያዎች እና ግዞተኞች ሆነን የእግዚአብሔርን ልጅነት አጥተን ከክብራችን ተዋርደን 5500 መላ ዘመን ወደ እግዚአብሔር የምንቀርብበት መንገድ ጠፍቶን እውነተኛውን እረኛ እና ጠባቂ፣ አዳኙን እስከምናገኝ ድረስ በስቃይና በፍዳ ተጥለን ኖረናል፤ ለዚህም ማስረጃ የሚሆነን፦
 
በወንጌል ላይ “ቃል  ሥጋ ሆነ፤  ጸጋንና  እውነትንም ተመልቶ  በእኛ  አደረ፥  አንድ  ልጅም  ከአባቱ  ዘንድ  እንዳለው  ክብር  የሆነው  ክብሩን  አየን፤  …  መቼም  ቢሆን  እግዚአብሔርን  ያየው  አንድ  ስንኳ  የለም፤  በአባቱ  እቅፍ  ያለ  አንድ  ልጁ  እርሱ  ተረከው(ገለፀው)።”  በማለት በአንድነትና በሦስትነት ሰሙን የምንቀድሰው የምንሰልሰው አምላክ ለሰው ልጅ በልዩ የፀጋ ብቃት ካልሆነ በስተቀር ማየትና መዳሰስ የማንችል ፣ ምህረቱና ቸርነቱን ፈልገን በማንደርስበት፥ ሰው በሆነው ልጁ ክብሩን ገልፆ ልጅነትን አጎናፅፎ ወደ ቀደመው ክብራችን እንዴት እንደመለሰን ይህ ቃል ያመለክታል (ዮሐ1፥14:15)
 
በወንጌል ላይ “እኔ በአብ አለው አብም በእኔ አለ” የሚለው የወንጌሉ አገላለፅም በአጠቃላይ በእኛና በፈጣሪያችን መካከል የነበረውን የኀጢአት መጋረጃ ቀዶ የጥል ግድግዳን አፍርሶ ከባህሪይ አባቱ ከእግዚአብሔር አብ እና ከባህሪይ ህይወቱ ከመንፈስ ቅዱስ ጋር እና ከእራሱም ጋር እንዴት እንዳስታረቀን የሚገልፅ ኅይለቃል ነው።
 
ጌታችን እየሱስ ክርስቶስም በወንጌሉ እንደነገረን “በእርሱ የሚያምን ሁሉ የዘላለም ሕይወት እንዲኖረው እንጂ እንዳይጠፋ እግዚአብሔር አንድያ ልጁን እስኪሰጥ ድረስ ዓለሙን እንዲሁ ወዶአልና። ዓለም በልጁ እንዲድን ነው እንጂ፥ በዓለም እንዲፈርድ እግዚአብሔር ወደ ዓለም አልላከውምና። በእርሱ በሚያምን አይፈረድበትም።” በማለት በእርሱ በኩል ከኀጢአት ፍርድ ነፃ ሆነን ወደ እግዚአብሔር ፊት ምንደርስበትን አሳይቶናል። (ዮሐ 3፥16)
 
እንዲሁም ሐዋሪያው ቅዱስ ጻውሎስ “ነገር ግን  ገና  ኃጢአተኞች  ሳለን   ክርስቶስ ስለ እኛ ሞቶአልና እግዚአብሔር ለእኛ ያለውን የራሱን ፍቅር ያስረዳል …  ጠላቶቹ ሳለን ከእግዚአብሔር ጋር በልጁ ሞት ከታረቅን በኋላ በሕይወቱ እንድናለን።” በማለት በኀጢአታችን ምክንያተ ወደ እግዚአብሔር እንዳንቀርብ በጠላትነት ተፈርጀን ኖረን ሰው በሆነው በእየሱስ ክርስቶስ በኩል ጠላትነት ተሽሮልን ወደእሱ መቅረባችንን ያሳያል። (ሮሜ 5፥8-10)
 
በተጨማሪም ቅዱስ ጴጥሮስም በመልእክቱ ላይ  “እናንተ ግን ከጨለማ ወደሚደነቅ ብርሃኑ የጠራችሁን የእርሱን በጎነት እንድትናገሩ የተመረጠ ትውልድ፥ የንጉሥ ካህናት፥ ቅዱስ ሕዝብ፥ ለርስቱ የተለየ ወገን ናችሁ፤  እናንተ ቀድሞ  ወገን  አልነበራችሁም  አሁን ግን የእግዚአብሔር  ወገን ናችሁ፤  እናንተ ምሕረት ያገኛችሁ አልነበራችሁም አሁን ግን ምሕረትን አግኝታችኋል።” በማለት በልጁ በእየሱስ ክርስቶስ ምህረት እና ድህነትን እንዴት እንዳገኘን እና አባቱ ወደአዘጋጀልን ሰማያዊ መንግስት የፅድቅ መንገድን የሚያሳየን ቃል ነው።
 
ስለዚህ ጠያቂያችን ባጠቃላይ መረዳት ያለብዎት በልጁ በኩል ወደ አብ የመድረሳችንን ምስጢር የሚገልፅ ቃል መሆኑን ነው። በተጨማሪም ከላይ እንደገለፅነው ይህን በሚመለከት  ሰፋ ያለ ትምህርት ልንሰጥበት የምንችል ሲሆን እስከዚያው በዚህ ይገነዘቡት ዘንድ ይህን አጭር ማብራሪያ ልከንልዎታል።    
 ጠያቂያችን ከዚህ በፊት ስለ እመቤታችን ዘለዓለማዊ ድንግልና ፣ ቅድስና፣ እና ንፅህና ቋሚ ትምህርት እንዲደርሳችሁ አድርገናል። በዚያ ትምህርታችን ውስጥ ስለ ድንግል ማርያም በመፅሀፍ ቅዱስና በሌሎቹም ቅዱሳት መፃህፍት ተፅፎ ያለውን ማስረጃ በመጥቀስ፦ ድንግል፣ ቅድስት፣ ልእልት፣ክብርት፣ እመ አምላክ፣ ማህደረ መለኮት፣ ወላዲተ አምላክ፣ የተባለችበትን መስጢር ሁሉ በመጠኑ ለማብራራት ሞክረናል።አሁንም ጠያቂያችን መገንዘብ ያለብዎት እመቤታችን ወላዲተ አምላክ ንፁሐ ባህሪ የሆነው ቅዱስ አምላክ እናቱ እንድትሆን የመረጠችው እስዋ ሳትሆን እሱ ባለቤቱ እራሱ ፈቅዶ እራሱ ወስኖ በመለኮታዊ ረቂቅ ጥበቡ የአዳም ኀጢአት በዘር እንዳያልፍባት ንፅሒት እና ቅድስት አድርጎ ዘለዓለማዊ ማህተመ ድንግልናዋን አፅንቶ እናቱ ሊያደርጋት ጥንቱኑ አዘጋጅቷታል። 
 
በመሰረቱ ጠያቂያችን ፤ በመፅሐፍ ቅዱስ ብቻ የተገኘውን ቃል ካልሆነ በማለት በክህደት እና በኑፋቄ እንደወደቁ ሰዎች ጥያቄ ማቅረቡ ለውድቀት እንጂ ለትንሳኤ አይሆንም። ምክንያቱም መፅሐፍ ቅዱስ ከዚህ በፊትም እንደተናገርነው የእግዚአብሔር ቃል እንደሆነ አምነን ካልተቀበልነው በስተቀር እኛ በዘመኑ ኑረን እግዚአብሔር መንፈስ ቅዱስ የሚመራቸው ቅዱሳን አበውና ነብያት ቅዱሳን ሐዋሪያት ብሉይ ኪዳንን እና አዲስ ኪዳንን ሲፅፉ በወቅቱ ተገኝተን በአይናችን አላየንም በእጃችን አልዳሰስንም ብለን አንቀበልም ወይም አናምንም ማለት አንችልም። ሁል ጊዜ ሰይጣን ለሰው ልጅ የሚሆነውን ነገር ሁሉ ምክንያት በማብዛት የጥርጣሬ መንፈስ እና የኑፋቄ ድንጋይ በመፈንቀል የሰው ልጅ በክህደትና በኑፋቄ ማዕበል እንዲናጥ በልቦናው ውስጥ የጥርጣሬ እንክርዳድን በመዝራት ማሰናከል ቋሚ ተግባሩ ስለሆነ እውነተኛ አማኝ ደግሞ በእያንዳንዷ ነገር ጥቃቅን ምክንያት ሳይፈልግ ለክህደተ የሚሆን ጥያቄም ሳያነሳ ሁሉን ነገር በእምነት ያያል። 
 
በእርግጥ የሄንን ስንል ለጠቅላላ ግንዛቤ እንጂ በመፅሐፍ ቅዱስ ውስጥ ስለ እመቤታችን ያልተነገረና ያልተፃፈ ነገር አለ ብለን አይደለም። ስለ እመቤታችን በመፅሐፍ ቅዱስ ውስጥ የተፃፈውን ለመናፍቃን ስንነግራቸው ‘ይሄማ ስለ ድንግል ማርያም አይደለም’ በማለት እውነቱን መቀበል አይፈልጉም። ‘ታድያ ስለምንድነው?’ ተብለው ሲጠየቁ ደግሞ መልስ የላቸውም። መፅሐፍ ቅዱስ አቅጣጫ ይሰጠናል እንጂ በሃይማኖት ስርዓት በትውፊት እና በሌሎቹ ቅዱሳት መፃህፍት ካልሆነ በስተቀር መፅሐፍ ቅዱስ ላይ ሁሉንም ነገር በፈለግነው መንገድ ተዘርዝሮ፣ ተሰፍሮና ተቆጥሮ ልናገኘው ግን አንችልም። ለዚህም ነው ወንጌላዊ ዮሐንስ “ኢየሱስም ያደረገው ብዙ  ሌላ ነገር ደግሞ አለ፤ ሁሉ በእያንዳንዱ ቢጻፍ ለተጻፉት መጻሕፍት ዓለም ራሱ ባልበቃቸውም ይመስለኛል”(ዮሐ21፥25) እንዳለው። ስለሆነም፥ እግዚአብሔር መንፈስ ቅዱስ ምስጢሩንና ጥበቡን የገለፀላቸው ቅዱሳን መፅሐፍ ቅዱስን መሰረት አድርገው ለእኛ ያቆዩልን የትምህርት እና የስርዓተ መፃህፍት አብዝተው እና አብራርተው ሁሉንም ያስረዱናል። 
 
ስለዚህ ጠያቂያችን ስለ እመቤታችን ስለድንግል ማርያም የአዳም ኅጢአት በዘር አላለፈባትም የሚለው ኅይለቃል ቤተከርስቲያን የምታስተምረው፦
 
1ኛ/  ነብየ እግዚአብሔር ኢሳያስ  “ የሰራዊት እግዚአብሔር ዘርን ባያስቀርልን ኖሮ እንደ ሰዶም በሆንን ገሞራንም በመሰልን ነበር”  በማለት ከሰው ልጅ መካከል የአምላክ እናት እንድትሆን በሰው ልጅ ላይ በዘር የሚተላለፈው የኅጢአት ዘር እንዳያገኛት ንፁህ ዘር አድርጎ የፈጠራት እና እሱን በመውለድዋ የድህነታችን ምክንያት ስለሆነች እንደ ሰዶም እና እንደ ገሞራ ሰዎች ጠፍተን እንዳንቀር እግዚአብሔር ከእሷ በተዋሀደው ስጋ ማዳኑን ያመለክታል። (ኢሳ 1፥9፣ ሮሜ 9፥29) 
 
2ኛ/ በሌላ መልኩ አሁንም ነብየ ኢሳያስ “ስለዚህ ጌታ ራሱ ምልክት ይሰጣችኋል፤ እነሆ፥ ድንግል ትፀንሳለች፥ ወንድ ልጅም ትወልዳለች፥ ስሙንም አማኑኤል ብላ ትጠራዋለች።” የሚለው ኃይለ ቃል የእመቤታንን ድንግልና ከሌሎቹ አንስተ አለም የድንግልና ህይወት የተለየ ድንግልና መሆኑን ስንመለከት እውነትም እመቤታችን በስጋዊ ልደትዋ የሰው ዘር ብትሆንም እንኳን በንፅሕና እና በቅድስና ግን ከሴቶች ሁሉ ልዩ ሆና የተፈጠረች በውርስ የመጣባቸው ጥንተ ተአብሶ እሷን ያላገኛት መሆኑን ያመለክታል (ኢሳ7፥14) 
 
3ኛ መልአኩ ቅዱስ ገብርኤልም ጌታን እንደምትፀንስ የምስራቹን ቃል ይነግራት ዘንድ ወደ እሷ በተላከ ጊዜ ያቀረበላትን ሰላምታ ወይም ክብር ስንመለከት፥ አለም ከተፈጠረ ጀምሮ እንዲህ አይነት የክብር ሰላምታ እንኳን ከሰው ዘር ለተገኘ ቀርቶ ለሰማይ መላእክትም አልተሰጠም። ምክንያቱም ቅዱስ ገብርኤል ወደ ካህኑ ዘካርያስ እና ወደ ቅድስት ኤልሳቤጥ አስቀድሞ በመሄድ መጥምቀ መለኮት ቅዱስ ዮሐንስን እንደሚወልዱ ከነገራቸው በኋላ በመቀጠልም ጉዞውን ናዝሬት ወደምትባል ወደ ገሊላ ከተማ በማቅናት ድንግል ማርያምን በቤተ መቅደስ ባገኛት ጊዜ ወደ እርሷ ገብቶ ያቀረበላት ሰላምታ ‘ደስ ይበልሽ፥ ፀጋን የሞላብሽ ሆይ ጌታ ከአንቺ ጋር ነው ፥ አንቺ ከሴቶች መካከል የተባረክሽ ነሽ’ የሚሉት ቃላቶች እጅግ ልዩ ያደርጓታል። ምክንያቱም፦ 
 
– ‘ደስ ይበልሽ’ ሲላት የሷ ደስታ እንደ ሌሎቹ ሴቶች ንጉስ ለመውለድ፣ ወይም ነብይ ለመውለድ፣ ወይም ደግሞ ሰማእት ለመውለድ፣ ወይም ፃድቅ ለመውለድ፣ ወይም ፈላስፋ ለመውለድ፣ ወይም ተመራማሪ ለመውለድ ሳይሆን፥ አምላክን ለመውለድ ወይም የአምላክ እናት ለመሆን ስለሆነ ከፍጥረት ሁሉ የሚለያት አንዱ ይህ ነው። 
 
– ‘ፀጋን የተሞላብሽ ሆይ እግዚአብሔር ካንቺ ጋር ነው’ የሚለውም የሌሎች ቅዱሳን ፀጋ የአንዱ ከአንዱ እንደሚበልጥም ሆነ ወይም ፃድቅን፣ ወይም ነብይን፣ ወይም ሰማዕትን፣ ወይም ካህንን፣ ወይም ንጉስን፣ ለመውለድ ይሄንን የመሰለውን ታላላቅ አስደናቂ ነገር ለማድረግ ብቻ በክርስትና ህይወትም ከእግዚአብሔር በሚሰጣቸው ሀብት መንፈስ ቅዱስ ፀጋቸው ብዙ ስለሆነ ደስ ሊላቸው ይችላል። ለእሷ የተሰጠው ፀጋ ግን ፈጣሪዋን ለመውለድ እሷም የፈጣሪ እናት ለመሆን የተሰጣት ፀጋ ልዩ ስለሚያደርጋት እንደተባለውም የአዳም ኅጢአት በዘር እንዳያልፍባት ምልኢተ ፀጋ ፣ምልኢተ ክብር ወይም ልዩ ፍጥረት አድርጎ እንደፈጠራት እንመለከታለን። 
 
– ‘እግዚአብሔር ከአንቺ ጋር ነውና’ የሚለውም ቃል እግዚአብሔር ከሁሉም ፍጥረታት ጋር እንዳለ ብናምንም ከእሷ ጋር የሆነበት ምስጢር ግን ከአንስተአለም ለእናትነት መርጦ 9 ወር ከ5 ቀን መሀፀንዋን አለም አርጎ እንደአደረና ከስጋዋ ስጋ ከነፍስዋ ነፍስ ነስቶ ስጋዋን ተዋህዶ በአጭር ቁመት በጠባብ ደረት ተወስኖ ፍፁም አምላክ፥ ፍፁም ሰው መሆኑ የተገለፀበት ምስጢራችን እና መንፈሳዊ አይናችን ስለሆነች ፤ እግዚአብሔር ከእሷ ጋር የመሆኑን ምስጢር በእውነትም የተለየ መሆኑን ስናስብ፥ ታዲያ እናቱን ከአዳም ኀጢአት ለይቶ ፈጠራት ወይም የአዳም ኀጢአትን እንዳያልፍባት ከለከለ ብንል ምንድነው ሊበዛ የሚችለው? አንድ ትልቅ ባለስልጣን ወይም ጳጳስ ወይም እንግዳ ተጠርቶ፥ በእንግድነት በክብር ለመቀበል በተዘጋጀን ጊዜ እንኳን፥ እንግዳው የሚያርፍበትን አልጋ፣ የሚቀመጥበትን ወንበር ፣ የሚጠቀምበትን እቃ፣ የሚመገበውን ምግብ ፣ ብቻ በአጠቃላይ ለእንግዳው ክብር ይመጥናል ብለን የምናስበውን ሁሉ ምን ያህል ወጥተን ወርደን እንደምናሳምረው ሁሉ የሰማይና የምድር ፈጣሪ ዘለአለማዊ ንጉስ እግዚአብሔር ወልድ፥ እናቱ ያደረጋትን ድንግል ማርያምን ከውርስ ኀጢአት ቢከለክላት የሚያንስ እንጂ የሚበዛ አይደለም። 
 
-‘ከሴቶች ሁሉ’ የሚለው ቃል የእሷ ድንግልና ለሴቶች ከተሰጣቸው የድንግልና አይነት የተለየ፥ በሃልዮ ድንግል፣ በነቢብ ድንግል፣ በገቢር ድንግል፣ ከወለደችውም በፊት ድንግል፣ በወለደችውም ጊዜ ድንግል፣ ከወለደችውም በኋላ ድንግል መሆኗን ስንመለከት ንፁሐ ስጋ፣ ንፁሐ ነፍስ፣ንፁሐ ልቡናን አስተባብራ የያዘች እውነተኛ ድንግል እና ቅድስት ስለሆነች ከሴቶች ሁሉ በዚህ  እና በሌሎችም ምስጢራት ትበልጣለች ማለት ነው። 
 
 4ኛ/  “ነብየ እግዚአብሔር ህዝቅኤልም ወደ ምሥራቅም ወደሚመለከተው በስተ ውጭ ወዳለው ወደ መቅደሱ በር አመጣኝ፤ ተዘግቶም ነበር፥እግዚአብሔርም ይህ በር ተዘግቶ ይኖራል እንጂ አይከፈትም፥ ሰውም አይገባበትም፤ የእስራኤል አምላክ እግዚአብሔር ገብቶበታልና ተዘግቶ ይኖራል።” የሚለው ኃይለቃል፥ በምስራቅ በኩል ያለችው እመቤታችን ድንግል ማርያም መሆኗን በመሀፀንዋ ያደረውም የለዘርአብዕሲ የኃያላን ጌታ የጌቶች ጌታ የነገስታት ንጉስ ስለ እግዚአብሔር  ወልድ ስለሆነ እሱም ደግሞ በእራሱ ፈቃድ እና በመለኮታዊ ጥበቡ በሰዎች የተዋልዶ ልምድ ሳይሆን ያለዘርዓብእሲ ከመንፈስ ቅዱስ ስለሆነ እርሱ ያደረበት መሀፀን የድንግልናዋን እና የቅድስናዋን ክብር እጥፍ ድርብ ያደርገዋል ፤ ማህተመ ድንግልናዋም ለዘለዓለም ፀንቶ ይኖራል።(ሕዝ 44፥1-2) 
 
ይህ የነብዩ ቃል ለሌላ አይነት እምነት ትርጉም ሊሰጥ አይችልም ምክንያቱም ዘለአለም ተዘግቶ የሚኖር ቤተመቅደስ ከቶ በእስራኤል አገር ይቅርና በሌላም አለም የለም። ስለዚህ ይህ ምስጢራዊ ቃል ለድንግል ማርያም የተሰጠ ቃል ነው። 
 
5ኛ/ በእድሜ ደረጃ አያትዋ የምትሆነው እናታችን ቅድስት ኤልሳቤጥ ድንግል ማርያም ለሰላምታ ወደእሷ እንደመጣች ባየች ጊዜ በእብራዊያን ባልተለመደ አነጋገር የእግዚአብሔር መንፈስ ገልፆላት እንዲህ ከፍጥረት ሁሉ ልዩ መሆኗን እና የአምላክ ማደርያ መሆኗን ስትናገር “የጌታዬ እናት ወደ እኔ ትመጣ ዘንድ እንዴት ይሆንልኛል? እነሆ፥ የሰላምታሽ ድምጽ በጆሮዬ በመጣ ጊዜ ፅንሱ በማኅፀኔ በደስታ ዘሎአልና።  ከጌታ፤ የተነገረላት ቃል ይፈጸማልና ያመነች ብፅዕት ናት።” (ሉቃ 1፥43-45) በማለት እንዲህ እናታችን ኤልሳቤጥም የድንግል ማርያም ክብር ከሷ እንደሚበልጥ ወይም በራስዋ የፈቃድ አክብሮት ሳይሆን መንፈስ ቅዱስ እንዳናራትና የመሀፀንዋ ፅንስ ሳይቀር በደስታ መዝለሉን ስትናገር ስንሰማ ታዲያ እግዚአብሔር አምላክ በማይቸግረው ነገርና ሁሉ በእጁ በሆነ ነገር እግዚአብሔር አምላክ እናቱ ትሆን ዘንድ የመረጣትን ድንግል ማርያምን አንፅቶ ፈጠራት ማለት የሚከብድ አይሆንም። 
 
በተጨማሪም ሊቃውንትም ፦ 
 
–      ኢትዮጵያዊው ሊቅ ቅዱስ ያሬድ በድጓ ድርሰቱ፣
–      የሶርያው ሊቀጳጳስ ቅዱሰ ኤፍሬም በውዳሴው፣
–      የብህንሳው አባህርያቆስ በቅዳሴው፣
–      ሰለስቱ ምዕት በቀኖና እና ስርዓታቸው 
 
ባዘጋጁት የትምህርት እና መፅሐፍ እመቤታችን ቅድስት ማርያም በስጋዋም በነፍስዋም ንፅሒት እና ቅድስት ሆና የተፈጠረች መሆንዋን እንደ ሌሎቹ የአዳም ልጆች የኅጢአት ዘር እንዳላለፈባት በስፋት አስተምረዋል።
 
ጠቢቡ ሰለሞንም በመኃሊዬ በመኃሊይ መፅሐፉ “በእሾህ መካከል ያለሽ የሱፍ አበባ (የፅጌረዳ አበባ)” በማለት በዙሪያዋ ያለው የዳም ኅጢአት ሲሆን እሷን ግን በሰው መካከል ልዩ ሆና የተፈጠረች መሆንዋን በሚያስደንቅ አነጋገር ገልፇታል። (መኃመኃ 2፥2) 
 
ስለዚህ እንግዲህ ስለ እመቤታችን ስንናገር በእኛ በኅጢአተኞቹ የአቅም ደረጃ የማይሆን እና የምንናገረውም ለእሷ ክብር የማይመጥን ቢሆንም ያወቅነውን እና የተረዳነውን በስምዋ ለሚያምኑና ለሚማፀኑ፥ እንዲሁም መዳን ለሚገባቸው እውነቱን ማሳወቅ ስላለብን ነው። በቀጣይነትም ስለ እመቤታችን ድንግል ማርያም ቀደም ሲል ጀምረን ካቆምንበት የሚቀጥል ትምህርት ስለሚኖረን ለጊዜው ግን ጠያቂያችንም ሆኑ የዮሐንስ ንስኅ ድረገፅ መንፈሳዊ ትምህርት ተከታታይ ወገኖቻችን ሁላችሁም ይሄንን ስለ ድንግል ማርያም ያቀረብነውን አጭር ትምህርታዊ ማብራሪያ ሁላችሁም በማስተዋል አንብባችሁ ትረዱት ዘንድ እንዲደርሳችሁ አድርገናል። 
 
የእመቤታችን ድንግል ማርያም አማላጅነት እና የእናትነትዋ ፍቅር በሁላችን ላይ ይደር! 
 

ጠየቂየችን፤ መፅሐፍ ቅዱስን በትክክለኛውና በእውነተኛው መንገድ ለሚረዱት ሰዎች፥ የተለየ የሚባል ወይም የፕሮቴስታንት ዶግማ ለብቻው የተሰጠ መፅሐፍ ቅዱስ የለም። ነገር ግን መጽሐፍ ቅዱስ በተለያዩ ዘመናት ለህትመት በዋለ ጊዜ የፕሮቴስታንቱ አለም ከእውነተኛው ሃይማኖት ወይም ዶግማ እየተንሸራተቱ ለራሳቸው በሚያመቻቸው አካሄድ መፅሐፍ ቅዱስን በተራ ቋንቋ አገላለፅ እየተረጎሙና፥ የተቃናውን ትርጉም እያጣመሙ ፥ በተለይ ስለ ክርስቶስ የባህሪይ አምላክነት እና ስለ ቅዱሳን አማላጅነት በመፅሐፍ ቅዱስ የምናገኘውን እውነተኛ ቃል እያዛቡ በመተርጎም ያሳተሙት መፅሐፍ ቅዱስ ብዙ ህጸጽ ስለተገኘበት እና ትርጓሜውም እየተጣመመ የተፃፈ በመሆኑ የኢትዮጵያ ኦርቶዶስ ተዋህዶ ቤተክርስቲያን በዚህ ዙሪያ ያላትን ቅሬታ ለመፅሐፍ ቅዱስ ማህበር ስታቀርብ ከቆየች በኋላ ፥ እሷ የምትቀበለው የመፅሐፍ ቅዱስ ክፍል 66ቱን ብቻ ሳይሆን 80 አሀዱን እንደሆነ፣ በተለይ ደግሞ በውስጡ አዲስ ኪዳን በነጠላ አገላለፅ እየተጣመሙ ተተርጉሞ የታተመውን ከትክክለኛ የአገላለፅ አገባቡ ትርጓሜውን ከነሚስጥሩ በማስተካከል በእራስዋ ሊቃውንት የተዘጋጀውና  በመፅሐፍ ቅዱስ ማህበር ቀርቦ ተቀባይነት ስላገኘ ታትሞ ስራ ላይ ስለዋለና ለኦርቶዶክስ ማህበረ ካህናትም ሆነ ምእመናን እንዲደርሳቸው ስለተሰራጨ በአሁኑ ሰዓት የፕሮቴስታንት መፅሐፍ ቅዱስ ተብሎ የሚታመንበትና ብዙ የቃላት ስህተት ያለበትን መፅሐፍ ቅዱስ ከመጠቀም ይልቅ ቤተክርስቲያን በራስዋ አዘጋጅታ ያሳተመችውን መፅሐፍ ቅዱስ የእኛ የራሳችን ብለን መገልገል እንድንችል ስለተደረገ ጠያቂያችንም ሃሳቡን በዚህ መሰረት እንዲረዱት ይህን  አጭር መልዕክት ልከንልዎታል።

ጠያቂያችን፤ ከላይ “ከጥምቀት በፊት ማንም ሰው እስላም ነው” በሚል የእስልምና እምነት ከሆነ የቀረበልዎትን  ጥያቄ በሚመለከት በእርስዎ በኩል የሰጡት ምላሽ እና ያሳዩት የሃይማኖት አቋም እጅግ የሚየስደስት ቢሆንም እንኳን በተጨማሪ ማስረጃ ይሆነው ዘንድ የምንሰጠው ማብራሪያ ከዚህ የሚከተለው ነው።
 
በመጀመሪያ ሁሉም ሰው ወደ ራሱ ህሊና ዞሮ መረዳትና ማስተዋል ያለበት በእውነቱም አምላካዊ ቃል እንደተማርነውና እንደተረዳነው እስላም ወይም የእስልምና ሃይማኖት የሚል የሃይማኖት አላማ ወይም ተቋት  የለም። እንደ እውነቱ ከሆነ እውነተኛ አማኝ ካለ ሃይማኖት አንድ ነው። እሱም ቀጥተኛ የሆነው የኦርቶዶክስ ሃይማኖት እንደሆነ የእግዚአብሔር ቃል ያስረዳል። የሰው ልጅ በእግዚአብሔር አርአያ ሰው ሆኖ ከተፈጠረ በኋላ አዳም በተፈጠረ በ 40 ቀኑ፣ እናታችን ሄዋን በተፈጠረች በ 80 ቀኗ የእግዝአብሔርን ልጅነት አግኝተው በመንፈሳዊ ህይወት በቅድስና ወደሚኖሩባት ወደ ምድረ ገነት ገብተዋል። ይሁን እንጂ በ40 እና በ80 ቀን ያገኙትን ልጅነታቸውን በምክረ ሰይጣን ተሳስተው ኀጢአት በመስራታቸው ያንን የልጅነት ፀጋቸውን አስወስደውት ስለነበረ እነሱን ለማዳን ሰው የሆነው አምላክ እስከሞት በሚደርስ የካሳ ዋጋ ከፍሎ ወደቀደመው የእግዚአብሔር ልጅነት እንመለስ ዘንድ፤ ወንድ በተወለደ በ40 ቀኑ ሴት በተወለደች በ80 ቀንዋ ከውሀ እና ከመንፈስ ዳግም መወለድ እንዳለባቸው ሰው የሆነው አምላክ ቀዳማዊ ኢየሱስ ክርስቶስ ስላዘዘ በዚሁ መሰረት ሰው ከተወለደ በኋላ በጥምቀት የእግዚአብሔርን ልጅነት ያገኛል። ለዚህም ነው በማርቆስ ወንጌል  “ያመነ የተጠመቀም ይድናል፥ ያላመነ ግን ይፈረድበታል።” ተብሎ የተፃፈው (ማር 16፥16)
 
ስለዚህ የመጠመቅ ምስጢር በዚህ አይነት ምስጢር የተገለፀ ቃል እንጂ እስልምናን ከክርስትና ጋር ወይም የእግዚአብሔር ልጅ ከመሆን ጋር በማነፃፀር ፥ የጥምቀትን ምስጢርና ወይም የእግዚአብሔር ልጅ የመሆንን ምስጢር ከማያውቁ ሰው ሆነው ከተፈጠሩ በኋላ በተፈጠሩባት የሥጋ ባህሪ በምድር ላይ ዝም ብሎ መኖርን ከመረጡ ወገኖች ጋር በመንፈሳዊ ህይወቱ የእግዚአብሔር ልጅ ከመሆን ጋር ማነፃፀር የሰማይና የምድር የተራራቀ ነው።
 
በምድር ላይ ስንኖር ወደን ኀጠአተኛ መሆን፣ ወይም ወደን የጽድቅ ሰዎች መሆን፣ ወይም ወደን ክርስቲያን መሆን ወይም ወደን ሙስሊም መሆን፣ ወይም ወደን ሃይማኖት የለሽ መሆን እንደ መብት ስለተቆጠረ እና በምድራዊ ህይወት የመብት ማረጋገጫ ተደርጎ ስለተወሰደ ማንም ሰው የሆነ ፍጥረት ሁሉ የወደደውን እና የፈቀደውን እንዲያደርግ የተፈጥሮ ነፃነት ቢኖረውም እንኳን ነገር ግን እውነተኛውን ኦርቶዶክሳዊ ክርስትና ሃይማኖትን እና በልማድ ለራሳቸው ፍላጎት የሚኖሩባትን ሃይማኖት ማነፃፀር ፈፅሞ የማያስኬድ መንገድ ነው።
 
በምድር ላይ ስንኖር ተቻችለን እና ተከባብረን ሳንጎዳዳና ሳንገፋፋ እንድንኖር ያህል ከምናደርግ በስተቀር በሃይማኖት አንፃር ግን ሰፊ የሆነ ልዩነትና ርቀት ስላለን ፤ አስፈላጊ ከሆነ ያለውን እስልምና ሃይማኖት ቀጥተኛ ማብራሪያ  ወደፊት መስጠት ስለምንችል ጠያቂችን ግን የራስዎ ውሳኔ የያዙት ሃይማኖታዊ አቋም በእርግጥ የሚያስደስት ቢሆንም እንኳን ለተጨማሪ ግንዛቤ እና እውቀት ይሄን አጭር ማብራሪያ እንዲደርስዎ አድርገናል። በተጨማሪም  ከዚህ ቀደም  ስለ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ሃይማኖት ያስተማርነውን ተከታታይ ትምህርት ከታች ያለውን ሊንክ በመጫን  እያነበቡ እንዲቆዩን እንመክራለን።
 
የኢትዮጵያ ኦርቶ ዶክስ ተዋሕዶ ሃይማኖት ማን ናት?